Η προμήθεια φυσικού αερίου από τη Ρωσία στη Γερμανία αναστέλλεται από σήμερα και για δέκα ημέρες προκειμένου να γίνουν εργασίες συντήρησης στον αγωγό Nord Stream 1, ο οποίος διαπερνά τη Βαλτική Θάλασσα και θεωρείται ο σημαντικότερος για τη ροή του καυσίμου προς τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία.
Η ροή επρόκειτο να σταματήσει στις 06:00 (τοπική ώρα· 07:00 ώρα Ελλάδας) και, θεωρητικά τουλάχιστον, να ξαναρχίσει το πρωί της 21ης Ιουλίου. Ωστόσο, αρκετοί αξιωματούχοι στη Γερμανία εκφράζουν ολοένα εντονότερα την ανησυχία τους πως η ροή μπορεί να μην αποκατασταθεί, καθώς συνεχίζεται ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας.
Η Γερμανία και άλλες δυτικές χώρες επέβαλαν αλλεπάλληλους γύρους κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας για να την αναγκάσουν να σταματήσει τον πόλεμο. Όμως, πολλές χώρες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη ρωσική ενέργεια και η Μόσχα αντιδρώντας ανέστειλε ή μείωσε τις προμήθειες αερίου σε αρκετές από αυτές, κάτι που θεωρείται κίνηση αντιποίνων στην Ευρώπη.
Η ρωσική δημόσια επιχείρηση αερίου Gazprom ήδη μείωσε σημαντικά τις παραδόσεις μέσω του αγωγού 1.200 χιλιομέτρων μεταξύ της Ρωσίας και της βόρειας Γερμανίας, επικαλούμενη καθυστερήσεις στα έργα συντήρησης και επισκευής. Η Μόσχα αποδίδει τις καθυστερήσεις στις κυρώσεις που της επέβαλαν δυτικά κράτη, επιχείρημα που απορρίπτει ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς.
Το γεγονός πως αξιοποιείτο μόνο το 40% της δυναμικότητας του αγωγού οδήγησε σε περαιτέρω αυξήσεις των τιμών στην αγορά αερίου, σύμφωνα με την ομοσπονδιακή υπηρεσία δικτύου της Γερμανίας.
Σημειώνεται επίσης πως ο Ιταλικός Όμιλος Υδρογονανθράκων Eni ανακοίνωσε πως η Gazprom μείωσε κατά ένα τρίτο την προμήθεια φυσικού αερίου προς την Ιταλία. Πιο αναλυτικά, ο ιταλικός όμιλος ενέργειας ανακοίνωσε ότι «η Gazprom έκανε γνωστό ότι για την σημερινή ημέρα θα προμηθεύσει την Eni με συνολικό όγκο αερίου που αντιστοιχεί σε περίπου 21 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, ενώ τις τελευταίες ημέρες ο μέσος όρος ήταν 32 εκατομμύρια κυβικά μέτρα».
Nord Stream 1
Κανονικά η περίοδος συντήρησης περνά σχεδόν απαρατήρητη, ωστόσο στην Ευρώπη υπάρχουν ανησυχίες πως ίσως η Gazprom παρατείνει την περίοδο συντήρησης ή ακόμα και διακόψει πλήρως τις προμήθειες.
Ο 1.224 χλμ δίδυμος αγωγός έχει χωρητικότητα 55 δισ. κυβικά μέτρα, που αντιστοιχεί στο ήμισυ της ετήσιας κατανάλωσης αερίου της Γερμανίας. Αν και το περισσότερο αέριο πάει απευθείας στη Γερμανία, μέρος του πάει δυτικά και νότια σε άλλους προορισμούς και αποθηκευτικές εγκαταστάσεις. Άρχισε να λειτουργεί τον Νοέμβριο του 2011, έχοντας κοστίσει 7,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Εκτείνεται από το Βίμποργκ της Ρωσίας (κοντά στην Αγία Πετρούπολη) μέχρι το Λουμπμίν κοντά στο Γκράιφσβαλντ της Γερμανίας.
Ο αγωγός ανήκει ως επί το πλείστον στη Gazprom και είναι η κύρια οδός μέσω της οποίας διοχετεύεται ρωσικό αέριο στη Γερμανία. Η Gazprom έχει το 51%. Οι PEGI/E.ON και Wintershall Dea έχουν από 15,5% και οι Engie και Gasunie έχουν από 9%.
Τον αγωγό διαχειρίζεται, ως προς τεχνικά, περιβαλλοντικά και νομικά θέματα, καθώς και θέματα διέλευσης, η κοινοπραξία Nord Stream AG που εδρεύει στην Ελβετία. Η Gazprom Export διαχειρίζεται τις αποστολές φορτίων μέσω συμβολαίων με ευρωπαϊκούς φορείς.
Υπάρχουν και άλλοι μεγάλοι αγωγοί από τη Ρωσία στην Ευρώπη μα οι ροές έχουμ μειωθεί, ειδικά μετά τη διακοπή λειτουργίας μιας διαδρομές από την Ουκρναία τον Μάιο, η οποία κατηγόρησε τις ρωσικές δυνάμεις κατοχής για παρεμβάσεις.
Αν ο Nord Stream 1 δεν ανοίξει ξανά, η Ευρώπη δεν θα έχει επαρκές αέριο για να καλυφθεί η ζήτηση τους χειμερινούς μήνες: Οι ευρωπαϊκές εγκαταστάσεις αποθήκευσης είναι γεμάτες κατά 60% και ο στόχος είναι το 80% ως την 1η Νοεμβρίου. Αν η ροή στον αγωγό συνεχιστεί στο 40% ή σταματήσει τελείως, η Ευρώπη θα μπορεί να πιάσει μόνο το 69% και το 60% αντίστοιχα, σύμφωνα με εκτιμήσεις των Wood Mackenzie και Rystad Energy.
Οι ευρωπαϊκές τιμές αερίου, ήδη σε επίπεδα τριπλάσια ή τετραπλάσια σε σχέση με πέρυσι (τα οποία συμβάλλουν στον πληθωρισμό και τις πολιτικές εντάσεις) θα μπορούσαν να ανέβουν στα ύψη.
Η Γερμανία στις 23 Ιουνίου προχώρησε στο δεύτερο επίπεδο του σχεδίου έκτακτης ανάγκης που έχει για το φυσικό αέριο. Ήδη προετοιμάζεται για πιθανή μόνιμη μείωση, διαταραχές ή διακοπές λόγω των εντάσεων γύρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Το πρώτο επίπεδο (έγκαιρης προειδοποίησης) είχε ενεργοποιηθεί στις 30 Μαρτίου, λόγω «σοβαρών και αξιόπιστων ενδείξεων πως θα μπορούσε να υπάρξει συμβάν που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική επιδείνωση της κατάστασης ως προς τις προμήθειες αερίου».
Το δεύτερο επίπεδο (συναγερμού) ενεργοποιήθηκε στις 23 Ιουνίου, όταν η κίνηση έπεσε κάτω από το 60%, μετά από ζήτημα που προέκυψε με την επιδιόρθωση τουρμπινών. Σύμφωνα με την επίσημη διατύπωση, το επίπεδο αφορά σε «διαταραχή στην προμήθεια αερίου ή εξαιρετικά μεγάλη ζήτηση για αέριο, που οδηγεί σε σημαντική επιδείνωση της κατάστασης με την προμήθεια αερίου, μα η αγορά είναι ακόμα ικανή να ανταπεξέλθει...χωρίς τη λήψη μέτρων μη βασιζόμενων στην αγορά».
Το τρίτο επίπεδο θα ενεργοποιηθεί όταν υπάρχει «εξαιρετικά υψηλή ζήτηση, σημαντική διαταραχή προμηθειών ή κάποια άλλη σημαντική κατάσταση προμηθειών και όλα τα σχετικά μέτρα βασιζόμενα στην αγορά έχουν εφαρμοστεί, μα η προμήθεια αερίου είναι ανεπαρκής για να καλυφθεί η υπόλοιπη ζήτηση, οπότε επιπλέον μη βασιζόμενα στην αγορά μέτρα πρέπει να ληφθούν».
Σε αυτό το πλαίσιο, παρεμβαίνει το κράτος, με διανομή/ κατανομή με δελτίο, κάτι που θα αναλάβει η γερμανική Bundesnetzagentur. Πρώτα περιορίζεται η παροχή στη βιομηχανία, και κρίσιμες υποδομές, όπως τα νοσοκομεία, και νοικοκυριά συνεχίζουν να λαμβάνουν το διαθέσιμο αέριο.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ-dpa- Reuters