Μία μελέτη που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη 18 Ιουνίου στο ιατρικό περιοδικό JAMA, η οποία παρακολούθησε περισσότερα από 4.000 παιδιά κατέληξε σε ένα εκπληκτικό συμπέρασμα: Ο μεγαλύτερος χρόνος παραμονής στην οθόνη στην ηλικία των 10 ετών δεν συσχετίστηκε με υψηλότερα ποσοστά αυτοκτονικής συμπεριφοράς τέσσερα χρόνια αργότερα.
Αντίθετα, διαπίστωσαν οι συγγραφείς, τα παιδιά που διέτρεχαν υψηλότερο κίνδυνο αυτοκτονικής συμπεριφοράς ήταν εκείνα που είπαν στους ερευνητές ότι η χρήση της τεχνολογίας είχε γίνει «εθιστική». Με λίγα λόγια, όσα δηλώνουν ότι δυσκολεύονται να αφήσουν τις συσκευές ή ότι νιώθουν την ανάγκη να τις χρησιμοποιούν όλο κι περισσότερο. Ορισμένα παιδιά παρουσίαζαν εθιστική συμπεριφορά ακόμη και αν ο χρόνος χρήσης της οθόνης τους ήταν σχετικά χαμηλός, σύμφωνα με τους μελετητές.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η εθιστική συμπεριφορά είναι πολύ συχνή μεταξύ των παιδιών – ειδικά στη χρήση των κινητών τηλεφώνων, όπου σχεδόν τα μισά είχαν υψηλή εθιστική χρήση. Μέχρι την ηλικία των 14 ετών, τα παιδιά με υψηλή ή αυξανόμενη εθιστική συμπεριφορά είχαν δύο έως τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες από άλλα παιδιά να κάνουν σκέψεις αυτοκτονίας ή να βλάψουν τον εαυτό τους, σύμφωνα με τη μελέτη.
«Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που εντοπίζει ότι η εθιστική χρήση είναι σημαντική και αποτελεί στην πραγματικότητα τη βασική αιτία, αντί του χρόνου», επισημαίνει η Γιούνιου Σιάο, επίκουρη καθηγήτρια ψυχιατρικής και επιστημών υγείας του πληθυσμού στο Weill Cornell Medical College και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Η εθιστική συμπεριφορά μπορεί να είναι πολύ πιο δύσκολο να ελεγχθεί κατά την παιδική ηλικία, πριν αναπτυχθεί πλήρως ο προμετωπιαίος φλοιός, ο οποίος δρα ως φρένο στην παρορμητικότητα.
Ποιος είναι ο ρόλος των γονέων
Σύμφωνα με την δρ Σιάο, οι παρεμβάσεις θα πρέπει να επικεντρώνονται στην εθιστική συμπεριφορά του παιδιού, η οποία συνήθως αντιμετωπίζεται με γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, αντί να περιορίζεται απλώς η πρόσβαση στις οθόνες.
Εάν υπάρχουν έγκαιρες προειδοποιήσεις, «τότε για τους γονείς είναι σημαντικό να αναζητήσουν επαγγελματική βοήθεια για τα παιδιά με τέτοιου είδους εθισμούς», επισημαίνει η ίδια. «Δεν ξέρουμε αν το να τους αφαιρέσουμε απλώς το τηλέφωνο θα βοηθήσει. Μερικές φορές μπορεί να δημιουργήσει κάποια σύγκρουση στην οικογένεια και αυτό είναι ακόμη χειρότερο», προσθέτει.
Στην ηλικία των 14, όταν τα άτομα αξιολογήθηκαν για αυτοκτονική συμπεριφορά και κατάσταση ψυχικής υγείας, το 5,1% των συμμετεχόντων είχε επιδείξει αυτοκτονική συμπεριφορά, ενώ το 17,9% είχε βιώσει αυτοκτονικό ιδεασμό.
«Η εστίαση στην εθιστική συμπεριφορά έχει σημαντικές επιπτώσεις στην πολιτική, μεταθέτοντας περισσότερες ευθύνες στις εταιρείες τεχνολογίας που σχεδιάζουν συσκευές και πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης», δηλώνει ο Μιτς Πρίνσταϊν, επικεφαλής επιστημονικός υπεύθυνος της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας.
«Ωστόσο, η απομάκρυνση των παιδιών από την οθόνη φαντάζει σχεδόν ανέφικτη για μερικούς ανθρώπους οι οποίοι βασίζονται σε μία συσκευή ώστε να ηρεμήσουν τα παιδιά τους για λίγα λεπτά», συνεχίζει.
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ψυχική υγεία των παιδιών
Για σχεδόν τα μισά από τα παιδιά που συμμετείχαν στη μελέτη, η εθιστική χρήση του τηλεφώνου ήταν σταθερά υψηλή από την ηλικία των 11 ετών, αλλά ένα άλλο ποσοστό των 25% ξεκίνησε με χαμηλή εθιστική χρήση, η οποία αυξήθηκε απότομα.
Πολλοί επιστήμονες που μελετούν τη σχέση μεταξύ των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της ψυχικής υγείας λένε ότι είναι πολύ νωρίς για την εξαγγελία γενικευμένων προειδοποιήσεων, υποστηρίζοντας ότι η έρευνα μέχρι στιγμής έχει να αναδείξει μικτά δεδομένα, τόσο βλάβης, όσο και οφέλους. Το θέμα που τίθεται έχει να κάνει με τι είδους πληροφορίες εκτίθενται τα παιδιά στο διαδίκτυο.
«Γνωρίζουμε εδώ και πάνω από μια δεκαετία ότι ο χρόνος στην οθόνη είναι ένα εσφαλμένο μέτρο, αλλά συνεχίζουμε να μετράμε τον χρόνο που περνάμε στις οθόνες αντί να ρωτάμε τον τρόπο με τον οποίο οι νέοι περνούν τον χρόνο τους στο διαδίκτυο και γιατί θέλουν να βρίσκονται εκεί», τονίζει η Κάντις Ότζερς, καθηγήτρια ψυχολογικής επιστήμης στην πληροφορική στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Irvine.
Related…
Από την άλλη, η ψυχολόγος Ζαν Τουένγκε, σημειώνει ότι ο χρόνος μπροστά στην οθόνη και η εθιστική χρήση είναι και τα δύο σημαντικά και οι συστάσεις της για τον έλεγχό τους είναι οι ίδιες: Ας κρατήσουμε τα παιδιά μακριά από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μέχρι να γίνουν 15 ετών και θα μπορούσαμε να καθυστερήσουμε να τους δώσουμε συσκευές με δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο, για όσο περισσότερο γίνεται.
Με πληροφορίες από The New York Times.
