Νωρίτερα φέτος, η χρήστης του TikTok Finding Fiona ανέβασε ένα βίντεο ταξιδιωτικού ενδιαφέροντος που τράβηξε την προσοχή, συγκεντρώνοντας περισσότερες από 2 εκατομμύρια προβολές και 1.000 σχόλια. Στην ανάρτησή της, τόνισε τη σημασία της χρήσης αντηλιακού στις πτήσεις, μιλώντας για τα άτομα που υφίστανται περισσότερη ζημιά από τον ήλιο όταν βρίσκονται σε μεγαλύτερα υψόμετρα.
«Αν και βρισκόμαστε μέσα στο αεροσκάφος, λόγω του μεγάλου υψόμετρου, αντιμετωπίζουμε στην πραγματικότητα ισχυρότερη ακτινοβολία UV, ειδικά αν είμαστε σε θέση δίπλα στο παράθυρο», αναφέρει στο βίντεο.
Σύμφωνα με τους δερματολόγους, ο ισχυρισμός της TikToker είναι εν μέρει σωστός — αλλά ενέχει και λάθος. «Τα καλά νέα είναι ότι ο πραγματικός κίνδυνος από μια πτήση ή από κάποιον που πετά περιστασιακά, είναι πιθανώς χαμηλός», σύμφωνα με την δρ Ελίζαμπεθ Τζόουνς, επίκουρη καθηγήτρια δερματολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Thomas Jefferson στη Φιλαδέλφεια.
Όμως, η Τζόουνς σημειώνει ότι για τα μέλη του πληρώματος πτήσης και τους πιλότους, ο κίνδυνος είναι υψηλότερος. «Οι άνθρωποι που πετούν για επαγγελματικά (ταξίδια), θα εκτεθούν πολύ περισσότερο στο υπεριώδες φως δεδομένου — ειδικά, αν βρίσκονται στο πιλοτήριο — του μεγέθους του παρμπρίζ» και δεδομένου του χρόνου που περνούν σε μεγαλύτερο υψόμετρο, είπε.
Η Τζόουνς επεσήμανε μια μελέτη του 2015 που διαπίστωσε ότι οι πιλότοι και το πλήρωμα καμπίνας έχουν περίπου διπλάσια συχνότητα εμφάνισης μελανώματος, μιας λιγότερο συχνής αλλά πιο σοβαρής μορφής καρκίνου του δέρματος, σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό που ταξιδεύει.
Άρα, υπάρχει μια σχέση μεταξύ των πτήσεων και της ζημιάς από τον ήλιο.
Παρακάτω, οι δερματολόγοι εξηγούν τι πρέπει να γνωρίζουμε για τον κίνδυνο βλάβης από τον ήλιο όταν βρισκόμαστε σε υψόμετρο.
Τα παράθυρα του αεροπλάνου εμποδίζουν τις περισσότερες ακτίνες UVB, αλλά όχι όλες τις ακτίνες UVA.
«Τα παράθυρα των αεροπλάνων εμποδίζουν αποτελεσματικά τις περισσότερες ακτίνες UVB», λέει η Τζόουνς, αναφερόμενη στις ακτίνες που μπορούν να προκαλέσουν ηλιακά εγκαύματα και καρκίνο του δέρματος. Έτσι, ακόμα κι αν καθόμαστε στη θέση δίπλα στο παράθυρο, πιθανότατα δεν θα καταλήξουμε με ηλιακό έγκαυμα μετά από μια πτήση. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να συμβεί κάποια άλλη ζημιά.
Ενώ γενικότερα τα παράθυρα μπλοκάρουν τις ακτίνες UVB, δεν μπλοκάρουν όλες τις ακτίνες. Σύμφωνα με την Τζόουνς, τα παράθυρα του αεροπλάνου δεν «κρατούν» πλήρως τις ακτίνες UVA, οι οποίες μπορούν να «προκαλέσουν πρόωρη γήρανση, ρυτίδες και τελικά μπορούν να συμβάλουν και στον καρκίνο του δέρματος». (Η Τζόουνς σημειώνει, ωστόσο, ότι «ορισμένα από τα παλαιότερα παράθυρα αποκλείουν περίπου το 50% των ακτίνων UVA» και «ορισμένα από τα νεότερα μοντέλα είναι πιο αποτελεσματικά ακόμη και στο να εμποδίζουν (εντελώς) τις ακτίνες UVA»).
Και πάλι, αυτό δεν ισχύει μόνο στα αεροπλάνα: η Τζένιφερ Χόλμαν, δερματολόγος στην U.S. Dermatology Partners Tyler αναφέρει ότι τα περισσότερα γυάλινα παράθυρα, συμπεριλαμβανομένων των παραθύρων του αυτοκινήτου μας και των παραθύρων της τοπικής καφετέριας, επίσης δεν προσφέρουν προστασία UVA. Γενικά, «τα περισσότερα γυάλινα παράθυρα δεν φιλτράρουν την UVA», σημειώνει.
Το να φοράμε αντηλιακό στο αεροπλάνο μπορεί να μας προστατεύσει από αυτές τις επιβλαβείς ακτίνες, οι οποίες διεισδύουν «πιο βαθιά στο δέρμα» και μας φέρνουν «σε κίνδυνο για διαφορετικούς τύπους καρκίνου του δέρματος, συμπεριλαμβανομένης της πιο θανατηφόρας μορφής καρκίνου του δέρματος, του μελανώματος».
Ως εκ τούτου, ποιος χρειάζεται αντηλιακό στο αεροπλάνο;
Η σύντομη απάντηση: Ολοι!
Είναι σημαντικό για τους ανθρώπους να φορούν καθημερινά αντηλιακό, ανεξάρτητα από το αν ταξιδεύουν ή όχι σύμφωνα με την Χόλμαν.
Αν και είναι σημαντικό για όλους να φορούν αντηλιακό στο αεροπλάνο, ο Τζόουνς είπε ότι ορισμένα άτομα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά (ως προς αυτό).
«Ποιος θα πρέπει να σκεφτεί να φορέσει αντηλιακό στο αεροπλάνο;» αναρωτιέται. «Σίγουρα, κάποιος με προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος μπορεί να θέλει να λάβει αυτή την πρόσθετη προστασία χρησιμοποιώντας ένα αντηλιακό».
Οι άνθρωποι με ανοιχτόχρωμο δέρμα που είναι πιο ευαίσθητοι στον ήλιο θα πρέπει επίσης να εξετάσουν (τη λήψη) αυτής της πρόσθετης προστασίας. Το ίδιο ισχύει για άτομα με ιατρικές παθήσεις που τους καθιστούν επιρρεπείς σε βλάβες από τον ήλιο και άτομα που λαμβάνουν φάρμακα τα οποία αυξάνουν την ευαισθησία στον ήλιο, σημειώνει η Τζόουνς.
Η Χόλμαν αναφέρει ότι όταν αγοράζουμε αντηλιακό, θα πρέπει να βρούμε ένα που φέρει την ένδειξη «ευρέως φάσματος», (κάτι) που σημαίνει ότι μας προστατεύει από τις ακτίνες UVA και UVB. Αυτό είναι πάντα απαραίτητο, ακόμη και σε ένα αεροπλάνο όταν δεν προστατευόμαστε από τις ακτίνες UVA.
Πέρα από το αντηλιακό, η ίδια τονίζει ότι και άλλοι τρόποι προστασίας είναι επίσης χρήσιμοι. «Είναι μεγάλη η σημασία της φυσικής προστασίας, επίσης , φορώντας καπέλα, αντηλιακά ρούχα, γυαλιά ηλίου, όλα αυτά τα πράγματα συνεχίζουν να είναι σημαντικά καθώς προστατεύουμε τον εαυτό μας από την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία», καταλήγει.