Σε μια εποχή όπου η ενεργειακή ακρίβεια μονοπωλεί τη δημόσια συζήτηση, το παράδειγμα ενός λογαριασμού ρεύματος σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης αποκαλύπτει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο τη στρέβλωση στον τρόπο τιμολόγησης. Τον προηγούμενο μήνα, σε κατοικία που δεν κατοικείται αλλά διατηρεί ενεργή παροχή ρεύματος για λόγους συντήρησης, η κατανάλωση ήταν μόλις 1 κιλοβατώρα. Κι όμως, το συνολικό ποσό πληρωμής ανήλθε στα 27,32 ευρώ!
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο το ύψος του ποσού, αλλά και η αναντιστοιχία ανάμεσα στην κατανάλωση και στη συνολική επιβάρυνση. Το κόστος της ίδιας της ενέργειας είναι αμελητέο. Το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος προκύπτει από πάγιες, ρυθμιζόμενες και –κυρίως– δημοτικές χρεώσεις, οι οποίες επιβάλλονται ανεξάρτητα από τη χρήση του ακινήτου.
Η κατανομή του ποσού έχει ως εξής:
| Κατηγορία | Υπολογισμός | Ποσό (€) |
| Χρέωση ενέργειας | 1 kWh × 0,144 | 0,14 |
| Πάγια | – | 4,67 |
| Ρυθμιζόμενες χρεώσεις (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ, ΥΚΩ, ΕΤΜΕΑΡ) | ΦΠΑ 6% επί του παραπάνω υποσυνόλου | 3,78 |
| ΦΠΑ 6% επί του παραπάνω υποσυνόλου | 6% × (0,14 + 4,67 + 3,78) = 6% × 8,59 | 0,51 |
| Υποσύνολο ρεύματος | – | 9,10 |
| Δημοτικά Τέλη | 87 τ.μ. × 1,78 € × (28/365) | 11,88 |
| Δημοτικός Φόρος | 87 τ.μ. × 0,53 € × (28/365) | 3,54 |
| Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) (1) | 87 τ.μ. × 2.000 € × 0,60 × 0,00035 × (28/365) | 2,80 |
| Τελικό Σύνολο | 27,32 |
ο λογαριασμός ρεύματος ως εργαλείο είσπραξης φόρων και τελών
Η περίπτωση αυτή φέρνει στο προσκήνιο ένα ευρύτερο ζήτημα: Τον τρόπο με τον οποίο εισπράττονται οι δημοτικοί φόροι και τα τέλη μέσω των λογαριασμών ρεύματος, χωρίς ο πολίτης να έχει ουσιαστικό έλεγχο ή επιλογή. Πρόκειται για μια πρακτική που εντάθηκε σταδιακά, μετατρέποντας το ρεύμα σε εργαλείο είσπραξης τρίτων, άσχετων με την ενέργεια, επιβαρύνσεων.
Υπάρχει ανταποδοτικότητα;
Πόσο πειστικά μπορεί να υποστηρίξει ένας Δήμος ότι ανταποδίδει στους πολίτες τις δεκάδες ευρώ που εισπράττει κάθε χρόνο ανά ακίνητο, όταν βλέπουμε καθημερινά δρόμους σε κακή κατάσταση, ελλιπή φωτισμό, εγκαταλειμμένες παιδικές χαρές, έλλειψη πρασίνου, σχολεία χωρίς θέρμανση;
Επιπλέον, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ο ιδιοκτήτης ενός ακινήτου ήδη συνεισφέρει στο κοινό ταμείο μέσω φόρου εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ και άλλων έμμεσων επιβαρύνσεων. Η επανάληψη της φορολογικής υποχρέωσης μέσω λογαριασμών κοινής ωφέλειας εγείρει ερωτήματα θεσμικής ισονομίας και χρηστής διοίκησης.
Η αναθεώρηση του τρόπου είσπραξης των δημοτικών τελών είναι όχι μόνο δίκαιο αίτημα, αλλά και αναγκαίο βήμα εκσυγχρονισμού της λειτουργίας της σύγχρονης τοπικής αυτοδιοίκησης.
Ο λογαριασμός ρεύματος θα πρέπει να αντανακλά την ενεργειακή κατανάλωση και όχι να μετατρέπεται σε εργαλείο γενικής φορολόγησης. Και το κράτος, κεντρικό και τοπικό, οφείλει να εξηγήσει πειστικά στους πολίτες τι ακριβώς πληρώνουν και τι λαμβάνουν ως αντάλλαγμα. Διότι σε μια ώριμη δημοκρατία, η εμπιστοσύνη δεν χτίζεται πάνω σε αδιαφάνεια και αυθαίρετες επιβαρύνσεις, αλλά με διαφάνεια, λογοδοσία και μέτρο.
Υποσημειώσεις πίνακα:
(1): (87τμ x 2.000 τιμή ζώνης x 0,60 παλαιότητα x 0,00035 συντελεστής ΤΑΠ x 28/365 συντελεστής ημερών)
