Πήρε την ελληνική υπηκοότητα πριν λίγους μήνες, τον Δεκέμβριο του 2018, 17 χρόνια μετά τον ερχομό του στην Ελλάδα ως πολιτικός πρόσφυγας, διωκόμενος από το καθεστώς των Ταλιμπάν. Ο 46χρονος Γιονούς Μοχαμμαντί, γιατρός και ένας από τους σημαντικότερους ακτιβιστές για τα δικαιώματα των προσφύγων και μεταναστών, είναι υποψήφιος Ευρωβουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία.
Συναντηθήκαμε στην Κουμουνδούρου, στον δεύτερο όροφο των γραφείων του ΣΥΡΙΖΑ.
«Είμαι Χαζαρά. Οι Χαζαρά αντιστάθηκαν στους Ταλιμπάν, τους καθυστέρησαν δυο χρόνια πριν καταφέρουν να ελέγξουν όλο το Αφγανιστάν. Όταν έμπαιναν (οι Ταλιμπάν) σε χωριό ή πόλη με Χαζαρά γινόνταν θηριωδίες. Η πόλη μου (Μαζάρ ι Σαρίφ) ήταν η τελευταία μεγάλη πόλη της χώρας που κατέλαβαν οι Ταλιμπάν- και αμέσως ανακοίνωσαν από το ραδιόφωνο ότι όποιος σκοτώνει Χαζαρά, θα πάει στον παράδεισο».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ:
«Έφυγα από την χώρα το 1997, ενώ έκανα την πρακτική μου σαν νέος γιατρός στο νοσοκομείο και είχα ήδη βρεθεί σε πεδία μαχών με τον Ερυθρό Σταυρό. Πέρασα 4 χρόνια στο Πακιστάν, στο Ιράν, στην Τουρκία Το 2000, μαζί με μια ομάδα συναγωνιστών θελήσαμε να επιστρέψουμε στο Αφγανιστάν για να βοηθήσουμε με τις γνώσεις μας- αμέσως μόλις πέρασα τα σύνορα από το Ιράν, με συνέλαβαν οι Ταλιμπάν. Μετά από 28 μέρες στη φυλακή, δραπέτευσα».
«Αν ήθελα να έρθω κατευθείαν στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, σε λίγους μήνες θα το είχα κατορθώσει. Όταν δεν μπορείς να ζήσεις στον τόπο σου, πας στο διπλανό χωριό. Φεύγεις πολύ μακριά, όταν έχεις χάσει κάθε ελπίδα. Για αυτό το ταξίδι (του πρόσφυγα) είναι πολύ μεγάλο, για αυτό κρατάει χρόνια. Και χάνονται οικογένειες σε αυτές τις αποκλίνουσες διαδρομές- εγώ είμαι εδώ, ο πατέρας μου πρόσφυγας στη Ρωσία, η μητέρα μου με τον αδερφό μου στην Αυστραλία, μια αδερφή μου στην Αμερική, μια στο Πακιστάν και η άλλη στην Ινδία. Έναν αδερφό έχασα και σκέφτομαι ότι είμαι πολύ τυχερός- άλλες οικογένειες ξεκληρίστηκαν».
«Το 2001 στην Αθήνα, τον πρώτο καιρό κοιμόμασταν στο Πεδίο του Άρεως. Υπήρχε κόσμος που μας βοηθούσε, πρόσφερε ρούχα, φαγητό, όμως, κάθε πρωί, παρουσία αστυνομίας, έρχονταν στο πάρκο τα ίδια άτομα- κάποια εκ των οποίων βλέπουμε σήμερα στην ελληνική βουλή ως χρυσαυγίτες- και χτυπούσαν τους αιτούντες άσυλο. Η κοινωνία έκλεινε τα μάτια της, τα μίντια δεν αντιδρούσαν- όταν σε μια συνέντευξη σε τηλεοπτικό κανάλι είχα πει πως, ναι, μας συνδράμουν οι άνθρωποι, αλλά κάποιοι μας χτυπάνε, μου είπαν (από το κανάλι) ότι δε χρειάζεται να τα πούμε αυτά...».
«Στενοχωρήθηκα πολύ τότε, έχουμε φάει πολύ ξύλο, πολλά βασανιστήρια σε άλλες χώρες, αλλά στην Ελλάδα, σε μια ευρωπαϊκή χώρα, απ’ όπου ήξερα ότι ξεκίνησε η δημοκρατία, η ελευθερία... Ήταν πολύ αποκαρδιωτικές αυτές οι επιθέσεις. Για αυτό αποφασίσαμε να οργανωθούμε. Δημιουργήσαμε την αφγανική κοινότητα, που υπήρξε η μεγαλύτερη κοινότητα προσφύγων. Σταδιακά, μαζί με άλλες κοινότητες, φτιάξαμε το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων».
-Οι πολιτικές μου προτεραιότητες δεν περιορίζονται σε ζητήματα μεταναστών και προσφύγων- κατεβαίνω υποψήφιος στις Ευρωεκλογές ως Έλληνας πολίτης και με αφορούν όλα τα ζητήματα που απασχολούν την ελληνική κοινωνία και την Ευρώπη. Προφανώς θέλω να αξιοποιήσω την μεγάλη εμπειρία που έχω στα ζητήματα των δικαιωμάτων και των μεταναστών και προσφύγων. Ασχολούμαι χρόνια με τα δικαιώματα των μεταναστών και προσφύγων, ιδιαίτερα με το ζήτημα της συμμετοχής τους στα κοινά. Τα πολιτικά δικαιώματα των μεταναστών και προσφύγων είναι βασική προϋπόθεση της ένταξής τους. Αν δεν έχεις πολιτικά δικαιώματα, ποτέ και σε καμιά κοινωνία δεν είσαι ίσος πολίτης.
-Νιώθω πως ο ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία είναι ένας πολιτικός χώρος όπου μπορώ να εκφράσω τις ιδέες και τις θέσεις μου στο ακέραιο. Αυτό είναι για μένα το παν- δεν μπορείς να αλλάξεις τις θέσεις σου για κανένα ψηφοδέλτιο, αυτή είναι αρχή μου.
-Η ύπαρξη της Ε.Ε. είναι αναμφισβήτητα ένα θετικό γεγονός. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια η Ε.Ε. αποκλίνει από τις αρχές πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε- την δημοκρατία, την ισότητα, την αλληλεγγύη. Η (νεοφιλελεύθερης κοπής) ανισότητα εντείνεται και οι αποστάσεις μεταξύ των κέντρων λήψης των αποφάσεων και των Ευρωπαίων πολιτών, ιδιαίτερα ομάδων του πληθυσμού όπως οι μετανάστες, οι Ρομά, οι LGBT, οι θρησκευτικοί μειονοτικοί πληθυσμοί, ολοένα μεγαλώνουν. Απαιτείται λοιπόν μια αλλαγή στην Ε.Ε.: ο Αλέξης Τσίπρας είναι ο μόνος Ευρωπαίος πολιτικός που στην ομιλία του στην Ευρωβουλή τόνισε πως οι μετανάστες και οι πρόσφυγες δεν είναι νούμερα στατιστικών, αλλά άνθρωποι με ονοματεπώνυμο, κι ας είναι διαφορετικά τα ονόματά τους από τα δικά μας. Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Έλληνας πρωθυπουργός έβαλαν τα ανθρώπινα δικαιώματα μπροστά από τις πολιτικές και τις συμφωνίες. Αυτή είναι μια κεντρική αλλαγή και κανείς άλλος δεν την έχει τολμήσει.
-Η Ακροδεξιά μπορεί να αναχαιτιστεί αν ανατραπούν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που δημιουργούν ανισότητες σε παγκόσμιο επίπεδο. Για μένα η Ακροδεξιά είναι ακόμη ένας κρίκος στο τέλος μιας αλυσίδας προβλημάτων της Ευρώπης- και τελικά είναι αυτή που κλειδώνει την αλυσίδα. Το βαθύτερο, όμως, πρόβλημα θεωρώ πως είναι η εισχώρηση της ακροδεξιάς ρητορικής και ατζέντας στα παραδοσιακά δεξιά κόμματα. Νεοαφιχθείς μετανάστης, έβλεπα τον Γεωργιάδη και τον Βορίδη στο ΛΑΟΣ του Καρατζαφέρη και δε μπορούσα να φανταστώ ότι θα μπορούσαν ποτέ αυτοί οι άνθρωποι να βρεθούν στη Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, βασικά στελέχη του κόμματος μάλιστα.
-Δεν θεωρώ ότι υπάρχει προσφυγική κρίση στην Ε.Ε.- το ποσοστό των προσφύγων απ’ όλο τον κόσμο που καταφεύγουν στην Ευρώπη δεν υπερβαίνει το 5%. Προσφυγική κρίση υπάρχει στον Λίβανο, όπου ο μισός πληθυσμός είναι πρόσφυγες, υπάρχει στην Τουρκία, ή στο Πακιστάν, όχι στην Ευρώπη. Η Ε.Ε. πρέπει να αναλάβει δράσεις για την θεραπεία των αιτιών της προσφυγιάς και της μετανάστευσης- ακόμα και αριστερά κόμματα δεν το έχουν κάνει. Πρέπει να δημιουργηθούν εναλλακτικές λύσεις ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να μένουν στον τόπο τους. Πρώτη αιτία μετανάστευσης αναγνωρίζεται σήμερα η κλιματική αλλαγή- όμως οι ευρωπαϊκές οικονομικές δραστηριότητες έχουν μοναδικό σκοπό το κέρδος και όχι τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών. Η Ευρώπη πρέπει να είναι αλληλέγγυα στους λαούς όλου του κόσμου και όχι να υποδαυλίζει με τις πολιτικές της τον πόλεμο και τη φτώχεια.
-Δεν αντιμετωπίζονται μόνο οι μετανάστες και οι πρόσφυγες ως πολίτες β΄κατηγορίας στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στην Ελλάδα... Χρειάζεται δουλειά στο θεσμικό κομμάτι, αλλά και στην κοινωνία, στην εκπαίδευση, στη νοοτροπία όλων (και των προσφύγων/ μεταναστών). Χρειάζονται δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης- πολιτικές ένταξης αποκεντρωμένες προς τους Δήμους και τις Περιφέρειες. Και να μην ‘ξεχαστούν’ οι ίδιοι οι μετανάστες/ πρόσφυγες και οι κοινότητές τους. Πρέπει να εμπλακούν και οι ίδιοι. Αλλιώς δεν γίνεται τίποτα.