Στις 30 Αυγούστου, η διακυβέρνηση της πολιτικής δυναστείας Μπόνγκο, διάρκειας 55 ετών, έληξε, όταν ο Στρατηγός Μπραϊς Ολιγκούι Νγκουέμα καθαίρεσε πραξικοπηματικά τον πρόεδρο Αλί Μπόνγκο. Την μέρα εκείνη, η κυβέρνηση είχε ανακοινώσει τα αποτελέσματα των εκλογών, αναδεικνύοντας νικητή με ποσοστό 66% τον απερχόμενο πρόεδρο Μπόνγκο, ο οποίος κυβερνούσε την Γκαμπόν τα τελευταία 14 χρόνια, διαδεχόμενος τον πατέρα του, μετά τον θάνατό του το 2009. Το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης αντέδρασε καταδικάζοντας τις εκλογές ως νοθευμένες, και κηρύσσοντας τον υποψήφιό τους, Αλμπερτ Ονντό Οσσά ως τον νόμιμο νικητή. Ο στρατός, υπό την ηγεσία του Στρατηγού Νγκουέμα, αποφάσισε να παρέμβει, καταλαμβάνοντας την εξουσία και θέτοντας τον Πρόεδρο Μπόνγκο σε κατ’ οίκον περιορισμό.
Οι αντιδράσεις του λαού ήταν γενικά θετικές, με πολλές διαδηλώσεις στους δρόμους να υποστηρίζουν την νέα ηγεσία. Παράλληλα με μια πολιτική αναδιοργάνωση, ο Στρατηγός Νγκουέμα υποσχέθηκε ότι θα κινηθεί απέναντι σε αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «Λεγεώνα των Ξένων», μια διεφθαρμένη ομάδα ξένων ειδικευμένων τεχνοκρατών και ελίτ που υπηρετούσαν την δυναστεία Μπόνγκο.
Η καταγγελία περί διαφθοράς φαίνεται βάσιμη, καθώς πρόσφατη έρευνα αποκάλυψε τεράστια χρηματικά ποσά κρυμμένα σε θησαυροφυλάκια, στο σπίτι ενός συμβούλου του γιου του πρώην προέδρου Μπόνγκο - ποσά που σίγουρα δεν δικαιολογούνται ως αμοιβές συμβούλου.
Η Δύση, με σημαντικά πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα στην περιοχή της Δυτικής Αφρικής, παρακολουθεί τα τελευταία χρόνια με ιδιαίτερη ανησυχία σειρά πραξικοπημάτων που δείχνουν ότι η επιρροή των δυτικών χωρών βαίνει μειούμενη.
Όμως οι εξελίξεις στην Γκαμπόν διαφέρουν σε σχέση με προηγούμενες ανατροπές κυβερνήσεων στην περιοχή. Στο Μάλι, στη Μπουρκίνα Φάσο, και πιο πρόσφατα στον Νίγηρα, οι πραξικοπηματίες αφαίρεσαν από την εξουσία δημοκρατικά εκλεγμένους ηγέτες, με αφορμή εξεγέρσεις Ισλαμιστών ομάδων και με πρόφαση την ανικανότητα των κυβερνήσεων να περιορίσουν φαινόμενα τρομοκρατίας.
Στην περίπτωση της Γκαμπόν, που είναι μια σχετικά σταθερή χώρα για τα δεδομένα της περιοχής, ο στρατός καθαίρεσε έναν διεφθαρμένο δικτάτορα έπειτα από εκλογές νοθείας. Η κατάσταση στην Γκαμπόν διαφέρει σε σχέση με τον Νίγηρα και το Μάλι στο εξής σημείο: στην Γκαμπόν, αυτοί που κατέλαβαν την εξουσία δεν στράφηκαν αμέσως εναντίον της Γαλλίας, της πρώην αποικιακής δύναμης στην περιοχή, και υπέρ της Ρωσίας, ώστε να αντικαταστήσουν μία γαλλική ειρηνευτική δύναμη με Ρώσους μισθοφόρους της ομάδας Βάγκνερ. Η κυβέρνηση του Στρατηγού Νγκουέμα, δεν έχει κινηθεί εναντίον της Γαλλίας με κανένα τρόπο. Αυτό ίσως να οφείλεται και στο γεγονός ότι ο πρώην Πρόεδρος, Αλί Μπόνγκο, δεν είχε ιδιαιτέρως στενές σχέσεις με την πρώην αποικιακή δύναμη, καθώς το 2009 οι Γαλλικές αρχές ξεκίνησαν έρευνες για διαφθορά σε σχέση με την περιουσία της οικογένειας Μπόνγκο.
Ως σήμερα οι εξελίξεις στην Γκαμπόν δείχνουν προς μία κατεύθυνση παρόμοια με αυτήν της Γουινέας, όπου ο στρατός καθαίρεσε έναν όλο και περισσότερο αυταρχικό ηγέτη, οργάνωσε υπηρεσιακή κυβέρνηση, και τρία χρόνια μετά το πραξικόπημα, η χώρα οδεύει προς εκλογές εντός του 2024.
Η νέα πολιτική παράταξη υπό τον Στρατηγό Νγκουέμα για κάποιους συνιστά πηγή ελπίδας και όχι αστάθειας. Έχει στελεχωθεί κυρίως από πολιτικούς και όχι στρατιωτικούς, οπαδούς το Μπόνγκο, αλλά και από ορισμένα πρόσωπα που εκτιμάται ότι πρόσκεινται στην αντιπολίτευση. Νέος υπηρεσιακός πρωθυπουργός ορίστηκε ο Ρέιμοντ Νντονκ Σίμα, οικονομολόγος σπουδαγμένος στο Παρίσι, που είχε υπηρετήσει ως πρωθυπουργός υπό τον Μπόνγκο μεταξύ 2012 και 2014, αλλά έπειτα κατέβηκε απέναντί του στις εκλογές του 2016 και του 2023. Οι υπουργοί του προέρχονται από τον στρατό και από την προηγούμενη κυβέρνηση.
Αξιοσημείωτη είναι, ωστόσο, η έλλειψη οποιουδήποτε μέλους της αντιπολίτευσης στο υπουργικό συμβούλιο. Προέδρος της γερουσίας διορίστηκε ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Πολέτ Μισσάμμπο, ενώ ο Ζέανε Φρανσουά Νντόγκου, που είχε υπηρετήσει σε πολλά υπουργικά πόστα υπό την οικογένεια Μπόνγκο, διορίστηκε ηγέτης της μεταβατικής εθνοσυνέλευσης. Η νέα κυβέρνηση υποσχέθηκε την επιστροφή της εξουσίας στους πολίτες, με θεσμοθέτηση νέου συντάγματος και νέου εκλογικού νόμου με δημοψήφισμα, χωρίς όμως να έχει οριστεί ημερομηνία. Ο νέος πρόεδρος προχώρησε σε διορισμούς νέων μελών στην εθνοσυνέλευση και στην γερουσία με χρήση προεδρικών διαταγμάτων.
Η κατάσταση προς το παρόν φαίνεται σταθερή και αναίμακτη, ενώ θετικά κρίνεται και η απελευθέρωση του πρώην προέδρου Αλί Μπόνγκο από τον κατ’ οίκον περιορισμό. Η διεθνής κοινότητα και ιδιαίτερα ο λαός της Γκαμπόν προσμένει με σχετική ανησυχία όμως, την ανακοίνωση των νέων εκλογών...