«Πώς η Σιμόν έγινε η Μποβουάρ»: Η συγγραφέας που ενέπνευσε και σκανδάλισε σε μία νέα βιογραφία

Η συναρπαστική ιστορία της μέσα από αδημοσίευτες πηγές.
(Photo by Hulton Archive/Getty Images)
(Photo by Hulton Archive/Getty Images)
Hulton Archive via Getty Images

Η αφήγηση αρχίζει με μία ενδιαφέρουσα ιστορία: «Μια μέρα το 1927 η Σιμόν ντε Μποβουάρ είχε μία διαφωνία με τον πατέρα της σχετικά με το τι σημαίνει να είναι κανείς ερωτευμένος. Σε μια εποχή που η κοινωνία περίμενε από τις γυναίκες να αποζητούν κατά βάση τον γάμο και τη μητρότητα, η 19χρονη Σιμόν διάβαζε φιλοσοφία και ονειρευόταν να βρει μία σχολή φιλοσοφίας την οποία θα μπορούσε να ασπαστεί. Ο πατέρας της ισχυριζόταν ότι το να ερωτεύεται κανείς σήμαινε να ”προσφέρει υπηρεσίες, στοργή και ευγνωμοσύνη”. Εκείνη όμως διαφωνούσε, υποστηρίζοντας με μια κάποια έκλπηξη ότι ο έρωτας ήταν κάτι περισσότερο από ευγνωμοσύνη -όχι κάτι που χρωστάμε σε κάποιον επειδή έκανε κάτι για μας. ”Πολλοί άνθρωποι” έγραφε στο ημερολόγιο της την επόμενη μέρα η Μποβουάρ ”δεν έχουν γνωρίσει ποτέ τον έρωτα!”».

Η Σιµόν ντε Μποβουάρ (1908 - 1986) θεωρείται µία από τις πιο επιδραστικές διανοούμενες του 20ού αιώνα. Ως σύμβολο της απελευθέρωσης των γυναικών, ενέπνευσε αλλά και σκανδάλισε τη γενιά της μέσα από τις αντισυμβατικές σχέσεις της.

Ως φιλόσοφος και συγγραφέας, κέρδισε σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία και άλλαξε τον τρόπο µε τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα έμφυλα ζητήματα µε το βιβλίο της «Το δεύτερο φύλο». Παρά τις επιτυχίες της, όμως, αναρωτιόταν μήπως υποτιμούσε τον εαυτό της.

Αν και η σχέση της µε τον Ζαν-Πολ Σαρτρ έχει καταγραφεί στις θρυλικές ερωτικές σχέσεις του προηγούμενου αιώνα, για την Μποβουάρ είχε το κόστος της, καθώς επί δεκαετίες ολόκληρες έμεινε στη σκιά του υπαρξιστή φιλοσόφου.

“«Η Μποβουάρ έβλεπε τον εαυτό της ως µια διαδικασία εξέλιξης που δεν σταματούσε ποτέ. Ο χρόνος περνά, τα όνειρα αλλάζουν. Αν υπάρχει όμως ένα πράγμα που μπορούμε να μάθουμε από τη ζωή της, αυτό είναι το εξής: Καμία δεν εξελίσσεται μόνη, καμία δεν γίνεται μόνη ο εαυτός της».”

Τα τελευταία χρόνια έχουν έρθει στο φως ημερολόγια και επιστολές που αποκαλύπτουν την ευρηματικότητα της δικής της φιλοσοφίας αλλά και τη θέση των υπόλοιπων εραστών στη ζωή της.

Η νέα βιογραφία της «Πώς η Σιμόν έγινε η Μποβουάρ: Μια ολόκληρη ζωή» της Κέιτ Κερκπάτρικ (εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση Στέλλα Κάσδαγλη) αντλεί υλικό από αδημοσίευτες πηγές για να αφηγηθεί τη συναρπαστική ιστορία του πώς η Σιµόν έγινε η Μποβουάρ, η γυναίκα που ακόμα και σήμερα προκαλεί και εμπνέει.

βιβλίο
βιβλίο

Η Κερκπάτρικ, η οποία διδάσκει Φιλοσοφία και Χριστιανική Ηθική και, παράλληλα, είναι διευθύντρια Φιλοσοφικών Σπουδών στο Regent’s Park College της Οξφόρδης, έχει γράψει πολλά βιβλία για τη ζωή του Ζαν-Πολ Σαρτρ και της Σιµόν ντε Μποβουάρ.

Στην ανατρεπτική αυτή βιογραφία που εκκινεί με την εισαγωγή - ερώτημα «Ποιά είναι η Σιμόν ντε Μποβουάρ;» και κλείνει με έναν επίλογο επίσης ερώτημα «Τι θα απογίνει η Σιμόν ντε Μποβουάρ;», η Κερκπάτρικ επανεξετάζει τον βίο και την πολιτεία της σπουδαίας αυτής γυναίκας με νέα εργαλεία -«αυτή εδώ είναι η πρώτη βιογραφία της που αντλεί υλικό από την ιστορία που δεν αποκάλυψε η ίδια»- εξηγώντας παράλληλα πώς η δημόσια περσόνα της διαμορφώθηκε σε σημείο παραμόρφωσης από δύο ιστορίες που η ίδια αφηγήθηκε στα απομνημονεύματά της.

Bettmann via Getty Images

«... Η Μποβουάρ έζησε μία θρυλική ζωή: ήταν κοσμογυρισμένη και ο δρόμος της είχε διασταυρωθεί με του Πικάσο και του Τζιακομέτι, με της Τζόζεφιν Μπέικερ, του Λούις Αρμστρονγκ και του Μάιλς Ντέιβις, για να μην αναφέρουμε τον μνημειώδη αριθμό θρυλικών προσωπικοτήτων που είχε γνωρίσει από τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και τον φεμινισμό του 20ού αιώνα. Ο Τσάρλι Τσάπλιν και ο Λε Κορμπιζιέ έρχονταν σε πάρτι που γίνονταν προς τιμήν της στη Νέα Υόρκη [...] Χωρίς τη φιλοσοφία όμως, η Σιμόν ντε Μποβουάρ δεν θα είχε γίνει η ”Σιμόν ντε Μποβουάρ” κι αυτό είναι σημαντικό για δύο πολύ σπουδαίους λόγους: επειδή ο μύθος που λέει ότι η Μποβουάρ ήταν μαθήτρια του Σαρτρ διαιωνίζεται εδώ και αρκετά μεγάλο διάστημα πλέον και επειδή οι διαφωνίες τους και οι συνεχείς συζητήσεις τους αποτέλεσαν ένα τεράστιο κομμάτι της δικής της πορείας προς την αυτοπραγμάτωση».

«Η Μποβουάρ βρίσκεται θαμμένη δίπλα στον Σαρτρ, στο Κοιμητήριο του Μονπαρνάς, με το κόκκινο τουρμπάνι, την κόκκινη ρόμπα και το δαχτυλίδι του Άλγκρεν. Έχει τιμηθεί από ομάδες σε όλο τον κόσμο, από το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Μονπαρνάς μέχρι πανεπιστήμια στην Αμερική, στην Αυστραλία, στην Ελλάδα και στην Ισπανία. Στην κηδεία της το πλήθος τραγουδούσε τα λόγια της Ελίζαμπεθ Μπάντιντερ: ”Γυναίκες της χρωστάτε τα πάντα!”.

Μπορεί να μιλούσαν με την υπερβολή που προσδίδει το πένθος, όμως η Μποβουάρ ήταν η πρώτη που παραδεχόταν πως ορισμένες γυναίκες έβρισκαν τις ιδέες της ”περίεργες”. Μόλις μερικές μέρες μετά τον θάνατό της δημοσιεύθηκε ο τελευταίος πρόλογος που είχε γράψει για ένα μυθιστόρημα με τίτλο Mihloud. Το βιβλίο αφηγούνταν μία ερωτική ιστορία ανάμεσα σε δύο άνδρες, η οποία έθιγε ζητήματα σεξουαλικότητας και εξουσίας. Όπως και πολλές άλλες ιστορίες στις οποίες είχε δανείσει κατ′ αυτόν τον τρόπο το όνομα της η Μποβουάρ, έτσι κι αυτή ήταν επικίνδυνο να δημοσιοποιηθεί: το Ολοκαύτωμα, τα βασανιστήρια και οι βιασμοί των αλγερινών γυναικών, οι μάχες του φεμινισμού, η αλλοτροίωση μιας χαρισματικής λεσβίας, όλα αυτά αποτελούσαν πτυχές της ανθρωπότητας τις οποίες πολλοί δυσκολεύονταν να δουν καταπρόσωπο».

Δημοφιλή