Μετά από μια ηρεμία που, όπως φαίνεται, κράτησε δυο χρόνια, οι αναπνευστικοί ιοί που δεν έχουν σχέση με την Covid επιστρέφουν. Πολλοί από εμάς καταφέραμε να αποφύγουμε το κοινό κρυολόγημα ή τη γρίπη κατά τη διάρκεια της πανδημίας, χάρη στα οφέλη της μάσκας και της κοινωνικής απόστασης.
Ωστόσο, καθώς μειώνονται οι περιορισμοί, σημειώθηκε άνοδος στις εποχικές ασθένειες - που προκαλούνται από ιούς της μύτης, αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (σ.σ. ονομάζεται επίσης και ανθρώπινος ορθοπνευμοϊός, κι είναι ένας κοινός, μεταδοτικός ιός που προκαλεί λοιμώξεις της αναπνευστικής οδού) και άλλους κορονοϊούς - που συνήθως χτυπούν σκληρά τους χειμερινούς μήνες.
Σε σύγκριση με την Covid-19, το κοινό κρυολόγημα δεν φαίνεται τόσο κακό – αλλά μπορεί να μας απενεργοποιήσει με πονόλαιμο, βουλωμένη μύτη και αδιαθεσία. Τα περισσότερα κρυολογήματα διαρκούν μόνο μια εβδομάδα, αλλά ακόμα και μετά την ανάρρωσή μας, η μύτη και τα ιγμόρειά μας μπορεί να παραμείνουν γεμάτα με φλέγματα. Και αυτή η παρατεταμένη συμφόρηση μπορεί να μοιάζει σαν να συνεχίζεται για πάντα.
Οι ωτορινολαρυγγολόγοι το ονομάζουν οπισθορρινική σταγόνα. Κατά τη διάρκεια ενός κρυολογήματος, το σώμα παράγει έναν τόνο βλέννας για να καταπραΰνει τα ιγμόρειά μας και να «καθαρίσει» τη μόλυνση. Αυτή η βλέννα δεν εξαφανίζεται από τη μια μέρα στην άλλη - χρειάζεται χρόνος για να εξαλειφθεί η ανοσολογική απόκριση του σώματός μας και να εξαφανιστεί η συσσώρευση φλέγματος.
Να τι προκαλεί όλη αυτή τη συμφόρηση.
Όταν ένα παθογόνο εισέρχεται στους αεραγωγούς μας, κολλάει στα κύτταρα βαθιά μέσα στη μύτη μας και αρχίζει να πολλαπλασιάζεται. Καθώς ο ιός το κάνει αυτό, ερεθίζει τις ρινικές οδούς και τα ιγμόρειά μας προκαλώντας φλεγμονή, λέει ο δρ. Κρίστοφερ Τόμσον, ωτορινολαρυγγολόγος στο Νοσοκομείο Providence Mission στην Κομητεία Όραντζ της Καλιφόρνια.
«Αυτό δίνει σήμα στο ανοσοποιητικό μας σύστημα να δημιουργήσει βλέννα για να ”ξεπλύνει” τον ιό από το σύστημά μας», λέει ο Τόμσον. Αυτή η βλέννα, η οποία συσσωρεύεται και δημιουργεί πίεση στους ρινικούς κόλπους, υγραίνει επίσης την ερεθισμένη μύτη και τα ιγμόρεια. Στην πραγματικότητα έχουμε πάντα λίγη βλέννα που αποστραγγίζεται στο πίσω μέρος του λαιμού μας, αλλά η βλέννα που παράγεται κατά τη διάρκεια ενός κρυολογήματος είναι πολύ πιο παχύρρευστη και πιο κολλώδης. Γίνεται επίσης κίτρινη και πράσινη - ένα σημάδι ότι το σώμα μας, στην πραγματικότητα, αποκρούει έναν ιό.
Οι περισσότεροι άνθρωποι θα αναρρώσουν από ένα κρυολόγημα μέσα σε περίπου επτά ημέρες, αλλά η συμφόρηση μερικές φορές παραμένει ακόμη και όταν η ίδια η λοίμωξη έχει υποχωρήσει και μπορεί να βρεθούμε να φυσάμε τη μύτη μας ή να καθαρίζουμε το λαιμό μας για μία εβδομάδα ή για μεγαλύτερο διάστημα.
«Αυτό συμβαίνει επειδή το σώμα μας παράγει πολύ επιπλέον βλέννα για να ”ξεπλύνει” τον ιό του κρυολογήματος από το σύστημά μας», λέει ο Τόμσον. Χρειάζεται χρόνος για το σώμα σας να καθαρίσει όλη αυτή τη βλέννα, ακόμα και όταν ο ίδιος ο ιός δεν βρίσκεται πλέον στο σύστημά σας.
Η ποσότητα βλέννας που παράγει το σώμα μας επηρεάζεται από έναν συνδυασμό παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των γενετικών, του τύπου του ιού και του ιικού φορτίου στο οποίο εκτεθήκαμε, δηλώνει ο δρ. Μπράιαν Κάπλαν, ωτορινολαρυγγολόγος και πρόεδρος του τμήματος ωτορινολαρυγγολογίας στο Greater Ιατρικό Κέντρο της Βαλτιμόρης.
Υπάρχουν τρόποι να απαλλαγούμε από την συμφόρηση;
Δεν υπάρχει μαγική συνταγή για να εξαφανίσουμε τα φλέγματα, σύμφωνα με τον Κάπλαν αλλά υπάρχουν μερικά κόλπα για να επιταχύνουμε τη διαδικασία.
Πρώτον: Να πίνουμε πολλά υγρά. Αν το κάνουμε αυτό, θα αραιώσουμε τη βλέννα στις ρινικές και ρινικές οδούς και θα μειώσουμε μέρος αυτής της πίεσης στο κεφάλι.
«Ο στόχος είναι να αυξηθεί το υγρό που πρέπει να μπει στον βλεννογόνο για να αραιωθεί και να αφεθεί να στραγγίσει πιο εύκολα», συμπληρώνει ο Κάπλαν.
Η ξεκούραση - ένα βήμα που συχνά παραβλέπεται - είναι το κλειδί για να βοηθήσουμε το σώμα μας να «αναπηδήσει» πιο γρήγορα. Βοηθά το σώμα να διαθέσει περισσότερη ενέργεια για την ανάκαμψη και λιγότερη ενέργεια σε άλλες εργασίες ή δραστηριότητες.
Το να κάνουμε ένα ντους με ατμό ή να χρησιμοποιήσουμε έναν υγραντήρα μπορεί να αραιώσει τη βλέννα μας, να μειώσει τη φλεγμονή και να ανοίξει τα ιγμόρειά μας. Εάν νιώθουμε πόνο ή πίεση στους ρινικούς κόλπους, ο Τόμσον συστήνει να τοποθετήσουμε μια ζεστή κομπρέσα πάνω από τη μύτη και τα μάτια σας.
Το ρινικό σπρέι φυσιολογικού ορού και τα εργαλεία ρινικής «άρδευσης» μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην απομάκρυνση μέρους του φλέγματος. Υπάρχει επίσης μια ποικιλία αποσυμφορητικών και βλεννολυτικών (που δεν χρειάζονται συνταγή) που μπορούν να βοηθήσουν στην αραίωση της βλέννας — αλλά να έχουμε υπόψη μας πόσο καιρό τα χρησιμοποιούμε. Η λήψη αποσυμφορητικών χωρίς ιατρική συνταγή για περισσότερες από τρεις ημέρες μπορεί στην πραγματικότητα να επιδεινώσει τα συμπτώματά μας.
Εάν η ρινική ροή μας δεν έχει βελτιωθεί εντός 10 ημερών από το κρυολόγημά μας, ας επισκεφθούμε γιατρό. Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η ρινική σταγόνα μπορεί να «συλλέξει» μικρόβια και να μετατραπεί σε λοίμωξη του ρινικού κόλπου, επομένως καλό θα ήταν να το ελέγξουμε.
«Το πιο σημαντικό πράγμα είναι να δώσουμε στο σώμα μας αυτό που χρειάζεται καθώς αναρρώνει από την καταπολέμηση της λοίμωξης», λέει ο Κάπλαν. «Το να φροντίζουμε να διατηρούμε τον εαυτό μας καλά ενυδατωμένο, να κοιμόμαστε και να διασφαλίσουμε καλή διατροφή (αυτό) είναι το κλειδί».