Η δυτική και η βορειοδυτική Ελλάδα βρίσκεται στο «έλεος» της κακοκαιρίας τα τελευταία 24ωρα, με τις μεγαλύτερες καταστροφές να εντοπίζονται σε περιοχές της Κέρκυρας, της Άρτας, των Φιλιατών και του Ζηρού.
Σύμφωνα με τον μετεωρολόγο Γιώργο Τσατραφύλλια, οι καταστροφές και οι σφοδρές βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών συνδέονται άμεσα με έναν γνωστό μετεωρολογικό μηχανισμό, την ορογραφική ανύψωση (orographic lifting).
Η εξήγηση της ορογραφικής ανύψωσης
Όταν επικρατούν νότιοι και νοτιοδυτικοί άνεμοι, ο αέρας που φτάνει προς την ηπειρωτική χώρα προέρχεται από το Ιόνιο, το οποίο αυτή την εποχή παραμένει θερμό και λειτουργεί ως μια τεράστια δεξαμενή υγρασίας. Ο υγρός αυτός αέρας, καθώς κατευθύνεται προς τη στεριά, συναντά το «φυσικό τείχος» της Πίνδου.
Εκεί ο άνεμος αναγκάζεται να ανέβει υψόμετρο, με αποτέλεσμα ο αέρας να ψύχεται απότομα. Η ταχεία αυτή πτώση της θερμοκρασίας οδηγεί σε άμεση συμπύκνωση της υγρασίας και άρα σε παρατεταμένες βροχοπτώσεις στα προσήνεμα της οροσειράς: Ήπειρο, δυτική Θεσσαλία, δυτική Στερεά και δυτική Μακεδονία.
Όσο παραμένει ο νότιος άνεμος, η διαδικασία συνεχίζεται ασταμάτητα, καθώς η υγρασία που φτάνει από το Ιόνιο θεωρείται πρακτικά ανεξάντλητη.
Το φαινόμενο back-building
Σε πολλές περιπτώσεις προστίθεται και το φαινόμενο back-building, όπου τα καταιγιδοφόρα νέφη ανανεώνονται συνεχώς πάνω από τις ίδιες περιοχές, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τις βροχές.
Αν μάλιστα στον θαλάσσιο χώρο του Ιονίου υπάρχει βαρομετρικό χαμηλό, τότε η τροφοδότηση υγρασίας εντείνεται, δημιουργώντας τα λεγόμενα rain trains – συνεχόμενες «γραμμές» καταιγίδων που περνούν ξανά και ξανά από τα ίδια σημεία.
Το αποτέλεσμα; Η επίμονη κακοκαιρία που έχει πλήξει ιδιαίτερα τη βορειοδυτική Ελλάδα τις τελευταίες ημέρες.
Εγκλωβισμένοι κάτοικοι στην Άρτα – «Απόλυτη καταστροφή»
Από την σφοδρή κακοκαιρία επηρεάστηκαν ιδιαίτερα οι κάτοικοι σε διάφορες περιοχές της Άρτας. Στους Μελισσουργούς Τζουμέρκων, οι κάτοικοι παραμένουν εγκλωβισμένοι στα σπίτια τους, καθώς το χωριό παραμένει αποκλεισμένο μετά τα σοβαρά προβλήματα που προκάλεσε η κακοκαιρία στο οδικό δίκτυο.
Στη Φιλιππιάδα δρόμοι πλημμύρισαν, παρατηρήθηκαν καταπτώσεις και πτώσεις στύλων, ενώ ανάλογη εικόνα υπάρχει και στην υπόλοιπη Ήπειρο: κατολισθήσεις στον Δήμο Αρταίων, ζημιές στα Κεντρικά Τζουμέρκα και πλημμύρες ακόμη και μέσα στα Ιωάννινα, όπως στην περιοχή της Πεδινής. Στην Κόνιτσα, κατολισθήσεις και βλάβες στο δίκτυο της ΔΕΗ άφησαν για ώρες χωρίς ηλεκτροδότηση μεγάλο μέρος της περιοχής, με τον δήμαρχο να ζητά άμεσα ενεργοποίηση έκτακτων διαδικασιών για αποκατάσταση των ζημιών.
Χθες (21/11) αποκλεισμένοι ήταν και οι κάτοικοι στο χωριό Καρουσάδες της βόρειας Κέρκυρας, καθώς μια ολόκληρη πλαγιά πάνω από το χωριό κατέληξε στον δρόμο, ενώ ένα μέρος από αυτήν έφτασε στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής, προκαλώντας ζημιές σε σταθμευμένα περιπολικά.
Λόγω της κακοκαιρίας κατέρρευσε ένα ακατοίκητο διώροφο κτίριο στο κέντρο του χωριού, ενώ στο νησί έσπευσε κλιμάκιο της ΕΜΑΚ από τα Ιωάννινα για να συνδράμει στις προσπάθειες της Περιφέρειας και του δήμου Βόρειας Κέρκυρας.
Η πρόγνωση του καιρού – Παραμένουν τα φαινόμενα
Βροχερή ήταν η έναρξη του Σαββάτου στα δυτικά και βορειοδυτικά τμήματα της χώρας, όπου από νωρίς το πρωί σημειώνονται τοπικές βροχές. Παρότι η ένταση των φαινομένων είναι σαφώς πιο ήπια σε σχέση με τις έντονες χθεσινές καταιγίδες, οι περιοχές που έχουν ήδη επιβαρυνθεί εξακολουθούν να δέχονται σημαντικές ποσότητες νερού. Οι μετεωρολόγοι υπενθυμίζουν ότι «οι απορροές από τα ορεινά συνεχίζονται, επομένως η ύφεση της βροχής δεν σημαίνει ότι ο κίνδυνος έχει παρέλθει».
Στη Δυτική Ελλάδα, τα φαινόμενα αναμένεται να επιμείνουν έως αργά το απόγευμα ή και το βράδυ, με τους νοτιάδες να εξακολουθούν να κυριαρχούν, κάτι που χαρακτηρίζει τον καιρό των τελευταίων ημερών. Η θερμοκρασία παραμένει ασυνήθιστα υψηλή για την εποχή, αγγίζοντας τους 25°C σε Θράκη, Κρήτη και Δωδεκάνησα. Στην Αττική αναμένονται 22–23°C, ενώ δεν αποκλείονται παροδικές μπόρες προς το μεσημέρι ή το απόγευμα.
Στη Θεσσαλονίκη επικρατεί συννεφιά, με λίγες διάσπαρτες βροχές και θερμοκρασίες κοντά στους 18–19°C.
Από τα ξημερώματα της Κυριακής έρχεται αλλαγή στο σκηνικό: οι νοτιάδες υποχωρούν και τη θέση τους παίρνουν δυτικοί άνεμοι, που θα συμβάλουν στην απομάκρυνση της υψηλής υγρασίας. Η ημέρα θα κυλήσει πιο καθαρή και φωτεινή, με μικρή πτώση στη θερμοκρασία. Στην Ήπειρο αναμένονται περίπου 13°C, ενώ η Αθήνα θα κυμανθεί γύρω στους 19°C. Σε ορεινές περιοχές της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας δεν αποκλείεται να σημειωθούν παροδικές χιονοπτώσεις.
Η Δευτέρα διαγράφεται ήπια, χωρίς αξιόλογες βροχοπτώσεις σε ολόκληρη τη χώρα. Με δυτικούς ανέμους και πρωινές θερμοκρασίες που μπορεί να πέσουν έως τους -2°C στα βόρεια, η ημέρα θα εξελιχθεί με αρκετή ηλιοφάνεια και μέγιστες γύρω στους 18–19°C στην Αττική.
Ωστόσο, από την Τρίτη το σκηνικό αλλάζει ξανά: νέοι νοτιάδες επιστρέφουν, φέρνοντας διαδοχικά κύματα βροχοπτώσεων στη Δυτική Ελλάδα, τα οποία προβλέπεται να διατηρηθούν έως και το Σάββατο. Οι ειδικοί τονίζουν ότι, παρότι τα φαινόμενα δεν θα φτάσουν την ένταση των τελευταίων ημερών στην Ήπειρο, το ήδη κορεσμένο έδαφος καθιστά την περιοχή ευάλωτη σε νέα προβλήματα. Το σύστημα αυτό αναμένεται να κινηθεί ανατολικότερα και να επηρεάσει και την Αττική, πιθανότατα Πέμπτη ή Παρασκευή.
