Η ναυαρχίδα του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας, το καταδρομικό κατευθυνόμενων πυραύλων Moskva, το οποίο είχε αποκτήσει μεγάλο συμβολισμό για την ουκρανική αντίσταση κατά τις πρώτες ημέρες του πολέμου, βυθίστηκε την Πέμπτη, αφού υπέστη σοβαρές ζημιές, στην πιο πρόσφατη δυσμενή εξέλιξη για τη ρωσική εισβολή.
Ουκρανοί αξιωματούχοι είπαν ότι οι δυνάμεις τους έπληξαν το σκάφος με πυραύλους, ενώ η Ρωσία είπε ότι εκδηλώθηκε φωτιά πάνω στο πλοίο, μα όχι επίθεση. Αξιωματούχοι των ΗΠΑ και άλλων χωρών της Δύσης δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσουν τι προκάλεσε τη φωτιά.
Η απώλεια του σκάφους που έχει το όνομα της πρωτεύουσας της Ρωσίας αποτελεί μια υψηλού συμβολισμού ήττα για τη Μόσχα, καθώς τα στρατεύματά της ανασυντάσσονται για μια νέα επίθεση στην ανατολική Ουκρανία, αφού υποχώρησαν από μεγάλο μέρος της βόρειας Ουκρανίας, περιλαμβανομένης και της πρωτεύουσας, του Κιέβου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Χτύπησαν ή όχι οι Ουκρανοί το ρωσικό πλοίο Moskva; Γιατί η απάντηση έχει ιδιαίτερη σημασία
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας είπε ότι το σκάφος βούλιαξε εν μέσω κακοκαιρίας ενώ το ρυμουλκούσαν σε λιμάνι. Η Ρωσία προηγουμένως είχε πει ότι οι φλόγες στο σκάφος, που κανονικά είχε 500 άτομα πλήρωμα, ανάγκασαν τους ναύτες να το εγκαταλείψουν. Αργότερα είπε πως η πυρκαγιά είχε περιοριστεί, και ότι θα ρυμουλκούσαν το σκάφος σε λιμάνι, με τους εκτοξευτές πυραύλων του ακέραιους.
Το πλοίο μπορούσε να μεταφέρει 16 πυραύλους cruise μακράς εμβέλειας, και η απώλειά του μειώνει τη ρωσική ισχύ πυρός στη Μαύρη Θάλασσα. Μπαίνοντας στην όγδοη εβδομάδα της, η ρωσική εισβολή έχει «βαλτώσει» λόγω της αντίσταση των ουκρανικών δυνάμεων, που λαμβάνουν όπλα και άλλα είδη βοήθειας από χώρες της Δύσης.
Τα νέα των ζημιών στη ναυαρχίδα επισκίασαν τους ρωσικούς ισχυρισμούς για πρόοδο στη Μαριούπολη, όπου τα ρωσικά στρατεύματα μάχονται κατά των ουκρανικών δυνάμεων από τις πρώτες ημέρες της εισβολής, σε κάποιες εκ των σκληρότερων μαχών του πολέμου- με τρομακτικό κόστος για τους αμάχους.
Η απώλεια του Moskva θα μπορούσε να καθυστερήσει μια νέα, ευρείας κλίμακας επίθεση. Ο Μαξίμ Μαρτσένκο, κυβερνήτης της περιφέρειας της Οδησσού, είπε ότι οι ουκρανικές δυνάμεις χτύπησαν το πλοίο με δύο πυραύλους Neptune, προκαλώντας «σοβαρές ζημιές». Ο Ολέξι Αρέστοβιτς, σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου, το χαρακτήρισε συμβάν «κολοσσιαίας σημασίας». Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας είπε πως πυρομαχικά πάνω του εξερράγησαν λόγω φωτιάς, χωρίς να πει τι την προκάλεσε. Όπως είπε, τα «κύρια πυραυλικά όπλα» δεν υπέστησαν ζημιές. Σημειώνεται πως, πέραν των πυραύλων cruise, το πλοίο είχε επίσης πυραύλους αεράμυνας και άλλα όπλα.
Ο Neptune είναι ένας αντιπλοϊκός πύραυλος που αναπτύχθηκε από την Ουκρανία και βασίζεται σε ένα παλαιότερο σοβιετικό σχέδιο. Οι εκτοξευτές τοποθετούνται σε φορτηγά που σταθμεύουν κοντά στις ακτές, και σύμφωνα με το Center for Strategic and International Studies οι πύραυλοι μπορούν να χτυπήσουν στόχους μέχρι 280 χλμ μακριά. Αυτό θα έθετε το Moskva (θεωρητικά, τουλάχιστον) εντός βεληνεκούς, με βάση το πού εκδηλώθηκε η φωτιά: Σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο, έπλεε περίπου 100 με 104 χλμ νότια της Οδησσού όταν ξέσπασε η φωτιά.
Οι ΗΠΑ δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσουν τους ουκρανικούς ισχυρισμούς περί πλήγματος στο πλοίο, είπε ο Τζέικ Σάλιβαν, σύμβουλος εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ, την Πέμπτη- αν και έκανε λόγο για «μεγάλο πλήγμα για τη Ρωσία».
«Έπρεπε κατά κάποιον τρόπο να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο εκδοχές: Η μία ήταν πως ήταν απλά ανικανότητα, και η άλλη ότι δέχτηκαν επίθεση, και καμία δεν είναι ιδιαίτερα καλή για αυτούς» είπε στο Economic Club of Washington.
Κατά τις πρώτες ημέρες του πολέμου, το Moskva φέρεται να ήταν το πλοίο που κάλεσε Ουκρανούς στρατιώτες στο «Φιδονήσι» στη Μαύρη Θάλασσα να παραδοθούν. Σε ένα ηχητικό ντοκουμέντο που κυκλοφόρησε ευρέως, ένας στρατιώτης απαντά «Ρωσικό πολεμικό, να πας να....». Αν και δεν έχει επιβεβαιωθεί εάν τελικά το συγκεκριμένο επεισόδιο εξελίχθηκε όντως όπως είχε πρωτοαναφερθεί, έγινε σύμβολο της ουκρανικής αντίστασης, και η χώρα πρόσφατα έβγαλε γραμματόσημο που αναφέρεται σε αυτό.
Το πλοίο είχε δει υπηρεσία σε Γεωργία, Συρία και Ουκρανία και είχε βοηθήσει σε επιστημονικές έρευνες σε συνεργασία με τις ΗΠΑ. Το αρχικό του όνομα ήταν Slava (δόξα) και είχε καθελκυστεί από ναυπηγεί στο Μικολάιφ, στην τότε σοβιετική Ουκρανία τον Ιούλιο του 1979, σύμφωνα με το Janes. Τέθηκε σε υπηρεσία κατά τα τέλη του Δεκεμβρίου του 1982, και είχε μήκος 186 μέτρα. ήταν σχεδιασμένο να φέρει πλήρωμα 476 ναυτών με 62 αξιωματικούς.
Ήταν ναυαρχίδα του σοβιετικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας και είχε πυραύλους επιφανείας επιφανείας, πυροβόλα, τορπίλες και άλλα όπλα, ενώ επί Ψυχρού Πολέμου έφερε και πυρηνικά όπλα. Το 1989, επί Γκορμπατσόφ, Αμερικανοί και Σοβιετικοί επιστήμονες συμμετείχαν σε μια κοινή δοκιμή στο Slava στη Μαύρη Θάλασσα για τη μέτρηση των εκπομπών νετρονίων και ακτίνων γάμμα από πυρηνική κεφαλή σε πύραυλο cruise. Στα τέλη του 1989 θα γινόταν πάνω του συνάντηση στα ανοιχτά της Μάλτας μεταξύ Γκορμπατσόφ και του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, μα έγινε τελικά στο καταδρομικό Maxim Gorky.
Από το 1990 ως το 1999 ήταν υπό επισκευές. Στο διάστημα αυτό κατέρρευσε η ΕΣΣΔ, η Ουκρανία έγινε ανεξάρτητη και η ρωσική οικονομία ναυάγησε. Εν τέλει εκσυγχρονίστηκε και πήρε το όνομα Moskva. Το 2003 σε αυτό είχαν βρεθεί ο πρόεδρος Πούτιν και ο τότε πρωθυπουργός της Ιταλίας, Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Ο Πούτιν τότε είχε πει πως «δόξα τω Θεώ, τα καταδρομικά μας μπορούν ακόμα να κινούνται μόνα τους, τα αεροπλάνα και οι πύραυλοί μας μπορούν να πετούν». Επίσης, είχε πει στη ναυτική βάση Λα Μανταλένα πως η παρουσία του εκεί ήταν ένδειξη πως το επίπεδο εμπιστοσύνης μεταξύ της Ρωσίας και χωρών του ΝΑΤΟ αυξανόταν.
Το 2008, κατά τον πόλεμο στη Γεωργία, το Moskva συμμετείχε σε επιχειρήσεις στη Μαύρη Θάλασσα, με τη Γεωργία να λέει ότι συμμετείχε σε επίθεση εναντίον της. Το 2014, κατά την προσάρτηση της Κριμαίας, το καταδρομικό εμπόδιζε τα ουκρανικά σκάφη να βγουν από τη Λίμνη Ντόνουσλαβ.
Το 2015-2016 απεστάλη στη Μεσόγειο για να υποστηρίξει τις ρωσικές επιχειρήσεις υπέρ του προέδρου Ασαντ της Συρίας κατά τον εμφύλιο στη χώρα. Από το 2018 ως το 2020 περνούσε εκσυγχρονισμό, σύμφωνα με το Janes.
Με πληροφορίες από Associated Press