Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν έχει θέσει ως στόχο μέχρι το τέλος του 2022 να έχει εμβολιαστεί πλήρως το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού έναντι του κορονοϊού ενώ η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έθεσε ως χρονικό ορόσημο για το ίδιο ποσοστό, τα μέσα της επόμενης χρονιάς.
Πόσο ρεαλιστικοί όμως είναι αυτοί οι στόχοι όταν σήμερα μόλις το 46% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι πλήρως εμβολιασμένο με τις δύο δόσεις (ενώ πρόσφατα ξεκίνησε η εκστρατεία για την τρίτη δόση στις πιο ανεπτυγμένες χώρες) και το 55,3% έχει λάβει μόνο μια δόση; Πολλώ δε μάλλον όταν ένα χρόνο σχεδόν μετά την πρώτη χορήγηση εμβολίου ακόμη και σήμερα πολλές ανεπτυγμένες χώρες δεν έχουν φτάσει σε αυτό το περίφημο 70%.
Όπως έδειξε το 2021, σε ό,τι αφορά την διανομή εμβολίων ανά των πλανήτη και τους εμβολιασμούς οι στόχοι που θέτουν παγκόσμιοι ηγέτες απέχουν πολλοί από την εκπλήρωση τους. Παρά δε τις φιλόδοξες δηλώσεις η αλήθεια είναι πως επίσης δεν πράττουν όσα πραγματικά μπορούν για την εξυπηρέτηση αυτών, όπως κατ′ επανάληψη έχουν τονίσει ο ΟΗΕ, άλλοι διεθνείς οργανισμοί και ηγέτες αναπτυσσόμενων χωρών.
Όπως φαίνεται και στο γράφημα το Statista που ακολουθεί (βάσει των στοιχείων του Our World in Data) η κατανομή των εμβολίων και οι εμβολιασμοί χαρακτηρίζονται από εξόφθαλμες ανισότητες.
Το υψηλότερο ποσοστό του πλήρως εμβολιασμένου πληθυσμού βρίσκεται στη Νότια Αμερική, με 60%. Η Ευρώπη βρίσκεται πιο πίσω με 59% ενώ η Ωκεανία, η Βόρεια Αμερική και η Ασία βρίσκονται πολύ κοντά πάνω από το 50% αλλά ήδη το 2021 φτάνει στο τέλος του. Θυμίζουμε πως οι αρχικός στόχος στις ανεπτυγμένες χώρες ήταν να έχουν φτάσει το 70% έως τον Αύγουστο.
You will find more infographics at StatistaΗ κατάσταση βέβαια στην Αφρική είναι κάτι παραπάνω από απελπιστική αφού μόλις το 8% των πολιτών έχει εμβολιαστεί πλήρως.
Πρώτη και βασική αιτία, η άνιση κατανομή των εμβολίων αλλά και άλλοι παράγοντες όπως, η αδυναμία να πειστούν οι πολίτες να εμβολιαστούν, η έλλειψη γνώσης, εργαλείων και ανθρώπινου δυναμικού για την εκπόνηση εμβολιαστικών προγραμμάτων, η αδυναμία διαχείρισης κοντολήξιμων εμβολίων που στέλνονται στη χώρα.
Πρόσφατο χαρακτηριστικό παράδειγμα η περίπτωση της Νιγηρίας όπου κατέληξαν στα σκουπίδια περίπου 1εκατ. ληγμένες δόσεις εμβολίων, αν και το ποσοστό εμβολιασμού είναι περίπου στο 4%.
Όλο αυτό είναι φυσικά καταστροφικό για τους ανθρώπους που ζουν στις περισσότερες χώρες της αφρικανικής ηπείρου.
Πρωτίστως όμως η άνιση διάθεση των εμβολίων, που προκαλείται από τον αποκαλούμενο ”εθνικισμό των εμβολίων” (δηλαδή την τάση ανεπτυγμένων χωρών να αγοράζουν μεγάλες ποσότητες και η παραγωγή να μην επαρκεί για άλλες) όσο και η επιμονή μη άρσης της πατέντας των εμβολίων, επηρεάζει όχι μόνο τις πιο φτωχές και λιγότερο τυχερές χώρες που εξαρτώνται από την ”φιλανθρωπία” των άλλων αλλά και όλο τον πλανήτη.
Όπως κατ′ επανάληψη έχει επισημανθεί από τους ειδικούς, η μη επαρκής εμβολιαστική κάλυψη όλων των χωρών, δηλαδή η δημιουργία ενός ισχυρού παγκόσμιο τείχους ανοσίας, πρακτικά επιτρέπει στην πανδημία να ”επιβιώνει” ενώ μέχρι σήμερα πάνω από 5,2εκατ άνθρωποι έχουν πεθάνει από κορονοϊό και πάνω από 257εκα. έχουν νοσήσει.
Όσο δε ο ιός συνεχίζει να εξαπλώνεται σε μη εμβολιασμένους πληθυσμούς τόσο περισσότερο επιτρέπουμε σε αυτόν να μεταλλάσσεται και να γίνεται δυνητικά πιο επικίνδυνος σε σημείο που ίσως να διαφεύγει των εμβολίων που διατίθενται, όπως ανησυχούμε τώρα πως ίσως να συμβαίνει με την παραλλαγή Όμικρον που διόλου τυχαίο, εμφανίστηκε στην νότια Αφρική.
″Αυτή η νέα παραλλαγή δείχνει ότι ο εθνικισμός των εμβολίων είναι μια κοντόφθαλμη προσέγγιση Αυτό είναι αυτοκαταστροφικό και μας θέτει όλους σε κίνδυνο. Ενισχύει την πραγματικότητα, για άλλη μια φορά, ότι κανείς δεν είναι ασφαλής μέχρι να είναι όλοι ασφαλείς”, όπως επισημαίνει πρόσφατη δημοσίευσή του το ίδρυμα Mo Ibrahim, που ίδρυσε ο Σουδανός επιχειρηματίας και δισεκατομμυριούχος αλλά και ανθρωπιστής.