Θα μπορούσε να είναι σενάριο από ταινία επιστημονικής φαντασίας που διαδραματίζεται στο «κοντινό μέλλον» ή βιντεοπαιχνίδι, μα είναι πέρα για πέρα πραγματικότητα: Το πρόγραμμα «Army of Drones: Bonus» – γνωστό και ως «e-points»- του ουκρανικού στρατού επιβραβεύει με πόντους τις μονάδες που συμμετέχουν για κάθε νεκρό Ρώσο στρατιώτη ή οπλικό σύστημα που καταστρέφεται.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι απότοκο του σύγχρονου πεδίου μάχης, όπου τα πάντα είναι ορατά σε αισθητήρες και κάμερες- τα πάντα καταγράφονται. Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του BBC, το πρόγραμμα δοκιμάστηκε για πρώτη φορά πέρυσι- και προβλέπει βραβεία για τις μονάδες με τους περισσότερους πόντους, όπως σε ένα βιντεοπαιχνίδι ή τηλεπαιχνίδι.
«Όσο πιο στρατηγικά σημαντικός και μεγάλης κλίμακας ο στόχος, τόσο περισσότερους πόντους λαμβάνει μια μονάδα» αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση. «Για παράδειγμα η καταστροφή ενός εχθρικού πολλαπλού εκτοξευτή πυραύλων δίνει μέχρι και 50 πόντους, 40 πόντους δίνει ένα κατεστραμμένο τανκ και 20 ένα που έχει υποστεί ζημιά».
Τα βίντεο που αναρτώνται αναλύονται στο Κίεβο, όπου οι πόντοι απονέμονται ανάλογα με τις στρατιωτικές προτεραιότητες. «Νομίζω, πρώτα και κύρια, ότι έχει να κάνει με την ποιότητα των δεδομένων, τα μαθηματικά του πολέμου και την κατανόηση του πώς χρησιμοποιούνται καλύτερα περιορισμένοι πόροι» είπε ο Μιχάιλο Φεντόροφ, υπουργός Ψηφιακού Μετασχηματισμού της χώρας και δημιουργός του προγράμματος των e-points.
Επίσης, υπάρχει και άλλη μια χρησιμότητα: «Έχει να κάνει και με το κίνητρο…όταν αλλάζουμε τις τιμές των πόντων, μπορούμε να βλέπουμε πώς αλλάζει το κίνητρο».
Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, σε μια τεράστια οθόνη στο γραφείο του Φεντόροφ προβάλλονται δεκάδες ζωντανές εικόνες από ουκρανικά drones στην πρώτη γραμμή, συνθέτοντας την εικόνα του «πολέμου των drones». Υποστηρίζεται ότι σε ιπτάμενα μη επανδρωμένα αεροσκάφη οφείλεται πλέον το 70% όλων των ρωσικών απωλειών (θάνατοι- τραυματισμοί).
Από τις αρχές της ρωσικής εισβολής, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν γεμίσει με βίντεο από drones, συχνά με μουσική. Ως θέαμα, είναι εξωπραγματικό να σκέφτεται κανείς ότι βλέπει τον θάνατο κάποιων. Πέρα από αυτό, ωστόσο, οι μονάδες που μάχονται σκληρά στην πρώτη γραμμή ξέρουν ότι οι επιδόσεις τους μπορούν να τους δώσουν ανταμοιβές.
Το BBC απευθύνθηκε σε διαφορετικές μονάδες και στρατιώτες. «Γενικά οι σύντροφοί μου και εγώ είμαστε θετικοί» είπε ο Βολοντιμίρ, στρατιώτης της 198ης Ταξιαρχίας Εδαφικής Άμυνας. «Είναι ένας τρόπος να αναπληρώσουμε αυτά που χάνουμε…ενώ προκαλούμε απώλειες στον εχθρό όσο πιο αποτελεσματικά γίνεται» προσθέτει, αναφερόμενος στην ταχύτατη κατανάλωση drones και άλλων μέσων.
Η 22η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία, στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, είχε τρεις μήνες για να προσαρμοστεί στο νέο σύστημα. «Όταν καταλάβαμε πώς λειτουργούσε, αποδείχτηκε καλό σύστημα» είπε ο «Τζακ», στρατιώτης της 22ης. «Οι άνδρες μας έχουν κουραστεί, και τίποτα δεν τους δίνει κίνητρο στην πραγματικότητα…μα αυτό το σύστημα βοηθά. Τα drones παρέχονται μέσω αυτού του προγράμματος, και οι άνδρες ανταμείβονται. Είναι καλό κίνητρο».
Άλλοι πάλι αμφιβάλλουν.
«Το θεμελιώδες ζήτημα του κινήτρου δεν λύνεται έτσι» λέει ο στρατιώτης «Σνέικ». «Οι πόντοι δεν θα σταματήσουν αυτούς που πάνε να ξεφύγουν από τον στρατό».
Ο στρατιώτης Ντιμίτρο παραπονέθηκε πως οι μονάδες περνούσαν πολύ χρόνο προσπαθώντας η μία να «κλέψει» τα χτυπήματα της άλλης ή έκαναν επιθέσεις σε ρωσικά οχήματα που είχαν ήδη αχρηστευθεί, ώστε να κερδίσουν περισσότερους πόντους. Επίσης, από ηθικής πλευράς, διαφωνεί: «Αυτό το σύστημα είναι απλώς αποτέλεσμα της διεστραμμένης διανοητικής μας συνήθειας να τα μετατρέπουμε όλα σε κέρδος» πρόσθεσε, «ακόμα και ο ίδιος μας ο αναθεματισμένος θάνατος».
Κατά τον Φεντόροφ, πάντως, το 90%-95% των μονάδων που πολεμούν συμμετέχουν, παρέχοντας μια συνεχή ροή χρήσιμων δεδομένων. «Αρχίσαμε να λαμβάνουμε ποιοτικές πληροφορίες και να λαμβάνουμε αποφάσεις με βάση αυτές» είπε σχετικά. «Συλλέγοντας δεδομένα, μπορούμε να προτείνουμε αλλαγές, μα το θεμέλιο είναι πάντα η στρατιωτική στρατηγική» πρόσθεσε.
Δύο αναλυτές που εξετάζουν τα δεδομένα σημείωσαν ότι υπάρχουν δύο κατηγορίες: «Αυτά που χτυπήθηκαν και αυτά που καταστράφηκαν…οπότε διαφορετική ποσότητα e-points πηγαίνει σε διαφορετικές κατηγορίες».
Ένας Ρώσος στρατιώτης που παραδίνεται αξίζει πιο πολλούς πόντους από έναν που σκοτώνεται, καθώς ένας αιχμάλωτος μπορεί να ανταλλαχθεί. «Αν για έναν…νεκρό Ρώσο παίρνεις έναν πόντο, αν τον αιχμαλωτίσεις το πολλαπλασιάζεις επί 10».
Το πιο δύσκολο, λέει ο ένας εξ αυτών, είναι το πυροβολικό: «Οι Ρώσοι είναι πολύ καλοί στο να κρύβονται και να σκάβουν».
Το σύστημα έχει εξελιχθεί παράλληλα με τις τακτικές των Ρώσων: Η αυξημένη χρήση μικρών μονάδων πεζών ή με μοτοσικλέτες σημαίνει πως η αξία του μεμονωμένου στρατιώτη έχει αυξηθεί, σε σχέση με ένα τανκ ή άλλο τεθωρακισμένο. «Ενώ πριν ο θάνατος ενός εχθρού στρατιώτη έδινε 2 πόντους, τώρα δίνει 6» αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση. Επίσης, υψηλής αξίας είναι και οι χειριστές εχθρικών drones.
Παράλληλα εξελίσσεται και το σύστημα ανταμοιβών: Μέχρι τώρα οι μονάδες μπορούσαν να μετατρέψουν τους πόντους σε ρευστό, που πολλοί χρησιμοποιούσαν για την αγορά επιπλέον εξοπλισμού. Τώρα το σύστημα έχει ενσωματωθεί σε κάτι που κάποιοι χαρακτηρίζουν «το Amazon του πολέμου»- το Brave 1 Market.
Οι στρατιώτες μπορούν να βρουν πάνω από 1.600 προϊόντα, να χρησιμοποιήσουν τους πόντους τους, να αγοράσουν αντικείμενα κατευθείαν από τους κατασκευαστές και να αφήσουν reviews– με το υπουργείο Άμυνας να καλύπτει τα έξοδα. Το Brave 1 Market προορίζεται να είναι συμπληρωματικό στις κλασικές,αργές διαδικασίες εφοδιασμού του στρατού. Αυτό που ελπίζεται είναι πως οι μονάδες θα έχουν ταχύτερη πρόσβαση σε αντικείμενα της προτίμησής τους, από drones μέχρι εξαρτήματα και μη επανδρωμένα οχήματα εδάφους που μπορούν να απομακρύνουν τραυματίες από την πρώτη γραμμή.
Ολα αυτά μπορεί να φαντάζουν σε πολλούς εφιαλτικά, ωστόσο δεν μπορεί να παραβλέπεται ότι πρόκειται για πόλεμο- και η Ουκρανία εμφανίζεται αποφασισμένη να τον κερδίσει, πολεμώντας όσο πιο αποτελεσματικά και αποδοτικά γίνεται.
