Στην παγίδα των τεκμηρίων διαβίωσης κινδυνεύουν να πέσουν και φέτος εκατομμύρια φορολογούμενοι. Φορολογούμενοι οι οποίοι δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα, αλλά έχουν μεγαλύτερες από το εισόδημα τους τεκμαρτές δαπάνες κινδυνεύουν να πληρώσουν αυξημένους φόρους, ανεξάρτητα από το ύψος του εισοδήματος τους.
Η αδικία των τεκμηρίων συνεχίζεται για ακόμα μια χρονιά, καθώς ο φοροελεγκτικός μηχανισμός δηλώνει αδυναμία να εντοπίσει τη φοροδιαφυγή. Ως αποτέλεσμα είναι πέρυσι με τη μέθοδο των τεκμηρίων να πληρώσουν επιπλέον φόρο 1,9 εκατ φορολογούμενοι, οι οποίοι πλήρωσαν επιπλέον φόρο 150 εκατ ευρώ.
Το πρόβλημα παραμένει για ακόμα μια χρονιά το ίδιο. Ειδικά την τελευταία δεκαετία με την επιβολή των μνημονίων και τη συρρίκνωση των εισοδημάτων, εκατομμύρια φορολογούμενοι έχουν κλιθεί να «χρυσοπληρώσουν» στην εφορία περιουσιακά στοιχεία που αποκτήσαν πριν την κρίση ή ήρθαν στην κατοχή τους ως κληρονομία. Αυτοί οι φορολογούμενοι και φέτος θα κλιθούν να πληρώσουν φόρο με βάση τις τεκμαρτές δαπάνες, γεγονός που για χιλιάδες φορολογούμενους θα κάνει αδύνατο την αποπληρωμή των δόσεων.
Η αδικία των τεκμηρίων επιβάλει σε νοικοκυριά με ιδιαίτερα χαμηλά εισοδήματα να πληρώσουν με βάση περιουσιακά στοιχεία που αποκτήθηκαν σε άλλες περιόδους. Για παράδειγμα φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ, ο οποίος έχει στην ιδιοκτησία του σπίτι ή του έχει παραχωρηθεί δωρεάν και έχει ακόμα στην κατοχή του ένα αυτοκίνητο και ένα οικόπεδο, θα φορολογηθεί με βάση τις τεκμαρτές δαπάνες και όχι το πραγματικό του εισόδημα.
Ενδεικτικά, άγαμος φορολογούμενος με μηνιαίο φορολογητέο εισόδημα 650 ευρώ από την εργασία του ως μισθωτός, διαμένει σε διαμέρισμα 80 τ.μ., το οποίο του έχει παραχωρηθεί δωρεάν από τους γονείς του και διαθέτει και ένα ΙΧ αυτοκίνητο 1.500 κυβ. εκατοστών 7ετίας. Το εισόδημα που θα δηλώσει στη φορολογική δήλωση για το 2019 είναι 8.400 ευρώ εισόδημα που θα δηλώσει φέτος στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το έτος 2019 θα ανέλθει σε 9.100 ευρώ. Ωστόσο θα φορολογηθεί με βάση το τεκμαρτό του εισόδημα το οποίο είναι 10.260 ευρώ. Δηλαδή θα πληρώσει φόρο 357,20 ευρώ, ενώ μόνο με βάση το εισόδημα του θα πλήρωνε 102 ευρώ
Αντίστοιχα, φορολογούμενος παντρεμένος με δύο παιδιά με μηνιαίο εισόδημα 800 ευρώ, μένει σε ιδιόκτητη μονοκατοικία 90 τ.μ. και έχει στην ιδιοκτησία του κι ένα ΙΧ αυτοκίνητο 1.750 κυβ. εκατοστών 9ετίας. Το εισόδημα που θα δηλώσει φέτος στην Εφορία για το έτος 2019 είναι 11.200 ευρώ . Το τεκμαρτό εισόδημα που θα του προσδιορίσει η Εφορία με την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης θα 12.940 ευρώ. Ο συγκεκριμένος φορολογούμενος θα κληθεί με βάση το τεκμαρτό τους εισόδημα να πληρώσει φόρο 846,80 ευρώ, ενώ με βάση το πραγματικό του εισόδημα ο φόρος θα ήταν 464 ευρώ.
Ηλεκτρονικές αποδείξεις
Παγίδα για χιλιάδες φορολογούμενους παραμένει και η δαπάνη συγκεκριμένου ποσού μέσω ηλεκτρονικών συναλλαγών. Σε αντίθετη περίπτωση θα έρθει αντιμέτωπος με επιπλέον φόρο 22% επί του ποσού που δεν κάλυψαν οι ηλεκτρονικές συναλλαγές του.
Κάθε μισθωτός, συνταξιούχος και κατ′ επάγγελμα αγρότης, για να δικαιούται έκπτωσης φόρου έως 1.900-2.100 ευρώ, η οποία ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο εισοδήματος έως 8.636-9.545 ευρώ, θα πρέπει κατά τη διάρκεια του 2019 να έχει εξοφλήσει με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες ή μέσω e-banking) δαπάνες για αγορές αγαθών ή παροχή υπηρεσιών συνολικού ύψους ίσου με ποσοστό:
- 10% του ετησίου εισοδήματός του, πραγματικού ή τεκμαρτού, εφόσον το εισόδημα αυτό ανέρχεται έως 10.000 ευρώ,
- 10% επί των πρώτων 10.000 ευρώ και 15% επί του υπερβάλλοντος ποσού, εφόσον το ετήσιο – πραγματικό ή τεκμαρτό – ατομικό του εισόδημα ανέρχεται σε 10.001 έως και 30.000 ευρώ
- 10% επί των πρώτων 10.000 ευρώ, 15% επί των επόμενων 20.000 ευρώ και 20% επί του υπερβάλλοντος ποσού, εφόσον το ετήσιο – πραγματικό ή τεκμαρτό - εισόδημά του ξεπερνά τις 30.000 ευρώ.