Οι γάτες μετανάστευσαν στην Ευρώπη 7.000 χρόνια νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε

Η θεωρία ότι οι γάτες έφτασαν στην Ευρώπη απ' τη Μεσόγειο με πλοία των Ρωμαίων και των Βίκινγκς μεταξύ 3ου -7ου αιώνα μ.Χ. έπεσε έξω κατά μερικές χιλιετίες.
Louise LeGresley via Getty Images

″Τα ζώα στην αρχή τους
ήταν ατελή.
Με μακριά ουρά και θλιβερά κεφάλια.
Λίγο λίγο άρχισαν να διαμορφώνονται,
Να γίνονται τοπίο,
ν’ αποκτούν βούλες, χάρη,
να μπορούν να πετούν
Η γάτα,
μόνο η γάτα
εμφανίστηκε πλήρης
και περήφανη.
Γεννήθηκε τελείως έτοιμη,
περπατά μόνη και ξέρει τι θέλει”.

-Απόσπασμα από το ποίημα του Πάμπλο Νερούδα «Ωδή στη Γάτα».

Εμείς οι γατόφιλοι, συμφωνούμε πλήρως με τον Χιλιανό νομπελίστα ποιητή. Όσοι από εμάς φροντίζουμε τα αγαπημένα μας αιλουροειδή επιλέγουμε να πιστεύουμε ότι είμαστε «ο ιδιοκτήτης, ο πατέρας, ο σύντροφος, ο συνάδελφος, ο μαθητής ή απλά ο φίλος της γάτας (μας)», ενώ στην πραγματικότητα αυτά τα μυστηριώδη ζώα είναι πολύ πιο κλειστά στον εαυτό τους από τον συντροφικό σκύλο που απαθανάτισε ο Νερούδα στην Ωδή στον Σκύλο.

Μπορούμε να τις δίνουμε ονόματα, ακόμα και λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να συνδέουμε ανιχνευτές GPS στο περιλαίμιο τους, να τις εξυμνούμε σε βιβλία για παιδιά και ενήλικες και να προσπαθήσουμε με κάθε τρόπο να μπούμε στο μυαλό τους, αλλά τι πραγματικά ξέρουμε γι′ αυτές; Μέχρι και την ιστορία τους έχουμε κάνει λάθος.

Σχήμα 1. Απλοποιημένες διαδρομές για την πρώιμη εξάπλωση της Felis silvestris lybica (Αφρικανική Αγριόγατα στην Ευρώπη) με βάση την άμεση χρονολόγηση των πρώτων οστών Felis από την Πολωνία και τη Σερβία σε συνδυασμό με δεδομένα από τους Vigne κ.ά.
Σχήμα 1. Απλοποιημένες διαδρομές για την πρώιμη εξάπλωση της Felis silvestris lybica (Αφρικανική Αγριόγατα στην Ευρώπη) με βάση την άμεση χρονολόγηση των πρώτων οστών Felis από την Πολωνία και τη Σερβία σε συνδυασμό με δεδομένα από τους Vigne κ.ά.
Cambridge University Press

Μέχρι πρόσφατα πιστεύαμε ότι οι γάτες έφτασαν στη βόρεια Ευρώπη από τη Μεσόγειο με πλοία των Ρωμαίων - και μετέπειτα των Βίκινγκς - κάποια στιγμή μεταξύ του 3ου και του 7ου αιώνα μ.Χ.. Ωστόσο αποδεικνύεται ότι είχαμε πέσει έξω κατά χιλιετίες.

Το 2016, μια ομάδα ερευνητών που συνεργάστηκαν στο πρόγραμμα ”Πέντε χιλιάδες χρόνια ιστορίας των κατοικίδιων γατών στην κεντρική Ευρώπη” επιβεβαίωσε την παρουσία οικόσιτων γατών κατά τη ρωμαϊκή περίοδο στην περιοχή της σημερινής βόρειας Πολωνίας, χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό ζωοαρχαιολογίας, γενετικής και απόλυτης χρονολόγησης.

Cambridge University Press

Πιο πρόσφατα, ωστόσο η ερευνητική ομάδα έστρεψε την προσοχή της σε οστά Αφρικανικών Αγριογατών (σ.σ Felis silvestris lybica) που βρέθηκαν στη νότια Πολωνία και τη Σερβία, προσδιορίζοντας ότι αυτά που βρέθηκαν στο σπήλαιο “Jasna Strzegowska” ανήκουν στην Προνεολιθική εποχή (5990-5760 π.Χ.), ενώ τα οστά από τα σερβικά γατάκια ανήκουν στη Μεσολιθική-Νεολιθική εποχή (6220-5730 π.Χ.).

Θέσεις των αρχαιολογικών και παλαιοντολογικών χώρων από τους οποίους έχουν συλλεχθεί οστά γάτας για το πρότζεκτ
Θέσεις των αρχαιολογικών και παλαιοντολογικών χώρων από τους οποίους έχουν συλλεχθεί οστά γάτας για το πρότζεκτ
Cambridge University Press

Εκτός από την αποσαφήνιση της κατανόησής μας για το πώς οι πρόγονοι των κατοικίδιων γατών μας έφτασαν στην Κεντρική Ευρώπη από την Αίγυπτο και την Εύφορη Ημισέληνο, το πρόγραμμα επιδιώκει να «εντοπίσει φαινοτυπικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την εξημέρωση, όπως η φυσική εμφάνιση, συμπεριλαμβανομένου του μεγέθους του σώματος και του χρώματος του τριχώματος, η συμπεριφορά, για παράδειγμα, η μειωμένη επιθετικότητα, και πιθανές φυσιολογικές προσαρμογές για την πέψη της ανθρωπογενούς τροφής».

Όσον αφορά τη μη ανθρωπογενή τροφή, μια αλματώδης αύξηση στον πληθυσμό των οικιακών ποντικών της Ανατολικής Ευρώπης κατά την Ύστερη Νεολιθική περίοδο συμπίπτει απόλυτα με τις νέες ημερομηνίες των οστών αυτών των αρχαίων γατών που προαναφέραμε, μολονότι η Δρ. Ντανιέλα Πόποβιτς, επικεφαλής των παλαιογενετιστών του προγράμματος, αναφέρει ότι η άφιξη των γατών στην Ευρώπη προηγήθηκε της άφιξης των πρώτων γεωργών:

″Αυτές οι γάτες ήταν πιθανότατα ακόμα άγρια ζώα που αποίκισαν με φυσικό τρόπο την Κεντρική Ευρώπη”.

Επιλεγμένες κάτω γνάθοι άγριων/οικιακών γατών της Εγγύς Ανατολής (α-στ) και ευρωπαϊκών άγριων γατών (ζ-i) (απόδοση ειδών με βάση το mtDNA): α) Πολωνία, θέση Miechów 3 (νεολιθική περίοδος)- β-γ) Πολωνία, θέση Łojewo 4 και θέση Sławsko Wielkie 16 (ρωμαϊκή περίοδος)- δ-ε) Σερβία, θέση Caričin Grad (πρώιμη βυζαντινή περίοδος), στ) Πολωνία, θέση Miechów 3 (Μεσαίωνας)- ζ) Πολωνία, σπήλαιο Perspektywiczna (νεολιθική περίοδος)- η) Πολωνία, καταφύγιο στο Smoleń III (προ-ρωμαϊκή περίοδος)- θ) Πολωνία, σπήλαιο Perspektywiczna (Μεσαίωνας) (φωτογραφίες από M. Krajcarz).
Επιλεγμένες κάτω γνάθοι άγριων/οικιακών γατών της Εγγύς Ανατολής (α-στ) και ευρωπαϊκών άγριων γατών (ζ-i) (απόδοση ειδών με βάση το mtDNA): α) Πολωνία, θέση Miechów 3 (νεολιθική περίοδος)- β-γ) Πολωνία, θέση Łojewo 4 και θέση Sławsko Wielkie 16 (ρωμαϊκή περίοδος)- δ-ε) Σερβία, θέση Caričin Grad (πρώιμη βυζαντινή περίοδος), στ) Πολωνία, θέση Miechów 3 (Μεσαίωνας)- ζ) Πολωνία, σπήλαιο Perspektywiczna (νεολιθική περίοδος)- η) Πολωνία, καταφύγιο στο Smoleń III (προ-ρωμαϊκή περίοδος)- θ) Πολωνία, σπήλαιο Perspektywiczna (Μεσαίωνας) (φωτογραφίες από M. Krajcarz).
Cambridge University Press

Εμείς θέλουμε να πιστεύουμε πως οι γάτες έφτιαξαν ένα μπουλμέ και στη συνέχεια περίμεναν μέχρι να εμφανιστούν οι άνθρωποι για να εφαρμόσουν την επόμενη φάση του σχεδίου τους - την εθελούσια αυτοεξημέρωση...

Πηγή: openculture

Δημοφιλή