Υποτονική αν μη τι άλλο η φετινή προεκλογική περίοδος για τις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ελάχιστα πράγματα συζητήθηκαν για τις πολιτικές της, τον ρόλο που διαδραματίζουν οι Δήμοι στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα, την παρούσα κατάσταση των πόλεων και της υπαίθρου.
Ο παρατεταμένος καύσωνας έδειξε την κατάσταση που θα διαμορφωθεί από εδώ και πέρα τα καλοκαίρια με τις μεγάλες πυρκαγιές, τις πλημμύρες αλλά και την αφόρητες συνθήκες μέσα στις πόλεις. Αντικειμενικά στο προσκήνιο περνούν ζητήματα όπως η ενεργειακή εξοικονόμηση και οι εφαρμογές ΑΠΕ, το πράσινο ως μέσο θερμικής ανακούφισης, η ανάγκη για άλματα στην διαχείριση των σκουπιδιών.
Οι αλλεπάλληλες εκθέσεις και αναφορές διεθνών και εγχώριων οργανισμών για την ελληνική οικονομία θέτουν εδώ και χρόνια επιτακτικά το ζήτημα της διαφοροποίησης της ελληνικής οικονομίας προς παραγωγικότερες κατευθύνσεις. Την ίδια στιγμή η παρασιτική ανάπτυξη με εμμονή στην μονοκαλλιέργεια του τουρισμού αλλάζει την φυσιογνωμία στα κέντρα των πόλεων και σταδιακά εκτοπίζει τα μεσαία και κατώτερα στρώματα από αυτά.
Οι εκθέσεις για το δημογραφικό αναθεωρούν επί τα χείρω την ραγδαία γήρανση αλλά και πληθυσμιακή συρρίκνωση της χώρας.
Ένα γενικό κοινωνικό αίτημα πλανάται υπέρ των μεταρρυθμίσεων και της ανανέωσης του κράτους και της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς οι πυλώνες του αναχρονισμού δεσμεύουν δυσανάλογα υψηλούς δημόσιους πόρους με εξαιρετικά φτωχά αποτελέσματα. Οι μηχανισμοί της πολιτείας φαντάζουν με δεινόσαυρο και αυτό καθηλώνει την κοινωνική τους ωφέλεια (αν δεν δημιουργεί καίριο πρόβλημα στο αίσθημα της ασφάλειας των πολιτών όπως συνέβη με το δυστύχημα των Τεμπών).
Οι νέες κοινωνικές ανισότητες θέτουν επί τάπητος τα ζητήματα του μορφωτικού χάσματος και του νέου ανορθολογισμού, το στεγαστικό ζήτημα,
Οι Δήμοι και το πολιτικό προσωπικό που κινητοποιείται γύρω από την τοπική αυτοδιοίκηση απέχουν από τους προβληματισμούς αυτούς ή αδυνατούν να τους παρακολουθήσουν.
Η κυβέρνηση αδυνατεί να κατανοήσει πως το περίφημο επιτελικό κράτος (το οποίο ο ΟΟΣΑ θεωρεί απαραίτητο στοιχείο για τη σύγχρονη άσκηση των δημοσίων πολιτικών από το…1990 και εδώ ακόμα είναι μάλλον καρικατούρα) δεν αφορά μόνον τον συντονισμό της κυβέρνησης αλλά όλες τις κλίμακες της διακυβέρνησης –και τους δήμους. Οι οριζόντιες πολιτικές, δηλαδή δράσεις που να εμπλέκουν σε κοινά σχήματα με καταμερισμένες αρμοδιότητες από τα υπουργεία μέχρι τους δήμους και τις κοινότητες, παραμένουν ως πρακτική άγνωστη για την τοπική αυτοδιοίκηση. Καμία πολιτική για τα απορρίμματα, για το περιβάλλον, ή για την ενίσχυση της παραγωγής σε τοπικό επίπεδο δεν μπορεί να λειτουργήσει δίχως αυτές.
Όσο για τον τελευταίο εκλογικό νόμο για την τοπική αυτοδιοίκηση προσθέτει και δεν αφαιρεί στο πρόβλημα της αποτελεσματικότητάς της. Οι εκατοντάδες υποψήφιοι που οφείλουν οι συνδυασμοί να περιλάβουν για να είναι έγκυρη η κάθοδός τους δημιουργεί έναν πληθωρισμό εκπροσώπησης που στρεβλώνει την λειτουργία της αντιπροσώπευσης. Οι συνολικά χιλιάδες υποψηφιότητες που κατέρχονται αναγκαστικά μεταθέτουν το κέντρο βάρος της προεκλογικής περιόδου από την συζήτηση επί των πολιτικών στα φυλλάδια και τις κάρτες προσωπικής προβολής που διανέμονται κατά εκατοντάδες χιλιάδες. Τα κριτήρια επιλογής αναγκαστικά υποβαθμίζονται στο επίπεδο των δημοσίων σχέσεων.
Μετά την εκλογική διαδικασία έρχεται αναπόφευκτα η ώρα της διακυβέρνησης, που είναι και η ώρα της κρίσης για όσους εκλέγονται. Το ”τα πάντα δεν είναι επικοινωνία” το βιώνουν οι τοπικές κοινωνίες με μεγάλο κόστος, καθώς το πολιτικό προσωπικό που συγκροτείται μέσα από αυτές τις διαδικασίες είναι κατώτερο των προβλημάτων που καλούνται να διαχειριστούν.
Υπάρχει κενό συντεταγμένης οραματικής συζήτησης, κενό στρατηγικών προσανατολισμών, απουσία ενός συντεταγμένου διαλόγου με αρχή μέση και τέλος.