Οικονομία και ισλαμιστική πολιτική του Ερντογάν

Από τα πλέον αποδοτικά «κόλπα» στην ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας υπήρξε η πρόσβαση σε πάμφθηνο πετρέλαιο.
Umit Bektas / Reuters

Τέλος του 2018, έλαβα μέρος στην αποστολή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη Σύνοδο της Αντιπροσωπείας Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας στην Άγκυρα. Σε άρθρο μου τότε, έγραφα: «Καθώς η οικονομική κρίση βαθαίνει, η Τουρκία αναζητά αναβάθμιση των εμπορικών της σχέσεων ιδιαίτερα με την ΕΕ, τον μεγαλύτερο με διαφορά εξαγωγικό εταίρο της Τουρκίας. Ταυτοχρόνως, το δηλητήριο του ισλαμισμού μολύνει την τουρκική κοινωνία ώστε ξένοι να μένουν έκπληκτοι μπροστά στην τουρκική αλαζονεία. Στις υποδείξεις για εφαρμογή των κοινών κανόνων του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου, οι Τούρκοι ανταπαντούν με το μέγεθος της χώρας, τον πληθυσμό, την τρομοκρατία, την ιστορία της οθωμανικής αυτοκρατορίας... Απλά, οι «κανόνες δικαίου» στην Τουρκία προσαρμόζονται στις ισλαμιστικές επιδιώξεις του καθεστώτος Ερντογάν.»

Η οικονομική κρίση στην Τουρκία αποτυπώθηκε αρχικά στην κατάρρευση της τουρκικής λίρας που μετακυλίστηκε στις χρηματοοικονομικές αγορές (επιτόκια, χρηματιστήριο). Στη συνέχεια, η κρίση μεταφέρθηκε στην πραγματική οικονομία, στις τιμές των αγαθών, την ανεργία, τις επενδύσεις. Ήδη, αυξάνεται ο «στρατός» των ανέργων. Χαρακτηριστικά, εντός Ιανουαρίου 2019, προστέθηκαν 220.000 στους ανέργους (54% αύξηση από τον Ιανουάριο 2018) και οι τιμές των τροφίμων ολοένα αυξάνονται. Η οργή του Ερντογάν είναι άνευ ορίων. Όταν χιλιάδες εργαζόμενοι στο υπό ανέγερση αεροδρόμιο διαμαρτύρονταν για θανάτους και τραυματισμούς ένεκα των άθλιων συνθηκών εργασίας, θεωρήθηκαν … τρομοκράτες. Με ίδιο παροξυσμό, ο Ερντογάν ενοχοποιεί σήμερα την αύξηση των τιμών ως «τρομοκρατία των τροφίμων» επειδή «οι εχθροί επιχειρούν να υποτάξουν την Τουρκία με αύξηση στις τιμές των τροφίμων»… Παρεμπιπτόντως, η αύξηση των τιμών είναι οικονομική επίπτωση από την κατάρρευση της τουρκικής λίρας και καθιστά ακριβότερο οτιδήποτε εισάγεται ή επηρεάζεται η παραγωγή του από εισαγόμενα (π.χ. με χρήση πετρελαίου).

Από τα πλέον αποδοτικά «κόλπα» στην ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας για πάνω από μια δεκαετία, υπήρξε η πρόσβαση σε πάμφθηνο πετρέλαιο. Με σχεδιασμό από τις μυστικές υπηρεσίες, το τουρκικό καθεστώς προμηθευόταν πετρέλαιο από το Ιράν και το Ιρακινό Κουρδιστάν («απαγορευμένο» ή μη), αποπληρώνοντάς το σε χρυσό για να αποφεύγονται τραπεζικές συναλλαγές και ίχνη. Αργότερα, η Τουρκία στράφηκε στους φονιάδες του Ισλαμικού Κράτους για απαγορευμένο πετρέλαιο σε εξευτελιστικές τιμές. Κάτι παρόμοιο, επιχείρησε πρόσφατα με τον χρυσό της Βενεζουέλας. Δύο μήνες μετά την επίσκεψη Μαδούρο στην Τουρκία, τουρκική εταιρεία εμφανίστηκε από το πουθενά να αγοράζει τον χρυσό της Βενεζουέλας. Εντός 2018, αγοράστηκε χρυσός 800 εκατομμυρίων ευρώ περίπου. Όταν αποκαλύφθηκαν οι συναλλαγές, προβλήθηκε ως σκοπός η επεξεργασία του χρυσού και επικράτησε σιωπή υποχρεωτικής ψευδαίσθησης. Αμφισβήτηση εντός Τουρκίας θα επέφερε ισόβια.

Βεβαίως, αυτό το αδίσταχτο καθεστώς «καίγεται» για αναβάθμιση των εμπορικών σχέσεων με την ΕΕ. Η Κυπριακή Κυβέρνηση μπορεί να παραμείνει αρεστή στους εταίρους στην ΕΕ (με αντάλλαγμα εγκωμιαστικά λόγια), είτε να αξιοποιήσει την ευκαιρία προς όφελος της Κύπρου. Βέβαιο επίσης ότι, οποιαδήποτε δέσμευση/υπογραφή της σημερινής Τουρκίας δεν ισχύει διότι προέχει ο επεκτατικός ισλαμισμός του Ερντογάν. Στην Κύπρο οι ψευδαισθήσεις στην πολιτική θεωρούνται δυστυχώς για χρόνια … ρεαλισμός.

Δημοφιλή