Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πρόκειται να επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο για πρώτη φορά εδώ και έξι χρόνια, μεταφέροντας μια σειρά από συμφωνίες που στοχεύουν στην αποκατάσταση των τεταμένων σχέσεων μεταξύ των δύο μελών του ΝΑΤΟ.
Όπως γράφει το Bloomberg, η συνάντηση της Πέμπτης με τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να ανοίξει τον δρόμο για αγορές από την Τουρκία, που περιλαμβάνουν από μαχητικά αεροσκάφη της Lockheed Martin και επιβατικά αεροπλάνα της Boeing μέχρι LNG, συνολικής αξίας άνω των 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους που ζήτησαν να μην κατονομαστούν, καθώς οι συμφωνίες δεν έχουν ακόμα οριστικοποιηθεί.
Επανεκκίνηση σχέσεων
Ο Ερντογάν βλέπει αυτή τη συνάντηση ως μια ευκαιρία να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις, που έχουν κλονιστεί από την αγορά ρωσικών όπλων, διπλωματικές αντιπαραθέσεις και δασμούς ως αντίποινα. Η Τουρκία εξακολουθεί να εξαρτάται από τη στρατιωτική και διπλωματική στήριξη των ΗΠΑ για να διατηρήσει την επιρροή της στην περιοχή, ενώ οι επενδυτές θεωρούν τον ρόλο της στο δυτικό στρατόπεδο κρίσιμο για την ανάπτυξη της μεγαλύτερης οικονομίας της Μέσης Ανατολής.
Η προσδοκία για εξομάλυνση των σχέσεων με την Ουάσινγκτον έχει ενισχύσει τις τουρκικές αγορές, με την αξία των κρατικών ομολόγων και των μετοχών να αυξάνεται μετά την ανακοίνωση του Τραμπ για την επίσκεψη στον Λευκό Οίκο την προηγούμενη εβδομάδα.
«Ο Ερντογάν θέλει να αξιοποιήσει την προεδρία Τραμπ για να αναδιαμορφώσει και να βελτιώσει τις σχέσεις Τουρκίας–ΗΠΑ, με έμφαση στις αμυντικές σχέσεις», δήλωσε ο Εμρέ Πέκερ, διευθυντής του Eurasia Group Europe με έδρα το Λονδίνο.
«Οι συμφωνίες που επιδιώκει ο Ερντογάν στους τομείς της ενέργειας και της άμυνας είναι βασικοί πυλώνες μιας αμοιβαία επωφελούς, συναλλακτικής σχέσης που θα ταίριαζε και στο διαπραγματευτικό στυλ του Τραμπ.»
Από τη ρήξη του 2019 στη σημερινή προσέγγιση
Οι δύο ηγέτες έχουν διανύσει μακρύ δρόμο από την τεταμένη συνάντησή τους στον Λευκό Οίκο το 2019. Όταν ο Τραμπ είχε δεσμευτεί τότε για αποχώρηση αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία, η Τουρκία εξαπέλυσε στρατιωτική επιχείρηση κατά των Κούρδων συμμάχων των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα η Ουάσινγκτον να επιβάλει κυρώσεις σε μέλη της τουρκικής κυβέρνησης.
Η συμμαχία απέφυγε την πλήρη κατάρρευση όταν ο τότε Αντιπρόεδρος Μάικ Πενς μεσολάβησε για μια παύση στις εχθροπραξίες, επιτρέποντας στις δυνάμεις που υποστηρίζονταν από τις ΗΠΑ να αποσυρθούν από τη ζώνη πυρός.
Έξι χρόνια μετά, συμπεριλαμβανομένης και μιας τετραετούς Δημοκρατικής διακυβέρνησης, κατά την οποία η Τουρκία δεν ήταν βασική προτεραιότητα για την Ουάσινγκτον, τόσο ο Ερντογάν όσο και ο Τραμπ έχουν λόγους να επιδιώκουν αναβάθμιση των σχέσεών τους. Η Τουρκία είναι πρόθυμη να καλύψει μέρος των στρατιωτικών και ενεργειακών της αναγκών μέσω των ΗΠΑ, προσφέροντας στον Τραμπ μια εύκολη «εμπορική νίκη».
Για την Άγκυρα, τα οφέλη είναι εξίσου ξεκάθαρα. Ο Ερντογάν θέλει να τονίσει τη δέσμευση της Τουρκίας στη δυτική συμμαχία μετά την επανεκλογή του πριν από δύο χρόνια. Έχει ήδη καθησυχάσει τους διεθνείς επενδυτές, εγκαταλείποντας τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές του παρελθόντος και διορίζοντας τον πρώην στρατηγικό αναλυτή της Merrill Lynch, Μεχμέτ Σιμσέκ, ως υπουργό Οικονομικών.
Ωστόσο, η καλλιέργεια μιας στενής σχέσης με τον Λευκό Οίκο είναι καίριας σημασίας για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των αγορών, μέχρι να τεθεί υπό έλεγχο ο πληθωρισμός — που αυτή τη στιγμή ξεπερνά το 30% — και να αποκατασταθούν τα αποθέματα συναλλάγματος της χώρας.
«Ο Ερντογάν, που έχει ως απόλυτη προτεραιότητα την παραμονή στην εξουσία, επιδιώκει να αποφύγει οποιοδήποτε πρόβλημα που θα μπορούσε να προκύψει από τις ΗΠΑ ή τον Τραμπ μέχρι τις εκλογές του 2028 ή και νωρίτερα», δήλωσε ο Νιχάτ Αλί Οζτσάν, στρατηγικός αναλυτής του τουρκικού think-tank TEPAV.
Μαχητικά και επιβατικά αεροσκάφη
Το μεγαλύτερο μέρος των πιθανών συμφωνιών της Πέμπτης αφορά την αεροπορική βιομηχανία. Σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους, Boeing και Lockheed Martin ενδέχεται να λάβουν παραγγελίες για έως και 250 επιβατικά αεροσκάφη, καθώς και επιπλέον μαχητικά F-16.
Ο Τραμπ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι υπάρχει περιθώριο επίλυσης της μακροχρόνιας διαμάχης για τα μαχητικά F-35. Η Τουρκία ήταν αρχικός εταίρος στην ανάπτυξη του προηγμένου αυτού αεροσκάφους της Lockheed Martin, αλλά αποκλείστηκε από το πρόγραμμα λόγω της αγοράς του ρωσικού αμυντικού συστήματος S-400.
Η αγορά αυτή προκάλεσε κυρώσεις του Κογκρέσου, βάσει του νόμου CAATSA, που στοχεύουν στη τουρκική αμυντική βιομηχανία και εξακολουθούν να ισχύουν.
Η Άγκυρα αρνείται να εγκαταλείψει τους S-400, όπως απαιτεί η Ουάσινγκτον, αλλά ελπίζει πως ένας συμβιβασμός ως προς την τοποθέτησή τους θα μπορούσε να ανοίξει ξανά τον δρόμο για την προμήθεια 40 μαχητικών F-35, σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους.
Μακροχρόνιες συμφωνίες για LNG
Την Τετάρτη, η Τουρκία ανακοίνωσε συμφωνίες μακράς διάρκειας με τις εταιρείες Mercuria Energy Group Ltd και Woodside Energy Group Ltd για την αγορά περίπου 76 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου με τη μορφή LNG, κυρίως από εγκαταστάσεις στις ΗΠΑ.
Οι αποστολές φυσικού αερίου και οι αμυντικές συμφωνίες αναμένεται να ενισχύσουν τις εμπορικές σχέσεις, τις οποίες οι δύο χώρες έχουν δηλώσει ότι επιθυμούν να τριπλασιάσουν, φτάνοντας τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οι εξαγωγές είναι σχεδόν ισοζυγισμένες, επιτρέποντας στην Τουρκία να αντιμετωπίσει δασμούς από τις ΗΠΑ μόνο 15% στα προϊόντα της, μεταξύ των χαμηλότερων που επέβαλε ο Τραμπ στους ομολόγους της τον Αύγουστο.
