Υπάρχει ένα μοναστήρι στην ερημιά του Σινά, που έχει διατηρηθεί ζωντανό και απαρασάλευτο για σχεδόν 1.500 χρόνια. Δεν είναι ένα οποιοδήποτε μοναστήρι· είναι η Μονή της Αγίας Αικατερίνης, η παλαιότερη συνεχώς λειτουργούσα χριστιανική μονή του κόσμου. Κι όμως, πολλοί συνέλληνες αναρωτιούνται τι «δουλειά» έχουμε εμείς εκεί κάτω, σε μια ερημική γωνιά της Αιγύπτου, στον ισλαμικό κόσμο, εντός ενός κράτους που δεν είναι ούτε ορθόδοξο, ούτε «ελληνικό».
Στην εποχή της παγκοσμιοποιημένης αμνησίας και της εθνικής μας σχιζοφρένειας, όπου το Γένος μας παλινδρομεί αμήχανα μεταξύ μιας νεοειδωλολατρικής αρχαιοπληξίας και μιας ευρωπαϊκής υποτέλειας, η ερώτηση «τι δουλειά έχουμε εμείς εκεί κάτω;» για το Σινά, αποκαλύπτει το βάθος της ταυτοτικής μας σύγχυσης. Αποκαλύπτει την επιτυχία του διαχρονικού σχεδίου αποδόμησης της ιστορικής μας συνείδησης.
Η απορία είναι μεν ειλικρινής, αλλά φανερώνει μια βαθιά σύγχυση, που έχει σπείρει η ασυνέχεια που επιβλήθηκε στην ιστορική μας συνείδηση. Μάς έμαθαν τους τελευταίους δύο αιώνες, πως είμαστε απλώς Έλληνες, και απόγονοι του Περικλέους, και όχι αυτό που για περισσότερο από 1500 χρόνια ήμασταν, δηλαδή Ρωμηοί· μας έμαθαν ότι η Ρωμανία ήταν Βυζάντιο, και ότι ο Ιουστινιανός ήταν κάποιος «Βυζαντινός» αυτοκράτορας, ένας τρόπον τινά ξένος προς εμάς. Τωόντι, με το άκουσμα του ονόματος του Περικλέους αισθανόμαστε οικεία ως απόγονοι, με το άκουσμα όμως του ονόματος του Ιουστινιανού μας μπαίνουν στο μυαλό ερωτηματικά.
Στον χώρο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, στον χώρο της Ρωμανίας, στον χώρο του Ελληνιστικού και Ρωμαϊκού κόσμου η συνεχής ζωντανή παρουσία του ενσάρκως αναστηθέντος Χριστού, και της Εκκλησίας Του, δρώντας ως καταλύτης μετασχημάτισε και μετασχηματίζει ακόμη τα προσωπικά και συλλογικά μας πλαίσια σε μια νέα παράδοση, σε μια νέα ταυτότητα, τη ρωμαίικη ταυτότητά μας.
Όχι, δεν είμαστε απλώς Έλληνες· όχι, η παράδοσή μας δεν είναι απλώς ένα, όπως το χαρακτηρίζουμε συμβατικά, «ελληνοχριστιανικό» πολιτισμικό μόρφωμα άνευ ζωής και σημασίας. Είμαστε κάτι πολύ πιο ευρύ· είμαστε Ρωμηοί· είμαστε το, πέραν από γλώσσες και εθνικές καταγωγές, Ευσεβές Γένος των Ρωμηών· είμαστε ο Λαός του ζώντος Θεού, είμαστε ο νέος Ισραήλ ο πορευόμενος την αγλαοφανή του πορεία στα έσχατα, και μετά.
Το Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης είναι δικό μας, όχι γιατί είμαστε «Έλληνες» με τη στενή εθνοφυλετική έννοια που μας επέβαλαν οι Βαυαροί και ο Διαφωτισμός, αλλά γιατί είμαστε Ρωμηοί. Και η Αγία Αικατερίνη του Σινά είναι κατ’ εξοχήν ρωμαίικο μοναστήρι. Χτίστηκε, λειτούργησε, διασώθηκε και συνεχίζει να υπάρχει ως μέρος του Σώματος της Ρωμανίας. Το έχτισε ο τότε ηγέτης της πατρίδας μας, της Ρωμανίας, ο Μέγας Ιουστινιανός – ναι, ο ίδιος Ιουστινιανός που έχτισε και την Αγία Σοφία, και ναι, ο ίδιος που έχτισε και το άλλο εμβληματικό μοναστήρι, αυτό της Παναγίας Σαϊντανάγιας, κοντά στην Δαμασκό.
Η Μονή του Σινά, ακριβώς επειδή είναι ρωμαίικη, είναι δικιά μας. Όχι επειδή έχει «Έλληνες» μοναχούς· όχι επειδή μιλούν την ελληνική γλώσσα· αλλά γιατί εκφράζει εκείνο που είμαστε εμείς στο βάθος μας· όχι ένα απλό σύνολο εθνικών χαρακτηριστικών, αλλά μία ολοτελής εκκλησιαστική ύπαρξη, ένα ολοτελές γεγονός· ένας Λαός της Λειτουργίας, της προσευχής, της Ορθόδοξης θεραπευτικής, της νηπτικής θεώρησης και του ησυχασμού.
Στο Σινά ο χρόνος κυλά διαφορετικά· η Μονή ζει σε λειτουργικό χρόνο· η ιστορία γίνεται παρόν· η βάτος του Μωυσή δεν ανήκει στον Παλαιό Νόμο μόνο, αλλά και στο σήμερα, ως ζώσα Θεία Παρουσία· η Αγία Αικατερίνη δεν είναι μια φιλοσοφική ηρωΐδα, αλλά μια ζώσα Μάρτυς, που φωτίζει σήμερα, καθημερινά, τις καρδιές όσων έρχονται να προσκυνήσουν. Το Σινά είναι τόπος Θεοφάνειας, ο τόπος της φλεγομένης και μη κατακαιομένης βάτου, της κατ’ εξοχήν προεικόνισης της Θεοτόκου, που δέχθηκε στα σπλάχνα της το πυρ της Θεότητος, και δεν καταφλέχθηκε.
Για την ρωμαίικη σκέψη, η ιστορία δεν είναι μια απλή γραμμική πορεία γεγονότων, αλλά μια πορεία συνεχούς σχέσεως του Θείου και του ανθρώπινου. Ο Ιουστινιανός δεν έχτισε ένα απλό στρατιωτικό οχυρό στην έρημο· έχτισε μια Κιβωτό της Ορθοδοξίας, ακριβώς στο σημείο όπου ο Χριστός, ως άσαρκος Λόγος, συνήψε την Παλαιά Διαθήκη. Και αυτή η Κιβωτός φυλάττει εδώ και 1500 χρόνια άσβεστη την φλόγα της αλήθειας της ενσαρκώσεως του Θεού Λόγου· φυλάττει άσβεστη την λαμπρότητα και το φως του κάθε προσώπου που γράφει, ψάλλει, φιλοξενεί, λειτουργεί· κάθε προσώπου που καθαίρεται, φωτίζεται και εν τέλει ενσαρκώνει το φως. Η Μονή του Σινά είναι σφραγίδα της αλήθειας και σφραγίδα της Ρωμανίας πάνω στην Αγία Γη.
Εμείς, λοιπόν, έχουμε κάθε «δουλειά» να είμαστε εκεί. Γιατί δεν είναι θέμα εθνικής κυριαρχίας· είναι θέμα ταυτότητας. Το Σινά είναι κομμάτι του πραγματικού εαυτού μας· της μυστικής αλυσίδας που μας συνδέει με το Γένος των Αγίων. Όσοι, λοιπόν, αναρωτιούνται τι δουλειά έχουμε στο Σινά, ας κοιτάξουν βαθιά μέσα τους· γιατί η αληθινή δουλειά είναι να ξαναβρούμε τον πραγματικό μας εαυτό, και εντέλει την ιδιοπροσωπία μας. Και στο Σινά, όποιος έχει καρδιά ζωντανή, θα την ξαναβρεί.
Ιωάννης Κων. Νεονάκης
