Η Ευρώπη παρακολουθεί με αμηχανία τις αναπάντεχες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, με χιλιάδες θύματα αμάχους και παιδιά. Όμως η Ευρωπαϊκή Ένωση από την ίδρυσή της έθεσε ως βασικές αρχές της το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως προβλέπονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών και όπως προκύπτουν από τις κοινές συνταγματικές παραδόσεις των κρατών μελών, ως γενικές αρχές του κοινοτικού δικαίου.
Ωστόσο σήμερα, η Ευρώπη παραμένει θεατής σε μια χωρίς τέλος τραγωδία. Σύμφωνα με τη UNICEF, περίπου 18.000 παιδιά έχουν σκοτωθεί στη Γάζα από την αρχή της σύρραξης, δηλαδή 28 παιδιά την ημέρα. Πάνω από 134.000 άνθρωποι έχουν σοβαρά τραυματιστεί, εκ των οποίων περίπου 40.500 είναι παιδιά.
Ο αριθμός των παιδιών που έχουν υποστεί ακρωτηριασμούς είναι συγκλονιστικός: σύμφωνα με τη Save the Children, πάνω από 10 παιδιά την ημέρα έχαναν τα άκρα τους στους πρώτους τρεις μήνες. Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023 είχαν ήδη ακρωτηριαστεί 1.000 παιδιά, και μέχρι τον Ιούνιο του 2024, ο αριθμός είχε ξεπεράσει τις 3.000. Πολλοί ακρωτηριασμοί έγιναν χωρίς αναισθησία, λόγω έλλειψης ιατρικών πόρων.
Συγχρόνως, στις 22 Αυγούστου 2025, το Integrated Food Security Phase Classification (IPC), κορυφαίος διεθνής μηχανισμός παρακολούθησης επισιτιστικής ασφάλειας, κήρυξε επισήμως τη Γάζα σε συνθήκες λιμού – για πρώτη φορά στην ιστορία για περιοχή εκτός Αφρικής. Ο λιμός δεν κηρύσσεται αυθαίρετα αλλά απαιτούνται αυστηρές και τεκμηριωμένες προϋποθέσεις. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν μεταξύ 1 Ιουλίου και 15 Αυγούστου έδειξαν ότι τα όρια για πείνα και οξύ υποσιτισμό έχουν ήδη ξεπεραστεί στη συγκεκριμένη περιοχή.
Περίπου 514.000 άνθρωποι, σχεδόν το ένα τέταρτο του πληθυσμού, βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο λιμού. Η κρίση αναμένεται να επεκταθεί σε Ντέιρ αλ-Μπαλάχ και Χαν Γιούνις μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, αλλά η ισραηλινή κυβέρνηση απορρίπτει τα ευρήματα ως «ψευδή» και «πολιτικά υποκινούμενα».
Ο λιμός στη Γάζα δεν είναι απλώς μια ανθρωπιστική τραγωδία· είναι μια “βαθειά αποτυχία της ανθρωπιάς” όλης της παγκόσμιας κοινότητας και της Ευρώπης. Και επιμένοντας στο ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπογραμμίζεται ότι αν η Ένωση συνεχίσει να παραμένει θεατής, θα επιβεβαιώσει όσους μιλούν για υποκρισία, καθώς οι περίφημες «ευρωπαϊκές αξίες» δεν συνιστούν τίποτα παραπάνω από ευχολόγια.
Αντίθετα, η ανάληψη πρωτοβουλιών για την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα και την ειρήνη θα δείξει ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές δίκαιο δεν εφαρμόζονται επιλεκτικά ή κατά περίπτωση, αλλά βρίσκονται μέσα στον πυρήνα της.
Η Ευρώπη έχει έναν εν δυνάμει σύμμαχο στο πλευρό της, τη δυναμική παρουσία και την κινητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών ακόμη και στο Ισραήλ. Η μαζική διαδήλωση στο Τελ Αβίβ, με μισό εκατομμύριο ανθρώπους και εκατοντάδες χιλιάδες άλλους σε όλη τη χώρα, αποδεικνύει ότι το κίνημα για ειρήνη είναι ζωντανό. Οι πρωτοφανείς κινητοποιήσεις στο Τελ Αβίβ και την Ιερουσαλήμ ένωσαν Ισραηλινούς, Παλαιστίνιους, Άραβες και φορείς της κοινωνίας των πολιτών. Αυτή είναι η φωνή που ζητά απελευθέρωση των ομήρων, διάσωση των παιδιών που λιμοκτονούν, ανεμπόδιστη ανθρωπιστική βοήθεια, ειρήνη και τερματισμό του πολέμου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να πάρει τώρα ξεκάθαρη θέση και να αναλάβει συγκεκριμένη δράση. Οι αρχές της αλληλεγγύης, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παρουσιάζονται σήμερα πιο αναγκαίες από ποτέ.
Δεν αρκούν ήπιες δηλώσεις και συμβολικές κινήσεις. Η Ευρώπη και οι ηγέτες της συντεταγμένα και θεσμικά πρέπει και οφείλουν να δημιουργήσουν ένα συγκεκριμένο και ασφαλές πολιτικό, ανθρωπιστικό και ειρηνευτικό σχέδιο δράσης για την ευρύτερη περιοχή.
Όλες οι παραπάνω πρωτοβουλίες θα επιβεβαιώσουν τις πανανθρώπινες άξιες της Ευρώπης και τον ουσιαστικό της ρόλο στις γεωπολιτικές εξελίξεις.
