Το ισλαμοσυντηρητικό κόμμα του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν νίκησε την Κυριακή στις βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία, ωστόσο έχασε την αυτοδυναμία του στην εθνοσυνέλευση την οποία διατηρούσε εδώ και 13 χρόνια, όπως καταδεικνύουν τα αποτελέσματα από την καταμέτρηση του 98% των ψηφοδελτίων.
Το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), που κυβερνά την χώρα από το 2002, κερδίζει 259 έδρες εκ των 550 συνολικά εδρών συγκεντρώνοντας ποσοστό 41%, ενώ το κουρδικό κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP) έλαβε το 12,5% των ψήφων και στέλνει 78 βουλευτές στο κοινοβούλιο, μεταδίδουν τουρκικά τηλεοπτικά δίκτυα.
Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης(MHP) συγκέντρωσαν ποσοστά 25,2% και 16,5% αντίστοιχα, ήτοι 131 και 82 έδρες.
Tα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών στην Τουρκία καταδεικνύουν την ξεκάθαρη απόρριψη εκ μέρους του εκλογικού σώματος της προσπάθειας του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν να ενισχύσει τις εξουσίες του και της επιδίωξής του για μια ισχυρή εκτελεστική προεδρία, δήλωσε σήμερα ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος του CHP.
«Οι ψηφοφόροι είπαν ένα σαφές όχι στο προεδρικό σύστημα» τόνισε ο επικεφαλής του CHP στην Κωνσταντινούπολη Μουράτ Καραβαλτζίν μιλώντας σε δημοσιογράφους.
Το φιλοκουρδικό κόμμα ο μεγάλος κερδισμένος
«Από αυτή τη στιγμή έχει τελειώσει στην Τουρκία η συζήτηση περί προεδρικού συστήματος και δικτατορίας. Η Τουρκία γύρισε από το χείλος του γκρεμού». Αυτά δήλωσε ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ηγέτης του φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών που ήταν ο μεγάλος κερδισμένος των σημερινών εκλογών.
«Η νίκη αυτή είναι νίκη των καταπιεσμένων δηλαδή κοινή νίκη της Αριστεράς. Είναι κοινή νίκη όσων εναντιώνονται στο σύνταγμα της χούντας και στο όριο του 10%. Είναι κοινή νίκη όσων λένε ότι οι Κούρδοι πρέπει να ζουν στη χώρα αυτή ως έντιμος λαός», είπε ο Ντεμιρτάς και επανέλαβε τη δέσμευση του κόμματος να μην συνεργαστεί με το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, σε κυβέρνηση συνασπισμού.
«Είχαμε δηλώσει ότι δεν πρόκειται να στηρίξουμε μία κυβέρνηση του ΑΚΡ ή να συνεργαστούμε μαζί του. Η δέσμευσή μας ισχύει, είπε.
Το άλμα του φιλοκουρδικού κόμματος, οφείλεται στη γραμμή που ακολούθησε η ηγεσία του Ντεμιρτάς και αφορούσε την απομάκρυνση από το προφίλ αμιγώς κουρδικού κόμματος και τη χρησιμοποίηση μιας αριστερής ρητορικής που προσπαθούσε να προσεγγίσει γενικά τους πολίτες της Τουρκίας. Κι αυτό με υπογράμμιση τόσο των πολιτισμικών ταυτοτήτων, όπως θρησκευτικές και εθνοτικές μειονότητες όσο και των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
«Τέλος μιας περιόδου» χαρακτήρισε το αποτέλεσμα, ο αρχηγός του HDP Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και τόνισε ότι, «με δημοκρατικούς τρόπους δώσαμε τέλος σε μια περίοδο καταπίεσης. Νίκησε η Δημοκρατία».
Ο εκπρόσωπος τύπου του HDP Χαλούκ Κοτς, δήλωσε ότι «έχει τερματιστεί η εξουσία του ΑΚΡ. Νίκησε η κοινοβουλευτική ομάδα. Το HDP είναι ο σημαντικότερος πρωταγωνιστής για το σχηματισμό κυβέρνησης».
Τα σενάρια
Εν τω μεταξύ άρχισε ήδη στην Τουρκία η σεναριολογία για το σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με πρωταγωνιστές τα τέσσερα κόμματα που θα εκπροσωπηθούν στην εθνοσυνέλευση.
Τα σενάρια, όπως μεταδίδει ο ανταποκριτής του Αθηναϊκού Πρακτορείου στην Τουρκία, αφορούν την κυβέρνηση συνασπισμού με ή χωρίς το ΑΚΡ. Στην πρώτη περίπτωση θεωρητικά πρόκειται για συνεργασία του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος ή του φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών.
Το τελευταίο όμως κατά την προεκλογική περίοδο είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο αυτό. Η όποια κυβέρνηση συνασπισμού μπορεί να είναι και βραχύβια και να οδηγήσει τη χώρα σε νέες εκλογές.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του MHP Οκτάϊ Βουράλ ερωτηθείς σχετικά με το ενδεχόμενο συνεργασίας του κόμματός του με το ΑΚΡ είπε πως είναι νωρίς ακόμη για σχόλια. Τόνισε όμως ότι μετά το αποτέλεσμα αυτό θα πρέπει να αναμένονται διεργασίες και φυγόκεντρες τάσεις στο κυβερνών κόμμα.
Τα κόμματα λογικά προσπαθούν να αποφύγουν τη συνεργασία με το ΑΚΡ αλλά η δήλωση του Βουράλ υποδηλώνει ότι αν υπάρξουν διεργασίες στο μέχρι σήμερα κυβερνών κόμμα, δεν αποκλείεται η συνεργασία. Κι αυτό επειδή υποτίθεται το ΑΚΡ ή τμήμα αυτού δεν θα έχει τη σημερινή του μορφή όπου επικρατεί η σκιά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Για το σενάριο της κυβέρνησης συνασπισμού με το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, το ακροδεξιό MHP και το φιλοκουρδικό HDP τα πράγματα είναι πιο δύσκολα.
Η συνεργασία με το φιλοκουρδικό κόμμα είναι πολύ δύσκολη για το ακροδεξιό κόμμα.
Το ερώτημα για το ακροδεξιό κόμμα είναι απλό στη διατύπωση. Με ποιο από τα δύο κόμματα αν συνεργαστεί, το ίδιο θα έχει μεγαλύτερο κόστος. Προφανώς η συνεργασία με το φιλοκουρδικό κόμμα θα είναι πιο «επιζήμια».
Γι αυτό ακριβώς, ευχής έργο για το ακροδεξιό κόμμα είναι να υπάρξουν διεργασίες στο ΑΚΡ.
Ο μέχρι σήμερα πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου μιλώντας στις 9 Μαΐου σε προεκλογική ομιλία στην Αντιόχεια είχε πει πως θα παραιτηθεί από την ηγεσία του κόμματος αν το κόμμα του «δεν έλθει πρώτο και δεν αποκτήσει την αυτοδυναμία».
Οι διεργασίες δεν αφορούν μόνο το κατά πόσο θα παραιτηθεί από την ηγεσία ο Νταβούτογλου. Αφορούν και ενδεχόμενες εξελίξεις που θα υπάρξουν αν εντός του κόμματος διαπιστωθεί ότι ήταν επιζήμια τελικά η γραμμή πόλωσης που επέβαλλε ουσιαστικά ο Ερντογάν.
Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη και το εξής. Αν υπάρξουν διεργασίες εντός του ΑΚΡ, αυτό μπορεί να ανοίξει το δρόμο για συνεργασία και άλλων κομμάτων με το ΑΚΡ. Δηλαδή του φιλοκουρδικού, ή ακόμη και του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP).
Με λίγα λόγια το αποτέλεσμα των σημερινών εκλογών ήταν απλώς η αρχή σημαντικών εξελίξεων στην τουρκική πολιτική σκηνή.
(Με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ)