Ακόμη και μετά από επτά 24ωρα μετά τον τρομακτικό σεισμό της περασμένης Δευτέρας που έχει στοιχίσει πάνω από 35.000 ζωές σε Τουρκία και Συρία, οι διασώστες που συνεχίζουν να επιχειρούν στα συντρίμμια κτιρίων της πρώτης καταφέρνουν να εντοπίσουν επιζώντες και να τους απεγκλωβίσουν, αν και πλέον αυτές οι στιγμές είναι εξαιρετικά σπάνιες.
Ωστόσο, οι εν εξελίξει επιχειρήσεις, όπως αυτή την κατά την οποία σήμερα ανασύρθηκε ζωντανή μια γυναίκα μετά από 176 ώρες και ένα 6χρονο κορίτσι μετά απο 178 ώρες όπως και εκείνη της κατασκευής τούνελ-που είναι σε εξέλιξη- για να φτάσουν οι διασώστες τρεις εγκλωβισμένες γυναίκες (γιαγιά, κόρη και εγγονή 30 ημερών) είναι μάλλον από τις τελευταίες.
Η φάση των διασώσεων στη Συρία και την Τουρκία «πλησιάζει στο τέλος της» με την έμφαση τώρα να δίνεται στην παροχή καταλύματος, τροφίμων, εκπαίδευσης και ψυχολογικής υποστήριξης στους επιζώντες, δήλωσε σήμερα ο επικεφαλής του γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA) Μάρτιν Γκρίφιθς.
Την ίδια στιγμή οι τουρκικές αρχές προσπάθησαν να διατηρήσουν την τάξη στη ζώνη της καταστροφής των συνολικά 10 περιφερειών ενώ σε εξέλιξη είναι οι έρευνες για τις πιθανές ποινικές ευθύνες που υπάρχουν για την κατάρρευση τόσων κτιρίων.
Η Τουρκία μετρά 31.643 νεκρούς, 80.000 άνθρωποι νοσηλεύονται σε ενώ και περισσότεροι από 1 εκατομμύριο σε προσωρινά καταφύγια ενώ ο σεισμός της Δευτέρας ήταν ο φονικότερος από το 1939. Στην Συρία οι νεκροί έφτασαν τους 4.300 σύμφωνα ανακοίνωση του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA) ενώ οι τοπικές αρχές δεν έχουν δώσει νέα στοιχεία από την Παρασκευή διατηρώντας τον αριθμός των νεκρών στους 3.581.
Σε μια κεντρική συνοικία μιας από τις πόλεις που έχουν πληγεί περισσότερο, την Αντάκια στη νότια Τουρκία, ιδιοκτήτες επιχειρήσεων άδειασαν τα καταστήματά τους την Κυριακή για να αποτρέψουν την κλοπή εμπορευμάτων που παρατηρείται τα τελευταία 24ωρα.
Κάτοικοι και εργαζόμενοι σε ανθρωπιστικές οργανώσεις που έφτασαν από άλλες πόλεις στις πληγείσες περιοχές αναφέρουν σοβαρά θέματα σε επίπεδο δημόσιας ασφάλειας καθώς καταστήματα και κατοικίες λεηλατούνται.
Αντιμετωπίζοντας ερωτήματα σχετικά με την απάντησή του στον σεισμό, καθώς προετοιμάζεται για τις εθνικές εκλογές που αναμένεται να είναι οι πιο δύσκολες των δύο δεκαετιών στην εξουσία του, ο Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν είπε ότι η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει σθεναρά τους παραβάτες.
Συρία: Παρά τα 12 χρόνια πολέμου οι πληγέντες λένε πως ”ο σεισμός ήταν χειρότερος”
Στη Συρία, η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη κυρίως στις βορειοδυτικές περιοχές που ελέγχονται από τους αντάρτες όπου δεν έφτασε ποτέ εξωτερική βοήθεια αποστολών διάσωσης ενώ οι άστεγοι, που ούτως ή άλλως οριακά επιβίωναν μετά από 12 χρόνια πολέμου βρίσκονται σε συνθήκες απόλυτης εξαθλίωσης.
Η περιοχή έχει λάβει πολύ μικρή βοήθεια σε σύγκριση με περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση. «Μέχρι στιγμής έχουμε απογοητεύσει τον λαό στη βορειοδυτική Συρία», έγραψε στο Twitter ο επικεφαλής αρωγής των Ηνωμένων Εθνών Μάρτιν Γκρίφιθς από τα σύνορα Τουρκίας-Συρίας, όπου μόνο ένα πέρασμα είναι ανοιχτό για τον ΟΗΕ για την αποστολή προμήθεων. «Δικαίως αισθάνονται εγκαταλελειμμένοι», είπε ο Γκρίφιθς. Η Ουάσιγκτον κάλεσε τη συριακή κυβέρνηση και όλα τα άλλα μέρη στη χώρα να παράσχουν αμέσως πρόσβαση σε ανθρωπιστική βοήθεια σε όλους όσους έχουν ανάγκη.
«Αυτό που προκαλεί περισσότερη εντύπωση εδώ είναι ότι ακόμη και στο Χαλέπι, που έχει υποφέρει τόσο εδώ και πολλά χρόνια, αυτή η στιγμή, εκείνη η στιγμή (…) ήταν η χειρότερη εμπειρία που έχουν ζήσει αυτοί οι άνθρωποι», τόνισε ο Γκρίφιθς από το Χαλέπι όπου βρίσκεται σήμερα
Ο αξιωματούχος του ΟΗΕ πρόσθεσε επίσης ότι ο οργανισμός θα μεταφέρει ανθρωπιστική βοήθεια από τις περιοχές που ελέγχονται από τη συριακή κυβέρνηση προς τις ανταρτοκρατούμενες περιοχές στη βορειοδυτική Συρία.
«Θα μεταφέρουμε βοήθεια από εδώ προς τα βορειοδυτικά, αλλά τα βορειοδυτικά είναι μόνο ένα μέρος της Συρίας (…) είναι σημαντικό να φροντίσουμε τους ανθρώπους εδώ», υπογράμμισε ο Γκρίφιθς.
Ο Γκρίφιθς επεσήμανε ότι έχει ακούσει συγκλονιστικές μαρτυρίες από επιζώντες στο Χαλέπι: «Άνθρωποι που έχασαν τα παιδιά τους, κάποιοι που διέφυγαν, άλλοι που έμειναν στο κτίριο. Τα τραύματα των ανθρώπων με τους οποίους μίλησα ήταν εμφανή και αυτά τα τραύματα πρέπει να γιατρέψει ο κόσμος».
Δάκρυα χαράς και θρήνου
Περισσότερες από επτά ημέρες μετά τον καταστροφικό σεισμό, διασώστες κατάφεραν πάντως και χθες να βρουν μερικούς επιζώντες στα συντρίμμια των σπιτιών που για χιλιάδες ανθρώπους μετατράπηκαν σε τάφους.
Ομάδα Κινέζων διασωστών και Τούρκων πυροσβεστών έσωσαν τον 54χρονο Σύριο, Μαλίκ Μιλαντί αφού επέζησε 156 ώρες σε ερείπια στην Αντάκεια.
Στον κεντρικό δρόμο προς την πόλη τα λίγα κτίρια που είχαν μείνει όρθια είχαν μεγάλες ρωγμές ή κατεστραμμένες προσόψεις. Η κυκλοφορία περιστασιακά σταματούσε καθώς οι διασώστες ζητούσαν να τηρηθεί η σιωπή για να εντοπιστούν σημάδια ζωής κάτω από τα ερείπια.
Ένας πατέρας και μια κόρη, ένα μικρό παιδί και ένα 10χρονο κορίτσι ήταν μεταξύ άλλων επιζώντων που ανασύρθηκαν από τα ερείπια των κτιρίων την Κυριακή, αλλά τέτοιες στιγμές ήταν σπάνιες πλέον καθώς ο αριθμός των νεκρών μεγαλώνει συνεχώς.
Σε μια κηδεία κοντά στο Ρεϊχανλί, γυναίκες έκλαιγαν και χτυπούσαν το στήθος τους καθώς οι σοροί αγαπημένων τους ξεφόρτωναν από φορτηγά - άλλες σε κλειστά ξύλινα φέρετρα, άλλες σε ακάλυπτα φέρετρα και άλλες απλώς τυλιγμένες σε κουβέρτες.
Κάποιοι κάτοικοι προσπάθησαν να ανακτήσουν ό,τι μπορούσαν από την καταστροφή διακινδυνεύοντας μια γρήγορη επίσκεψη σε ετοιμόρροπα σπίτια τους.
Στο Ελμπιστάν, το επίκεντρο ενός μετασεισμού σχεδόν τόσο ισχυρού με τον αρχικό σεισμό των 7,8 Ρίχτερ της Δευτέρας, ο 32χρονος ιδιοκτήτης καταστήματος κινητής τηλεφωνίας Μουσταφά Μπατσιβάν είπε ότι έρχονταν στην πόλη σχεδόν καθημερινά από τότε. Την Κυριακή έψαχνε τα ερείπια αναζητώντας οποιοδήποτε από τα τηλέφωνά του που μπορεί να ήταν ακόμα άθικτα και θα μπορούσαν να πωληθούν.
Κυνηγώντας εργολάβους και κατασκευαστικές
Στο μεταξύ, το θέμα της ποιότητας κατασκευής των κτιρίων σε μια χώρα που εκτείνεται πάνω σε πολλά σεισμικά ρήγματα είναι πλέον στο επίκεντρο της δημόσιας συζήησης.
Ο Τούρκος αντιπρόεδρος, Φουάτ Οκτάι είπε ότι μέχρι στιγμής έχουν αναγνωριστεί 131 ύποπτοι ως υπεύθυνοι για την κατάρρευση ορισμένων από τα χιλιάδες κτίρια που ισοπεδώθηκαν στις 10 επαρχίες που επλήγησαν.
«Παρακολουθούμε την υπόθεση σχολαστικά μέχρι να ολοκληρωθεί η απαραίτητη δικαστική διαδικασία, ειδικότερα το ότι κτίρια υπέστησαν σοβαρές ζημιές και κτίρια που προκάλεσαν θανάτους και τραυματισμούς», είπε.
Ο σεισμός σημειώθηκε καθώς ο Ερντογάν αντιμετωπίζει τις επικείμενες προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές. Ακόμη και πριν από την καταστροφή, η δημοτικότητά του έπεφτε λόγω του αυξανόμενου πληθωρισμού και της πτώσης του τουρκικού νομίσματος. Σεισμοπαθείς και αντιπολίτευση κατηγορούν την κυβέρνηση για καθυστερημένη ανταπόκριση και ανεπαρκείς προσπάθειες ανακούφισης των πολιτών ενώ πολλοί αναφέρουν πως ο στρατός άργησε πολύ να κινητοποιηθεί. Ο Ερντογάν έχει αναγνωρίσει κάποια προβλήματα αλλά επιμένει πως κατάσταση έχει τεθεί υπό έλεγχο.
Κυκεώνας στην Συρία
Στο μεταξύ, στη Συρία, οι εχθροπραξίες που διέλυσαν τη χώρα κατά τη διάρκεια 12 ετών εμφυλίου πολέμου συνεχίζουν να εμποδίζουν ακόμη το έργο παροχής βοήθειας.
Η βοήθεια για τον σεισμό από περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση σε εδάφη που ελέγχονται από ομάδες της αντιπολίτευσης έχει ανασταλεί λόγω ζητημάτων έγκρισης με την ισλαμιστική οργάνωση Hayat Tahrir al-Sham (HTS) που ελέγχει μεγάλο μέρος της περιοχής, ενώ πηγή από το HTS στην Ιντλίμπ είπε στο Reuters ότι η ομάδα δεν θα επιτρέψει καμία αποστολή από περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση και ότι η βοήθεια θα έρχεται μόνο από την Τουρκία
Ο ΟΗΕ ελπίζει να ενισχύσει τις διασυνοριακές επιχειρήσεις ανοίγοντας δύο επιπλέον συνοριακές οδούς μεταξύ της Τουρκίας και της Συρίας που ελέγχεται από την αντιπολίτευση για παραδόσεις βοήθειας, δήλωσε ο εκπρόσωπος του οργανισμού Γενς Λερκ.
Αρκετές αραβικές χώρες βέβαια έχουν παράσχει υποστήριξη στον πρόεδρο της Συρίας, Μπασάρ αλ Άσαντ μετά τον σεισμό. Οι δυτικές χώρες, οι οποίες προσπάθησαν να απομονώσουν τον Άσαντ μετά την καταστολή των διαδηλώσεων το 2011 και το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου, συνεισφέρουν σημαντικά στον ΟΗΕ για την παροχή βοήθειας σε ολόκληρη τη Συρία, αλλά έχουν παράσχει μικρή άμεση βοήθεια στη Δαμασκό κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου.
Το πρώτο φορτίο ευρωπαϊκής βοήθειας για τον σεισμό σε περιοχές της Συρίας που ελέγχονται από την κυβέρνηση έφτασε επίσης στη Δαμασκό την Κυριακή. Ο απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία δήλωσε από την Δαμασκό ότι τα Ηνωμένα Έθνη κινητοποιούν χρηματοδότηση για να στηρίξουν τη Συρία.
«Προσπαθούμε να πούμε σε όλους: Αφήστε την πολιτική στην άκρη, αυτή είναι η στιγμή να ενωθούμε πίσω από μια κοινή προσπάθεια υποστήριξης του συριακού λαού», είπε.