array(0) {
}
                            

Οι δασμοί που επέβαλε ο Τραμπ σχεδόν σε όλες τις ευρωπαϊκές εισαγωγές, οι απειλές για επενδυτικές «φούσκες» αποκλειστικά υπό αμερικανικό έλεγχο και οι ιδέες για υποτίμηση του δολαρίου έχουν προκαλέσει πανικό σε Βρυξέλλες και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Όμως η απάντηση δεν είναι πανικός – είναι ψυχραιμία, σχέδιο και μεταρρυθμίσεις. Για την ΕΕ, η καλύτερη απάντηση στα αινιγματικά Trumponomics είναι να παραμείνει ψύχραιμη και να συνεχίσει την πορεία της για να βγει πιο δυνατή και από αυτή την κρίση, όπως κάνει πάντα.  

Το «Σύνδρομο Παράκρουσης Τραμπ»

Στην Ουάσιγκτον μιλούν για Trump Derangement Syndrome. Στην Ευρώπη υπάρχει ο κίνδυνος να πάθουμε τη δική μας εκδοχή: υστερία, παράλυση, ατελείωτα συμβούλια που δεν παράγουν λύσεις. Η πρώτη συνταγή για ανθεκτικότητα είναι να μην παγιδευτούμε στο παιχνίδι του Τραμπ. Ίσως λόγω του επιχειρηματικού του υπόβαθρου, οι επιθέσεις του Τραμπ στην Ευρώπη συχνά επικεντρώνονται σε εμπόριο, επενδύσεις και χρηματοοικονομικά.

Η πιο πρόσφατη πράξη του «δράματος» σημειώθηκε στις 27 Ιουλίου, όταν οι ΗΠΑ και η ΕΕ ανακοίνωσαν μια εμπορική συμφωνία. Πλέον, οι περισσότερες εισαγωγές από την ΕΕ προς τις ΗΠΑ υπόκεινται σε δασμό 15%. Από την πλευρά της, η ΕΕ ουσιαστικά αποφάσισε να κρατήσει τη γραμμή, πράγμα που σημαίνει ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες δεν θα χρειαστεί να πληρώνουν δασμούς για τις εισαγωγές τους από τις ΗΠΑ.

Αποκωδικοποιώντας τα σχέδια: εμπόριο, επενδύσεις, χρηματοοικονομικά

Οι κινήσεις του Τραμπ είναι συχνά προβλέψιμα απρόβλεπτες.

• Εμπόριο: Οι δασμοί είναι ουσιαστικά φόροι που πληρώνουν τα αμερικανικά νοικοκυριά. Αν απαντήσουμε με αντίμετρα, θα πληρώσουμε και εμείς. Το εμπορικό έλλειμμα δεν είναι απλώς λογιστική ανισορροπία αλλά αντανάκλαση της σχέσης αποταμίευσης–επένδυσης μιας χώρας. Στην περίπτωση των ΗΠΑ, το έλλειμμα υποδηλώνει δυναμική οικονομία με υψηλές επενδύσεις και όχι κρίση.
  
• Επενδύσεις: Ο Τραμπ θέλει να υποχρεώσει τους ξένους επενδυτές να διαλέξουν στρατόπεδο. Αυτό απειλεί τις ευρωπαϊκές εταιρείες που έχουν ταυτόχρονα παρουσία σε ΗΠΑ και Κίνα. Ο Τραμπ επιχειρεί να ανασχεδιάσει τον χάρτη των διεθνών επενδύσεων με το σχέδιο America First Investment Policy, ζητώντας από τις ξένες επιχειρήσεις να περιορίσουν την παρουσία τους στην Κίνα για να έχουν πρόσβαση στην αμερικανική αγορά. Αυτό δημιουργεί μια «επενδυτική φούσκα» υπό αμερικανική ηγεσία, αποκλείοντας την Κίνα και προκαλώντας ανησυχία στους Ευρωπαίους επενδυτές, που κατευθύνουν το 30% των επενδυτικών τους εκροών στις ΗΠΑ. Η αβεβαιότητα εντείνεται από το One Big Beautiful Bill Act, το οποίο στην αρχική του μορφή προέβλεπε φορολογία άνω του 50% για θυγατρικές από χώρες με «άδικους φόρους», δηλαδή σχεδόν όλες τις ευρωπαϊκές οικονομίες, και την κατάργηση ευνοϊκών φορολογικών συνθηκών. Παρότι οι πιο ακραίες διατάξεις αφαιρέθηκαν, το μήνυμα ήταν σαφές: οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να χρησιμοποιήσουν τη φορολογική πολιτική ως μοχλό πίεσης, δημιουργώντας κίνδυνο για επενδύσεις αξίας 2,7 τρισ. δολαρίων.
  
• Χρηματοοικονομικά: Η ιδέα να «ρίξει» την αξία του δολαρίου μπορεί να ανατρέψει τα διεθνή κεφάλαια. Η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη – όχι αμυνόμενη, αλλά προετοιμασμένη. Η Ουάσιγκτον εξετάζει δύο επικίνδυνες επιλογές:
  
  • Πίεση σε ξένους κατόχους ομολόγων, συμπεριλαμβανομένων ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών,  να πουλήσουν τίτλους ώστε να υποτιμηθεί το δολάριο.
    
  • Παύση πληρωμής τόκων στους ξένους κατόχους ομολόγων, που θα ισοδυναμούσε με de facto χρεοκοπία των ΗΠΑ.

Και οι δύο κινήσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοκ στις διεθνείς αγορές, να υπονομεύσουν το καθεστώς του αμερικανικού χρέους ως «ασφαλούς καταφυγίου» και να οδηγήσουν σε απότομη υποτίμηση του δολαρίου, με άγνωστες συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία.

Τα δεδομένα: οι εμπορικοί δεσμοί είναι τεράστιοι

Η ΕΕ είναι ο κορυφαίος προμηθευτής αγαθών των ΗΠΑ και βασικός πελάτης των αμερικανικών εξαγωγών. Ολοκληρωτικός εμπορικός πόλεμος θα πλήξει και τις δύο πλευρές. Αλλά τα χειρότερα πέρασαν…

Η στρατηγική της Ευρώπης: ψυχραιμία, ενότητα, δράση

Η απάντηση στα Trumponomics δεν είναι να μιμηθούμε τον Τραμπ. Είναι να προστατεύσουμε τις οικονομίες μας, να εξοικονομήσουμε χρόνο και ενέργεια και να μείνουμε ενωμένοι. Καμία διμερής «μυστική συμφωνία» δεν πρέπει να υπονομεύσει την κοινή γραμμή. 

Πέντε βήματα για μια πιο ισχυρή Ευρώπη

1. Στήριξη εξαγωγών: Εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς, άρση γραφειοκρατικών εμποδίων και νέες συμφωνίες με νέους εταίρους για να ανοίξουν νέες αγορές.
   
2. Αξιοποίηση της ψηφιακής αγοράς: Η ΕΕ έχει μισό δισ. καταναλωτές υψηλής αγοραστικής δύναμης και αυτό είναι διαπραγματευτικό όπλο έναντι των αμερικανικών ψηφιακών κολοσσών.
   
3. Ενίσχυση καινοτομίας:
   
   1. Ταλέντο και ιδέες υπάρχουν, όπως αποδεικνύουν εταιρείες όπως το Skype που γεννήθηκε στην Ευρώπη. Όμως συχνά φτάνουν σε ένα σημείο ανάπτυξης και μετά αγοράζονται από αμερικανικές εταιρείες, γιατί δεν βρίσκουν επαρκή χρηματοδότηση για να γίνουν παγκόσμιοι παίκτες μένοντας στην ΕΕ.
      
   2. Το πρόβλημα δεν είναι τα λεφτά, γιατί η Ευρώπη αποταμιεύει πολύ – περίπου €450 δισ. παραπάνω απ’ όσα επενδύει κάθε χρόνο. Το πρόβλημα είναι ότι αυτά τα κεφάλαια μένουν «κλειδωμένα» σε συντηρητικές επενδύσεις αντί να διοχετεύονται σε νεοφυείς επιχειρήσεις.
      
   3. Τα ασφαλιστικά ταμεία θα μπορούσαν να αλλάξουν το παιχνίδι. Αν επιτρεπόταν να κατευθύνουν έστω και ένα μικρό ποσοστό των περιουσιακών τους στοιχείων (που αντιστοιχούν στο 61% του ΑΕΠ της ΕΕ) σε venture capital funds, οι ευρωπαϊκές start-ups θα αποκτούσαν τα «καύσιμα» που χρειάζονται για να μεγαλώσουν.
      
   4. Υπάρχει και ρυθμιστικό χάος. Η «ενιαία αγορά» στην πράξη δεν είναι ενιαία: κάθε χώρα έχει τους δικούς της κανονισμούς, άδειες και γλώσσα. Αυτό αποθαρρύνει επενδυτές και επιχειρήσεις που θέλουν να αναπτυχθούν σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.
      
   5. Η λύση: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σκέφτεται να δημιουργήσει ένα «28ο ρυθμιστικό πλαίσιο» – έναν κοινό ευρωπαϊκό εμπορικό κώδικα στον οποίο οι start-ups θα μπορούν να υπάγονται προαιρετικά, ώστε να αποφύγουν τον λαβύρινθο των 27 διαφορετικών καθεστώτων.
      
   6. Με απλά λόγια: η Ευρώπη πρέπει να ξεκλειδώσει τη χρηματοδότηση που ήδη έχει και να απλοποιήσει τους κανόνες ώστε να δημιουργεί δικούς της τεχνολογικούς γίγαντες αντί να τους πουλά στους Αμερικανούς.

4. Δημιουργία βαθύτερης αγοράς ομολόγων σε ευρώ: Περισσότερο κοινό χρέος, ευρωομόλογα και ενιαία δεξαμενή ρευστότητας ώστε το ευρώ να γίνει πραγματικός παγκόσμιος πόλος.
   
5. Προετοιμασία για νομισματικούς πολέμους: Συνεργασία με Κίνα, Ιαπωνία και άλλους κατόχους αμερικανικών ομολόγων ώστε η Ευρώπη να έχει φωνή σε κάθε κίνηση που μπορεί να ανατρέψει την ισορροπία του διεθνούς συστήματος.

Κερδίζοντας τη στήριξη της κοινής γνώμης

Η Ευρώπη πρέπει να εξηγεί στους πολίτες της τι πραγματικά συμβαίνει: ότι οι δασμοί του Τραμπ πλήττουν κυρίως τους Αμερικανούς, ότι η εμπορική συμφωνία δεν είναι «υποχώρηση», αλλά στρατηγική ψυχραιμίας. Οι Βρυξέλλες δεν παραχώρησαν τίποτα, απλώς «έπαιξαν» με την αγάπη του Τραμπ για μεγάλους, εντυπωσιακούς αριθμούς.