O νέος επικεφαλής της διαστημικής υπηρεσίας της Ρωσίας ανακοίνωσε την Τρίτη πως η χώρα του σχεδιάζει να αποσυρθεί από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό μετά το 2024, μα ανώτεροι αξιωματούχοι της NASA είπαν ότι η Μόσχα δεν έχει ακόμα εκφράσει επίσημα την πρόθεσή της για τερματισμό της εικοσαετούς συνεργασίας της σε τροχιά με τις ΗΠΑ.
Αν και οι αυξημένες εντάσεις μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προκαλούν εδώ και μήνες αμφιβολίες για τη μελλοντική συνεργασία ΗΠΑ και Ρωσίας στο Διάστημα, η ανακοίνωση από τον Γιούρι Μπορίσοφ, τον νέο γενικό διευθυντή της Roscosmos, αποτέλεσε έκπληξη.
Οι δύο χώρες υπέγραψαν συμφωνία ανταλλαγής πληρωμάτων πριν από λιγότερο από δύο εβδομάδες, που επιτρέπει σε Αμερικανούς αστροναύτες και Ρώσους κοσμοναύτες να πραγματοποιούν πτήσεις με διαστημόπλοια της άλλης χώρας από και προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στο μέλλον.
O διοικητής της NASA, Μπιλ Νέλσον, εξέδωσε ανακοίνωση όπου επαναλάμβανε τη δέσμευση των ΗΠΑ για συνέχιση της λειτουργίας του ISS κατά τη δεκαετία του 2030, προσθέτοντας πως η διαστημική υπηρεσία «είναι σε συντονισμό με τους εταίρους μας».
«Η NASA δεν έχει ενημερωθεί για αποφάσεις από οποιονδήποτε από τους εταίρους μας, αν και συνεχίζουμε να αναπτύσσουμε μελλοντικές δυνατότητες για να διασφαλίσουμε την παρουσία μας σε χαμηλή τροχιά» είπε.
Ο ISS εκτοξεύτηκε το 1998 και έχει συνεχή παρουσία αστροναυτών από τον Νοέμβριο του 2000, στο πλαίσιο μιας συνεργασίας της οποίας ηγούνται οι ΗΠΑ και η Ρωσία, που περιλαμβάνει επίσης τον Καναδά, την Ιαπωνία και 11 ευρωπαϊκές χώρες.
«Φυσικά θα εκπληρώσουμε όλες μας τις υποχρεώσεις προς τους εταίρους μας, μα η απόφαση για απόσυρση από τον σταθμό μετά το 2024 είναι ειλημμένη» είπε ο Μπορίσοφ στον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν την Τρίτη.
Η Ρόμπιν Γκέιτενς, διευθύντρια της NASA αρμόδια για τον ISS, είπε πως οι Ρώσοι ομόλογοί της δεν έχουν επικοινωνήσει κάποια τέτοια πρόθεση όπως προβλέπεται από τη διακυβερνητική συμφωνία ως προς τον διαστημικό σταθμό. «Τίποτα δεν είναι επίσημο ακόμα» είπε η Γκέιτενς σε συνέντευξη στο πλαίσιο συνδιάσκεψης για τον ISS στην Ουάσινγκτον. «Δεν έχουμε λάβει τίποτα επισήμως».
Η Κάριν Ζαν Πίτερς, εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, είπε και αυτή ότι η Μόσχα «δεν είχε ενημερώσει επίσημα τις ΗΠΑ για την πρόθεσή της να αποσυρθεί από τον ISS».
«Διερευνούμε επιλογές για μετριασμό των πιθανών επιπτώσεων στον ISS μετά το 2024 αν η Ρωσία όντως αποσυρθεί» είπε στο πλαίσιο ενημέρωσης δημοσιογράφων.
Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός δημιουργήθηκε εν μέρει από μια πρωτοβουλία εξωτερικής πολιτικής για τη βελτίωση των αμερικανορωσικών σχέσεων μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και την εχθρότητα των ετών του Ψυχρού Πολέμου που είχε προκαλέσει την κούρσα ΗΠΑ και ΕΣΣΔ για την κατάκτηση του Διαστήματος. Ο διακανονισμός για τον ISS, που κατά καιρούς είχε αντιμετωπίσει δυσκολίες, αποτελούσε έναν από τους τελευταίους δεσμούς/ συνδέσμους πολιτικής συνεργασίας καθώς η ρωσική εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου στην Ουκρανία «βούλιαξε» τις σχέσεις Μόσχας και Ουάσινγκτον.
Η NASA και η Roscosmos ήταν σε συνομιλίες για παράταση της συμμετοχής της Ρωσίας στο πρόγραμμα και το 2030. Ο Λευκός Οίκος φέτος ενέκρινε τα σχέδια της NASA για συνέχιση της λειτουργίας του ISS μέχρι τότε. Αξιωματούχοι της NASA είχαν πει ότι η διμερής συνεργασία στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό παρέμενε ακέραια.
Με πληροφορίες από Reuters