Η Φρανσουάζ Αρντί, μία από τις μεγαλύτερες σταρ της ποπ στη Γαλλία, πέθανε σε ηλικία 80 ετών.
Την απώλεια ανακοίνωσε ο γιος της Τομάς Ντιτρόν, με ανάρτηση στο Instagram στην οποία έγραψε «Η μαμά έφυγε», κοινοποιώντας μια φωτογραφία που απεικονίζει την μητέρα του και τον ίδιο μωρό.
Η Αρντί διαγνώστηκε με λέμφωμα το 2004 και είχε υποβληθεί επί χρόνια μεταξύ άλλων, σε ακτινοθεραπείες. Μετά την επιδείνωση της υγείας της, το 2015, τέθηκε για λίγο σε τεχνητό κώμα, ενώ τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε προβλήματα με την ομιλία, την κατάποση και την αναπνοή. Το 2021 είχε υποστηρίξει την ευθανασία, λέγοντας ότι η Γαλλία είναι «απάνθρωπη» που δεν επιτρέπει τη διαδικασία.
Η Φρανσουάζ Αρντί γεννήθηκε κατά τη διάρκεια μιας αεροπορικής επιδρομής στο κατεχόμενο από τους Ναζί Παρίσι το 1944 και μεγάλωσε στη γαλλική πρωτεύουσα κυρίως με τη μητέρα της. Στα 16 της, έλαβε δώρο την πρώτη της κιθάρα και άρχισε να γράφει τα δικά της τραγούδια, να τα ερμηνεύει ζωντανά και να κάνει οντισιόν για δισκογραφικές. Το 1961 υπέγραψε συμβόλαιο με τη Disques Vogue.
Το τραγούδι της «Tous les garcons et les filles» που κυκλοφόρησε το 1962, την έκανε διάσημη, πούλησε περισσότερα από 2,5 εκατομμύρια αντίτυπα και βρέθηκε στην κορυφή των γαλλικών chart, όπως και τα πρώτα σινγκλ «Je Suis D’ Accord» και το περίφημο «Le Temps de L’Amour», ενώ έναν χρόνο μετά, το 1963, εκπροσώπησε το Μονακό στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision και τερμάτισε πέμπτη.
Άρχισε να ηχογραφεί ξανά το ρεπερτόριό της σε διάφορες γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των αγγλικών. Το τραγούδι της «All Over the World», μετάφραση του «Dans le Monde Entier» έγινε το 1964 η μοναδική της επιτυχία στο Top 20 της Βρετανίας, ενώ η φήμη της συνέχισε να εξαπλώνεται σε Γαλλία, Ιταλία και Γερμανία. Το 1968, το «Comment te Dire Adieu», διασκευή του «It Hurts to Say Goodbye» (διάσημο από τη Βέρα Λιν) σε στίχους του Σερζ Γκενσμπούρ, έγινε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της.
Παράλληλα, η ομορφιά και η αισθητική της υπήρξαν καθοριστικές για τη γαλλική κουλτούρα του 20ού αιώνα. Υπήρξε μούσα του Yves Saint Laurent του Paco Rabanne, και φωτογραφήθηκε από τους Richard Avedon, David Bailey και William Klein. Αργότερα, η σχεδιάστρια Rei Kawakubo θα έδινε στο label της το όνομα Comme des Garçons από ένα στίχο τραγουδιού της Αρντί.
Αντικείμενο λατρείας για πολλούς άνδρες σταρ της ποπ της δεκαετίας του ’60, όπως οι Rolling Stones -ο Μικ Τζάγκερ την είχε χαρακτηρίσει ως την «ιδανική γυναίκα»-, ο Ντέιβιντ Μπόουι και ο Μπομπ Ντίλαν που έγραψε ένα ποίημα για κείνη, η Φρανσουάζ Αρντί εμφανίστηκε σε ταινίες του Ζαν Λικ Γκοντάρ και του Ρόζέ Βαντίμ.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 αφοσιώθηκε κυρίως στην ανατροφή του γιου της Τομάς, τον οποίο απέκτησε με τον μουσικό και ηθοποιό Ζακ Ντιτρόν, με τον οποίο παντρεύτηκαν το 1981 και χώρισαν το 1988.
Ακολούθησε ένα ακόμη μεγαλύτερο διάλειμμα τη δεκαετία του 1980. Το 1988 κυκλοφόρησε το άλμπουμ «Décalages» και επέστρεψε το 1996 με το «Le Danger», κάνοντας στροφή στη σύγχρονη ροκ. Κυκλοφόρησε έξι ακόμη άλμπουμ, γράφοντας το φινάλε το 2018 με το «Personne D’Autre».
«Πώς να της πούμε αντίο;»
Το «Comment te dire adieu» ήταν ο τίτλος με τον οποίο κυκλοφόρησαν σήμερα πολλές εφημερίδες, όπως και αναρτήσεις που έγιναν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
«Πώς να της πούμε αντίο;», ανήρτησε επίσης η Ρασιντά Ντατί, η Γαλλίδα υπουργός Πολιτισμού, αποχαιρετώντας έναν «θρύλο του γαλλικού τραγουδιού».
«Ίνδαλμα της Γαλλίας, φωνή μοναδική με ιδιαίτερη ηρεμία, η Φρανσουάζ Αρντί μεγάλωσε γενιές Γάλλων και θα είναι πάντα εκεί στις στιγμές ζωής», αντέδρασε ο Γκαμπριέλ Ατάλ.
Η θάνατός της συγκλονίζει τη Γαλλία: «Για μένα, ήταν όλη μου η παιδική ηλικία», έγραψε ο Γάλλος πρωθυπουργός στην ανάρτησή του στο X.
Στον κατάλογο του αμερικανικού περιοδικού Rolling Stone το 2023 με τους 200 καλύτερους τραγουδιστές όλων των εποχών, η Φρανσουάζ Αρντί ήταν η μόνη εκπρόσωπος της Γαλλίας.
Με πληροφορίες από Guardian