Ο Jean-François Maxime Raybaud, Γάλλος στρατιωτικός, διπλωμάτης και συγγραφέας, γεννήθηκε στις 19 Ιουνίου 1795 στην πόλη La Colle στην επαρχία του Var και πέθανε τον Ιανουάριο του 1894. Απόφοιτος της Σχολής του Saint Cyr, ήταν υπολοχαγός του Πυροβολικού και συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πρώτους Φιλέλληνες που έλαβαν μέρος στον Αγώνα.
Αναχώρησε από τη Μασσαλία στις 18 Ιουλίου του 1821, με πλοιάριο από την Ύδρα, που είχε ναυλώσει ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και έφτασε στο Μεσολόγγι στις 2 Αυγούστου για να ενταχθεί στο Σώμα του Thomas Gordon. Τον Σεπτέμβριο του 1821, συμμετείχε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς.
Έπειτα, συνέχισε τη στρατιωτική του διαδρομή υπό την προστασία του Μαυροκορδάτου τον οποίο υπηρέτησε ως υπασπιστής. Στα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας αναφέρεται ότι αρχικά ήταν πεντακοσίαρχος στην Πελοπόννησο και στη συνέχεια ονομάστηκε λοχαγός, κατόπιν εισήγησης του Μαυροκορδάτου. Έλαβε μέρος στην εκστρατεία στο Πέτα. Λόγω ενός τυχαίου γεγονότος, δεν έλαβε μέρος στην –καταστροφική για το Σώμα των Φιλελλήνων– Μάχη του Πέτα και γλίτωσε τον θάνατο. Οι 25 άνδρες που επέζησαν συναθροίστηκαν από εκείνον και οδηγήθηκαν στο Κρυονέρι.
Μετά το θλιβερό αυτό γεγονός, στα τέλη του 1822, πήρε την απόφαση να επιστρέψει στη Γαλλία. Ωστόσο, τον Σεπτέμβριο του 1825 επέστρεψε στην Ελλάδα συνοδεύοντας τους πρώτους εθελοντές και πολεμοφόδια για τον Αγώνα, που αποστέλλονταν από τη Φιλελληνική Επιτροπή του Παρισιού. Ο ίδιος θεωρούσε ότι η Ελλάδα είχε κυρίως χρεία Ορεινού Πυροβολικού. Αργότερα, στάλθηκε εκ νέου στη Γαλλία με εντολή της προσωρινής Κυβέρνησης προκειμένου να στρατολογήσει μισθοφόρους, αλλά η αποστολή του στέφθηκε με περιορισμένη επιτυχία, εξαιτίας της έλλειψης οικονομικών μέσων.
Τον Αύγουστο του 1826, σύμφωνα με τις σημειώσεις του Henri Fornèsy, έλαβε μέρος στη Μάχη του Χαϊδαρίου, κατά την οποία τραυματίστηκε από εκπυρσοκρότηση της καραμπίνας του. Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, συμμετείχε με τον Olivier Voutier σε μια αποτυχημένη αποστολή στην Αταλάντη υπό την καθοδήγηση του Ιωάννη Κωλέττη και φαίνεται ότι ήρθε σε διαμάχη για προσωπικούς λόγους με τον συγκεκριμένο αξιωματικό, με αποτέλεσμα να μονομαχήσουν και να τραυματιστούν.
Το 1828, ακολούθησε, ύστερα από αίτησή του, το γαλλικό εκστρατευτικό Σώμα της Πελοποννήσου, υπό τον Στρατάρχη Maison, αναλαμβάνοντας τον ρόλο του επίσημου τυπογράφου του Σώματος. O Jacques Mangeart αναφέρει ότι, το έτος εκείνο, ο Raybaud ερχόταν για πέμπτη φορά στην Ελλάδα. Επιβεβαιώνει, επιπλέον, την πληροφορία ότι κατά τη διάρκεια της παραμονής του παλαιότερα στο Ναύπλιο είχε προσβληθεί από τύφο, αλλά είχε θεραπευθεί χάρη στις φιλότιμες προσπάθειες του συμπατριώτη του, ιατρού Bailly. Με την τυπογραφική μηχανή που είχε φέρει μαζί του από τη Γαλλία και την οποία εγκατέστησε τελικά στην Πάτρα, εξέδωσε τη γαλλόφωνη Le Courrier d’Orient, εφημερίδα εβδομαδιαία, πολιτική, εμπορική και λογοτεχνική, μια από τις πρώτες της Πάτρας. Η εφημερίδα αυτή κυκλοφόρησε μέχρι το τέλος του 1829 και στη συνέχεια αντικαταστάθηκε από την εφημερίδα Le Courier de la Grèce.
Στο δίτομο έργο του Αναμνήσεις από την Ελλάδα (Mémoires sur la Grèce), του οποίου Έλληνες και ξένοι ιστορικοί αναγνωρίζουν την αντικειμενικότητα, περιγράφει, εκτός από την προσωπική του δράση, την επιρροή που ασκούσε ο Δημήτριος Υψηλάντης στο στράτευμα, την πλεονεξία των οπλαρχηγών, τη διαμάχη ανάμεσα στους Τακτικούς και τους Ατάκτους, την καταστροφή και την Άλωση της Τριπολιτσάς, τις δυσκολίες και τις στερήσεις που έπλητταν όλους αδιακρίτως τους πολεμιστές, και τη συγκρότηση και την πολυεθνική σύνθεση του Τάγματος των Φιλελλήνων.
Παράλληλα, είναι σημαντικό ότι δημοσιεύει έναν κατάλογο των Φιλελλήνων που έπεσαν μαχόμενοι ηρωικά στο Πέτα, αλλά και ότι εμπλουτίζει το έργο του με τοπογραφικά σχέδια τα πεδία των μαχών. Τα απομνημονεύματά του έγιναν δεκτά με ανυπομονησία από το γαλλικό κοινό, όπως φαίνεται από δημοσιεύματα της εφημερίδας Le Globe, τον Φεβρουάριο του 1825.
Το 1831, ο Maxime Raybaud ορίστηκε «επίτροπος» της Γαλλίας στην Άρτα. Αργότερα, αναφέρεται ότι υπηρέτησε στη Γαλλική εθνική στρατιωτική σχολή και στη συνέχεια στην Κύπρο και ακολούθως στην Αϊτή ως Πρόξενος και ως Γενικός Πρόξενος αντίστοιχα. Επιπλέον, υπήρξε δημοσιογράφος, καθώς αρθρογραφούσε στις εφημερίδες la Presse και le Journal des Débats με το ψευδώνυμο Gustave d’Alaux.
Το ελληνικό κράτος τον τίμησε με το παράσημο του Ταξιάρχου του Τάγματος του Σωτήρος το 1836 και το γαλλικό με το παράσημο του Διοικητή της Λεγεώνας της Τιμής το 1852.
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Académie des Sciences d’Outre-Mer, Hommes et destins, dictionnaire biographique d’Outre-Mer, tome 5, Expansion coloniale, 1984.
Archives France: «départ pour la Grèce de Maxime Raybaud, présumé chargé de sommes considérables confiées par le Comité grec», φάκελοι: F/7/6678-F/7/6784, Υποφάκελος 35β, στη γενική συλλογή: Affaires politiques (police politique). Objets généraux (1815-1838) των Αρχείων της Γαλλίας.
Boppe Auguste, «Le consulat général de Morée et ses dépendances (Athènes, Coron, Modon, Napoli de Romanie, Patras, Arta.)», στο: Revue des Études Grecques, tome 20, fascicule 87,1907. σελ. 18-37.
Fornèsy Henri, «Le monument des philhellènes», 1860, Εθνική Βιβλιοθήκη, Τμήμα Χειρογράφων και Ομοιοτύπων, χειρόγραφο 1.697.
Jacques Mangeart, Souvenirs de la Morée, recueillis pendant le séjour des Français dans le Péloponnèse, Paris, Igonette Libraire-éditeur, σελ. 3, 107, 150, 236, 408.
Raybaud Maxime, Mémoires sur la Grèce pour servir à l’histoire de la guerre de l’Indépendance, accompagnés de plans topographiques, avec une introduction historique par Alph. Rabbe, Paris, Tournachon-Molin, Libraire, 1824, τόμος 1 & 2.
St-Clair William, That Greece might still be free – The Philhellenes in the War of Independence, τόμος 1, εκδ. Oxford University Press, Λονδίνο-Νέα Υόρκη 1972, σελ. 282-283.
Απόφαση υπ’ αριθμόν 102 του Προέδρου του Εκτελεστικού με ημερομηνία 10 Μαΐου 1822, η οποία μνημονεύεται από τον Ζούβα Παναγή, Η οργάνωσις Τακτικού Στρατού κατά τα πρώτα έτη της Επαναστάσεως του 1821, χ.ε., Αθήνα 1969, σελ. 70 και 108.
Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 1 σελ. 183: εισήγηση του Μαυροκορδάτου, αρ. 1424 προς το βουλευτικό, 15 Μαΐου 1822.
Βυζάντιος Χρήστος, Ιστορία των κατά την Ελλην. Επανάστασιν εκστρατειών και μαχών και των μετά ταύτα συμβάντων, ων συμμετέσχεν ο Τακτικός Στρατός, από του 1821 μέχρι του 1833 [εκδ. 1901], σελ. 203.
Δημακόπουλος Δ. Γεώργιος, «Αι εφημερίδες Courrier d’Orient-Le Courrier de la Grèce», Δελτίον της ΙΕΕΕ, τόμος 21 (1978), σελ. 469-497.
Εφημερίδα Le Globe, Παρίσι, αρ. 65, 5 Φεβρουαρίου 1825, όπου αναγγελία του έργου του Raybaud και αρ. 96, 19 Απριλίου 1825, όπου κριτική παρουσίαση αυτού.
Ηλεκτρονική βάση απονεμηθέντων παρασήμων της Λεγεώνας της Τιμής http://www2.coulture.gouv.fr/documentation/leonore/leonore.htm, Dossier LH/2273/6.
Θεμελή-Κατηφόρη Δέσποινα, Το γαλλικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα στην περίοδο του Καποδίστρια, 1828-1831, σελ. 85.
Σπηλιάδης Νικόλαος, Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την νέαν ελληνικήν ιστορίαν (1821-1843), τόμος 2, εκδ. Παναγιώτου Φ. Χριστοπούλου, Αθήνα 1972, σελ. 289 και 479.
Για περισσότερα νέα μας επισκεφτείτε το site μας www.eefshp.org ή ακολουθήστε μας στο Facebook και στο Instagram