Παραδέχομαι ανοιχτά ότι είμαι καθαρίστρια για … συναισθηματικούς λόγους. Οταν ο κόσμος μοιάζει εκτός ελέγχου, ένας γύρος τρίψιμο πατωμάτων, ξεσκόνισμα, σκούπισμα με ηλεκτρική σκούπα και καθαρισμός του ψυγείου βοηθά να ηρεμήσει το μυαλό μου και να με φέρει σε ένα πιο γαλήνιο μέρος.

Με αυτόν τον στόχο ξεκίνησα ένα σκληροπυρηνικό βαθύ καθάρισμα της κουζίνας μου το περασμένο Σαββατοκύριακο. Μόλις οι μεγάλες συσκευές έλαμψαν και το πάτωμα ήταν τέλεια γυαλισμένο, ανέβηκα σε μια σκάλα για να σκουπίσω τις επιφάνειες των ντουλαπιών μου και έριξα μια ματιά στον απορροφητήρα πάνω από την κουζίνα μου. Όσον αφορά αυτό που είδα εκεί, η λέξη ήταν λίπος. Σκονισμένο, αποχρωματισμένο, γενικά αηδιαστικό. 

Αυτό με έκανε να αναρωτηθώ: έχω καθαρίσει ποτέ τον απορροφητήρα μου; Συνειδητοποίησα ότι η απάντηση μπορεί να είναι όχι, και άρχισα να αναρωτιέμαι μήπως όλο αυτό το διάστημα έκανα ένα σοβαρό λάθος – που μπορεί να κοστίζει σε θέματα ασφάλειας. 

Απευθύνθηκα σε μια ομάδα επιστημόνων τροφίμων και ειδικών στον καθαρισμό και μοιράστηκαν μαζί μου τι ακριβώς κάνει ένας απορροφητήρας εστιών, γιατί πρέπει να καθαρίζεται, πόσο συχνά πρέπει να καθαρίζεται και τι μπορεί να συμβεί αν κάνετε ότι έκανα εγώ και δεν καθαρίσετε ποτέ τον απορροφητήρα σας.

Οι απορροφητήρες σόμπας έχουν σχεδιαστεί για να φιλτράρουν τους ρύπους του αέρα, αλλά αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση μεγάλου όγκου λίπους.

Κατ′ αρχάς, είναι σημαντικό να καθορίσετε τι ακριβώς έχει σχεδιαστεί να επιτυγχάνει ένας απορροφητήρας εστιών. Αυτές οι συσκευές υπάρχουν για να βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα και να κάνουν την κουζίνα σας έναν πιο άνετο χώρο ενώ μαγειρεύετε, και το κάνουν αυτό με το να τραβούν την υγρασία, τον καπνό και το λίπος και στη συνέχεια να τα φιλτράρουν. Αλλά αυτός ο σκοτεινός καπνός και το λάδι πρέπει να πάνε κάπου, και πολλά από αυτά παγιδεύονται μέσα και γύρω από τον απορροφητήρα.

«Ο καθαρισμός του απορροφητήρα της κουζίνας σας είναι σημαντικός επειδή όταν μαγειρεύετε, το νερό στα τρόφιμα εξατμίζεται αμέσως όταν ”προσκρούει” σε καυτές επιφάνειες κι όταν υπάρχει λάδι, αυτές οι
”μικρο-εκρήξεις” νερού μεταφέρουν επίσης μικρές ποσότητες λαδιού μαζί τους», εξηγεί ο επιστήμονας τροφίμων, συγγραφέας και σύμβουλος Μπράιαν Κουόκ Λι. Όταν ο ανεμιστήρας της κουζίνας λειτουργεί, «αυτά τα σωματίδια λαδιού διασκορπίζονται στην κουζίνα και απορροφώνται από [τον ανεμιστήρα]», συμπληρώνει ο ίδιος, προσθέτοντας ότι μπορεί να προκύψουν «παχιές στρώσεις λαδιού στην επιφάνεια [που] φράζουν επίσης τα φίλτρα».

Οι βρώμικοι απορροφητήρες μπορούν να προκαλέσουν πυρκαγιές από λίπη, ατμοσφαιρική ρύπανση και τροφιμογενείς ασθένειες.

Εάν (όπως εγώ) είστε παραβάτης στον καθαρισμό των απορροφητήρων, ποιους πιθανούς κινδύνους προκαλείτε ή/και επιδεινώνετε; Όλοι οι ειδικοί στους οποίους απευθυνθήκαμε συμφώνησαν ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που παρουσιάζουν οι βρώμικοι απορροφητήρες αφορά τις πυρκαγιές από λίπος, «καθώς το στρώμα λίπους που βρίσκεται πάνω από τη φλόγα, αλλά και πιθανώς στους τοίχους, μπορεί να πάρει φωτιά», σύμφωνα με ότι δηλώνει ο Κουοκ Λι. 

Αναφέραμε προηγουμένως ότι οι απορροφητήρες εστιών και οι ανεμιστήρες των απορροφητήρων λειτουργούν κυρίως για να φιλτράρουν τη βρωμιά και την υγρασία από τον αέρα, αλλά αν δεν καθαρίζετε ποτέ τους εν λόγω απορροφητήρες, η Σαμπρίνα Τρετιάκοβα, πιστοποιημένη ISSA εμπειρογνώμονας καθαρισμού της Fortador Steam Cleaners USA, δηλώνει ότι «το λίπος και η βρωμιά μπλοκάρουν τα φίλτρα στον απορροφητήρα εστιών, οπότε ο καθαρός και αγνός αέρας δεν κυκλοφορεί σωστά στην κουζίνα». Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε «επιδείνωση αναπνευστικών προβλημάτων» (αν υπάρχουν φυσικά).

Υπάρχει επίσης το γεγονός ότι η λιπαρή μεμβράνη που σχηματίζεται σε έναν ακάθαρτο απορροφητήρα «μπορεί να στάξει από πάνω [πάνω στο φαγητό μας] και να αποτελέσει κίνδυνο για την ασφάλεια των τροφίμων. Πρόκειται για παλιό, ταγγισμένο, βρώμικο λάδι με αμέτρητα μικρόβια μέσα σε αυτό» το οποίο μπορεί να μεταφέρουν ασθένειες που μεταδίδονται μέσω των τροφίμων. Η υγρασία που φιλτράρεται από τον αέρα και παγιδεύεται στα φίλτρα μπορεί επίσης «να δημιουργήσει ένα περιβάλλον για την ανάπτυξη βακτηρίων και μούχλας», δηλώνει η Μουφέτα Κρουέγκερ, ιδρύτρια της Muffetta Domestic Assistants στη Νέα Υόρκη.

Σαν να μην ήταν όλα αυτά αρκετοί λόγοι για να βγάλετε το σπρέι απολίπανσης, σκεφτείτε ότι «η συσσώρευση υπολειμμάτων τροφίμων [στον απορροφητήρα] μπορεί να προσελκύσει παράσιτα όπως κατσαρίδες και τρωκτικά».

Θα πρέπει να καθαρίζετε τον απορροφητήρα σας τουλάχιστον μία φορά κάθε δύο μήνες.

Όπως δυστυχώς έμαθα κατά τη διάρκεια εκείνης της … μοιραίας ημέρας καθαρισμού στην κουζίνα μου, το να περιμένετε χρόνια για τον καθαρισμό του απορροφητήρα, σας αφήνει με μια κολλώδη και πολύ επίμονη κατάσταση. Τα λάδια και τα γράσα συσσωρεύονται πιο γρήγορα από ό,τι ίσως υποψιάζεστε, γι′ αυτό και ο Κουοκ Λι συνιστά ότι «ο απορροφητήρας πρέπει να καθαρίζεται περίπου μία φορά το μήνα ή τουλάχιστον κάθε μερικούς μήνες, ανάλογα με το πόσο συχνά μαγειρεύετε. Είναι ευκολότερο να καθαρίζετε συχνά μικρές ακαταστασίες παρά να περιμένετε μέχρι να γίνει μια μεγάλη, κουραστική ακαταστασία».

Η Τρετιάκοβα επισημαίνει ότι ο τακτικός καθαρισμός του απορροφητήρα θα βελτιώσει την απόδοση (της κουζίνας μας). «Ένας βουλωμένος ή βρώμικος απορροφητήρας χρειάζεται περισσότερο χρόνο και προσπάθεια για να παρέχει σωστό εξαερισμό». Οπως αναφέρει επίσης, «ο τακτικός καθαρισμός αποτρέπει τη φθορά και παρατείνει τη διάρκεια ζωής του απορροφητήρα».

Ποιος είναι λοιπόν ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να καθαρίσουμε τον απορροφητήρα της κουζίνας σας; Ο Κουοκ Λι αναφέρει ότι, για γρήγορο σκούπισμα, «ένα ήπιο απολιπαντικό σε σπρέι είναι το καλύτερο καθαριστικό για απορροφητήρες εστιών».

Η Κρουέγκερ αναφέρει ότι θα πρέπει να σκουπίσετε το εξωτερικό μέρος του καπό με «ένα πανί από μικροΐνες και ένα ήπιο απολιπαντικό», και στη συνέχεια «να σκουπίσετε το εσωτερικό του καπό με ένα υγρό πανί και ένα διάλυμα απολίπανσης ή ένα μείγμα από ξύδι και νερό. Φροντίστε να καθαρίσετε τυχόν λίπη που μπορεί να έχουν συσσωρευτεί γύρω από τα πτερύγια του ανεμιστήρα».
Και, φυσικά, η Τρετιάκοβα σας προτρέπει να κλείσετε το ρεύμα πριν ξεκινήσετε οποιαδήποτε διαδικασία καθαρισμού, καθώς αν αφήσετε το ρεύμα να λειτουργεί μπορεί να προκληθεί «ένα άσχημο ηλεκτροσόκ».

Κάθε έναν έως τρεις μήνες, συνιστάται να κάνετε έναν βαθύ καθαρισμό του απορροφητήρα, ο οποίος περιλαμβάνει πολλά βήματα. Η Κρουέγκερ συμβουλεύει να αφαιρείτε πρώτα τα φίλτρα και να τα μουλιάζετε σε ζεστό, σαπουνόνερο με απολιπαντικό για τουλάχιστον 15-30 λεπτά. Στη συνέχεια τρίψτε τα φίλτρα με μια μη λειαντική βούρτσα, ξεπλύνετε τα καλά και αφήστε τα να στεγνώσουν πριν τα επανατοποθετήσετε. (Σημείωση: «Εάν ο απορροφητήρας σας χρησιμοποιεί φίλτρα άνθρακα, αυτά δεν μπορούν να καθαριστούν και πρέπει να αντικαθίστανται κάθε τρεις έως έξι μήνες», σύμφωνα με την Κρουέγκερ).

Στη συνέχεια, καθαρίστε το εξωτερικό και το εσωτερικό χρησιμοποιώντας τη διαδικασία που περιγράψαμε προηγουμένως. Στη συνέχεια, «προσπαθήστε να καθαρίζετε τα πτερύγια του ανεμιστήρα με κάθε καθαρισμό. Μπορεί να μην είναι πλήρως προσβάσιμα, αλλά καθαρίστε ό,τι μπορείτε», συμβουλεύει η Τρετιάκοβα.

Τέλος, «ελέγξτε το σύστημα εξαερισμού. Αν παρατηρήσετε υπερβολική συσσώρευση λίπους στους αγωγούς», σύμφωνα με την Κρουέγκερ, «σκεφτείτε να προγραμματίσετε έναν επαγγελματικό καθαρισμό για να αποτρέψετε κινδύνους πυρκαγιάς».