Αυτοί που αντιστάθηκαν στον Αττίλα

.Η δεύτερη εισβολή του Αττίλα και η ηρωική αντίσταση του Τάσου Μάρκου - Επειδή ελάχιστοι γράφονται για την αντίσταση στην εισβολή
1974 Ελληνοκύπριοι στρατιώτες υπερασπίζονται την πατρίδα έναντι των Τούρκων εισβολέων
1974 Ελληνοκύπριοι στρατιώτες υπερασπίζονται την πατρίδα έναντι των Τούρκων εισβολέων
Mirrorpix via Getty Images

Η δεύτερη εισβολή της 14ης Αυγούστου με την κατάληψη της Αμμοχώστου ολοκλήρωσε το έργο του Αττίλα στην Κύπρο το 1974. Γράφονται, και σωστά, πολλά για τη χουντική προδοσία, για την αδυναμία των ελληνικών δυνάμεων να αντισταθούν, για τη στάση των Καραμανλή και Αβέρωφ μετά την κατάρρευση της δικτατορίας, για τον ρόλο των ΗΠΑ και της Βρετανίας, για τους νεκρούς, τους αγνοούμενους, τους πρόσφυγες και τις συνέπειες της Κατοχής: τον εποικισμό, τον πολιτιστικό αφελληνισμό των κατεχομένων, την προσπάθεια ελέγχου και διάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ελάχιστοι, όμως, αναφέρονται και ελάχιστα γράφονται για την αντίσταση στην εισβολή, για τους ήρωες που ”περισσότερο τιμή τους πρέπει όταν προβλέπουν πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος κι οι Μήδοι επιτέλους θα διαβούνε” (Καβάφης: Θερμοπύλες).

Ο εκμηδενισμός της αντίστασης στους Τούρκους και η αποσιώπηση της πραγματικής με βάση την έρευνα αλήθειας ότι εάν εφαρμόζονταν τα σχέδια αμύνης της Κύπρου, η εισβολή δε θα είχε πολλές πιθανότητες επιτυχίας, δεν είναι μόνο ζήτημα ηττοπάθειας ή μοιρολατρίας ούτε οφείλεται μόνο στο ”σύμπλεγμα” ή το ”τραύμα” της ήττας”. Εξυπηρετεί θαυμάσια το κυρίαρχο αφήγημα της μόνιμης αδυναμίας του ελληνισμού να αντισταθεί στον τουρκικό επεκτατισμό και άρα λειτουργεί αφοπλιστικά, σε ηθικό και κατ′ επέκταση σε στρατιωτικό επίπεδο. Αν πειστείς ότι είναι μάταιο να αγωνιστείς, τότε είναι ευκολότερο να συνθηκολογήσεις και να υποταχθείς.

Κι όμως οι πράξεις ηρωισμού απέναντι στον εισβολέα ήταν πολλές και σε λίγες, αλλά υπαρκτές περιπτώσεις, αποτελεσματικές. Η αντίσταση της ΕΛΔΥΚ, η αποστολή των μεταγωγικών NORATLAS με καταδρομείς από την Κρήτη, που καταρρίπτει τον μύθο ότι δεν ήταν δυνατή η από αέρος ενίσχυση της άμυνας της Κύπρου, η υπεράσπιση της Λευκωσίας, και της Αθηαίνου, η δράση των μοιρών καταδρομών, των ταγμάτων πεζικού στον Πενταδάκτυλο και στην Κερύνεια, του τάγματος Μάρκου και του πυροβολικού της Εθνικής Φρουράς ανήκουν σ′ αυτές.

Και επειδή συχνά περιοριζόμαστε να ρίχνουμε το ανάθεμα στην προδοσία της ελληνικής χούντας, απαξιώνοντας το σύνολο των εξ Ελλάδος (όπως ήταν η έκφραση τότε) αξιωματικών, σα να ήταν όλοι τους χουντικοί και προδότες, ξεχνάμε τους ήρωες της εισβολής, τον αγνοούμενο διοικητή της 33ης μοίρας καταδρομών, Νικόλαο Κατούντα, τον στρατιώτη Μανώλη Μπικάκη που στάθηκε με το ΠΑΟ (πυροβόλο άνευ οπισθοδρομήσεως) μόνος του απέναντι στα τουρκικά άρματα, τον φίλο στρατηγό (τότε ταγματάρχη) Δημήτρη Αλευρομάγειρο που με το τάγμα του της Εθνικής Φρουράς συνέβαλε αποφασιστικά στην άμυνα της Λευκωσίας. Και άλλοι πολλοί. Όλοι αυτοί στη Μεταπολίτευση αντιμετωπίστηκαν με καχυποψία, λησμονήθηκαν κι έπρεπε να περάσουν χρόνια για να τιμηθούν χωρίς όμως να έχει αναδειχθεί η προσφορά τους. Για το επίσημο κράτος, η Ελλάδα ουδέποτε πολέμησε στην Κύπρο... Έμεινε, έτσι μόνο η ανοιχτή πληγή του πραξικοπήματος.

Εκτός από τους Ελλαδίτες όμως, χιλιάδες είναι οι Κύπριοι ήρωες, επώνυμοι κι ανώνυμοι που αντιστάθηκαν ηρωικά στον εισβολέα. Αν πρέπει να ξεχωρίσουμε κάποιον είναι τον Τάσο Μάρκου από το Παραλίμνι, επίσης αγνοούμενο από τις 15 Αυγούστου 1974.

.
.
Facebook Τάσος Χατζηαναστασίου

Αγωνιστής της ΕΟΚΑ από 19 ετών εναντίον της Αγγλοκρατίας, απόφοιτος της Σχολής Ευελπίδων στην Ελλάδα, πολέμησε κατά της τουρκικής ανταρσίας το 1963-1964 όπου εκτός από την ανδρεία και τις ικανότητές του ως αξιωματικός, διακρίθηκε και για την ανθρωπιστική του στάση έναντι των Τουρκοκυπρίων αμάχων.

Η 15η Ιουλίου 1974 τον βρίσκει ταγματάρχη της Εθνικής Φρουράς και σπεύδει να υπερασπιστεί την Αρχιεπισκοπή ενάντια στους πραξικοπηματίες. Όταν εκδηλώθηκε η τουρκική εισβολή, τέθηκε ο ίδιος επικεφαλής τάγματος από εφέδρους που έμεινε γνωστό ως ”Τάγμα Μάρκου” και πολέμησε από την πρώτη στιγμή εναντίον των Τούρκων αλεξιπτωτιστών στο μέτωπο μεταξύ Κερύνειας και Λευκωσίας.

Στο διάστημα έως την εκδήλωση της 2ης εισβολής οργανώνει εφέδρους και σχηματίζει νέο τάγμα από τα διαλυμένα τάγματα της 1ης εισβολής προετοιμάζοντας το έδαφος για άμυνα. Όταν το πρωί της 14ης Αυγούστου έσπασε το μέτωπο (στην ουσία εγκαταλείφθηκε), ο Τάσος Μάρκου εξακολούθησε να μάχεται αφού εξασφάλισε την ασφαλή αποχώρηση των ανδρών του.

Αγνοείται από το απόγευμα της 15ης Αυγούστου 1974. Αγνοούμενος αλλά όχι λησμονημένος: οι συμπολιστές του λένε με καμάρι πως ήταν στο ”Τάγμα Μάρκου”, μια τιμή πολύ μεγαλύτερη από την μετά θάνατον, πολύ καθυστερημένη, απονομή στον Τάσο Μάρκου του βαθμού του υποστρατήγου.

Δημοφιλή