Νέα έρευνα υποδεικνύει πως ζέστη άνευ προηγουμένου αναμένεται να οδηγήσει στον επόμενο μαζικό αφανισμό από τότε που εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι, αφανίζοντας σχεδόν όλα τα θηλαστικά σε περίπου 250 εκατομμύρια χρόνια.
Η έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε στο Nature Geoscience και της οποίας ηγήθηκε το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, παρουσιάζει τα πρώτα κλιματικά μοντέλα υπερυπολογιστή για το μακρινό μέλλον και δείχνει πώς οι ακρότητες στο κλίμα θα εντείνονται δραματικά ενώ οι ήπειροι του κόσμου θα συγχωνεύονται, σχηματίζοντας μια θερμή, ξηρή και σε πολύ μεγάλο βαθμό ακατοίκητη υπερήπειρο.
Τα ευρήματα δείχνουν πώς αυτές οι υψηλές θερμοκρασίες αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω καθώς ο Ήλιος γίνεται φωτεινότερος, εκπέμποντας περισσότερη ενέργεια και θερμαίνοντας τη Γη. Οι τεκτονικές διαδικασίες, που λαμβάνουν χώρα στον φλοιό της Γης και οδηγούν στον σχηματισμό υπερηπείρων, θα οδηγούσαν επίσης σε πιο συχνές εκρήξεις ηφαιστείων, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα μεγάλες εκλύσεις διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, θερμαίνοντας περαιτέρω τον πλανήτη.
Τα θηλαστικά, μεταξύ των οποίων και ο άνθρωπος, ιστορικά επιβιώνουν χάρη στη δυνατότητά τους να προσαρμόζονται σε ακραίες καιρικές συνθήκες, ειδικά μέσω εξελίξεων προσαρμογής όπως η γούνα και η χειμερία νάρκη, καθώς και περιπτώσεις μικρής διάρκειας νάρκης σε ζεστό καιρό.
Ενώ τα θηλαστικά εξελίχθηκαν έτσι ώστε να στέλνουν πιο χαμηλά το όριο επιβίωσής τους σε χαμηλές θερμοκρασίες, η αντοχή τους στις υψηλές θερμοκρασίες παρέμενε σε γενικές γραμμές σταθερή. Αυτό καθιστά πολύ δυσκολότερη στην αντιμετώπιση την έκθεση σε παρατεταμένη, ακραία ζέστη, και αν οι συνθήκες στις κλιματικές προσομοιώσεις γίνουν πραγματικότητα, η επιβίωση σε αυτές δεν θα είναι δυνατή.
Ο Dr. Αλεξάντερ Φάρνσγουορθ, lead author της έρευνας και senior research associate στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, είπε πως «η αναδυθείσα υπερήπειρος θα δημιουργούσε πρακτικά μια καταστροφική τριάδα, συνδυάζοντας την επίδραση της ηπειρωτικότητας (continentality effect), τον θερμότερο Ήλιο και το περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, για αύξηση θερμοκρασίας σε μεγάλο μέρος του πλανήτη. Το αποτέλεσμα είναι ένα κυρίως εχθρικό περιβάλλον, άνευ τροφής και πηγών νερού για τα θηλαστικά.
«Θερμοκρασίες μεταξύ 40 και 50 βαθμών Κελσίου και ακόμα μεγαλύτερα υψηλά ημέρας, σε συνδυασμό με υψηλά επίπεδα υγρασίας, θα σφράγιζαν στο τέλος τη μοίρα μας. Οι άνθρωποι- μαζί με πολλά άλλα είδη- θα αφανίζονταν λόγω της αδυναμίας τους να ξεφορτωθούν τη ζέστη μέσω του ιδρώτα, ψύχοντας τα σώματά τους».
Αν και η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή και η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας πιθανότατα θα είναι αυξανόμενο αίτιο θερμικού stress και θανάτων σε κάποιες περιοχές, έρευνες δείχνουν πως ο πλανήτης θα παραμείνει σε μεγάλο βαθμό κατοικήσιμος μέχρι αυτές τις αλλαγές στις ηπείρους στο βαθύ μέλλον. Ωστόσο όταν η υπερήπειρος (Pangea Ultima, όπως χαρακτηρίστηκε) σχηματιστεί, ευρήματα υποδεικνύουν πως μόνο το 8%-16% της ξηράς θα είναι κατοικήσιμο για τα θηλαστικά.
Ως προς τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα, ο καθηγητής Μπέντζαμιν Μιλς του Πανεπιστημίου του Λιντς είπε πως «νομίζουμε ότι το διοξείδιο του άνθρακα θα αυξηθεί από τα περίπου 400 ppm σήμερα σε πάνω από 600 ppm πολλά εκατομμύρια χρόνια στο μέλλον. Φυσικά αυτό υποθέτει πως οι άνθρωποι θα σταματήσουν να καίνε ορυκτά καύσιμα, αλλιώς θα δούμε αυτούς τους αριθμούς πολύ, πολύ νωρίτερα».
Ο Φάρνσγουορθ υπογράμμισε πως «η προοπτική στο μακρινό μέλλον φαίνεται πολύ δυσοίωνη. Τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα θα μπορούσαν να είναι διπλάσια από τα υπάρχοντα επίπεδα. Με τον Ήλιο επίσης να αναμένεται να εκπέμπει περίπου 2,5% παραπάνω ακτινοβολία και την υπερήπειρο να βρίσκεται κυρίως στους θερμούς, υγρούς τροπικούς, μεγάλο μέρος του πλανήτη θα παρουσίαζε θερμοκρασίες μεταξύ 40 και 70 βαθμών Κελσίου. Η δουλειά αυτή επίσης υπογραμμίζει ότι ένας κόσμος εντός αυτής της αποκαλούμενης “κατοικήσιμης ζώνης” ενός ηλιακού συστήματος ίσως να μην είναι ο πιο φιλόξενος για τους ανθρώπους, ανάλογα με το αν οι ήπειροι είναι διάσπαρτοι, όπως σήμερα, ή σε μια μεγάλη υπερήπειρο».