«Αν δεν υπάρξει δραστική αλλαγή πλεύσης από την τουρκική κυβέρνηση, η διαδικασία ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ δεν μπορεί να συνεχιστεί υπό τις παρούσες συνθήκες, αναφέρουν οι ευρωβουλευτές της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων σε έκθεση που εγκρίθηκε σήμερα Τρίτη (με 47 ψήφους υπέρ, καμία ψήφο κατά και 10 αποχές). Πρόκειται για την τελική μορφή του προσχεδίου της ετήσιας έκθεσης για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ, το οποίο θα τεθεί σε ψηφοφορία στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Σεπτέμβριο.
Προς αναζήτηση νέου πλαισίου συνεργασίας
Στην έκθεση η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων προτρέπει την τουρκική κυβέρνηση, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της να βγουν από το σημερινό αδιέξοδο και να προχωρήσουν προς μια στενότερη εταιρική σχέση. Ειδικότερα οι ευρωβουλευτές προτείνουν την έναρξη μιας διαδικασίας προβληματισμού για την εξεύρεση ενός παράλληλου και ρεαλιστικού πλαισίου για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας και καλούν την Επιτροπή να διερευνήσει πιθανές μορφές για ένα αμοιβαία ελκυστικό πλαίσιο.
Επιπλέον οι ευρωβουλευτές επιβεβαιώνουν ότι η Τουρκία παραμένει υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ, σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και βασικός εταίρος σε θέματα ασφάλειας, εμπορικών και οικονομικών σχέσεων και μετανάστευσης, τονίζοντας ωστόσο ότι η Τουρκία αναμένεται να σέβεται τις δημοκρατικές αξίες, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και να τηρεί τους νόμους, τις αρχές και τις υποχρεώσεις της ΕΕ.
Χωρίς παζάρια
Καλεί δε την Τουρκική Δημοκρατία να επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση και υπογραμμίζει ότι η διαδικασία ένταξης στο ΝΑΤΟ μιας χώρας δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συνδεθεί με τη διαδικασία ένταξης μιας άλλης χώρας στην ΕΕ. Η πρόοδος κάθε χώρας στην πορεία προς την ΕΕ παραμένει βασισμένη στα δικά της πλεονεκτήματα, τονίζουν οι ευρωβουλευτές.
«Πρόσφατα είδαμε ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον από την τουρκική κυβέρνηση για την αναζωογόνηση της διαδικασίας ένταξης στην ΕΕ. Αυτό δεν θα συμβεί ως αποτέλεσμα γεωπολιτικού παζαρέματος, αλλά όταν οι τουρκικές αρχές δείξουν πραγματικό ενδιαφέρον να σταματήσουν τη συνεχή οπισθοδρόμηση στις θεμελιώδεις ελευθερίες και το κράτος δικαίου. Εάν η τουρκική κυβέρνηση είναι ειλικρινής σε αυτό, θα πρέπει να το δείξει με συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις και δράσεις» δήλωσε ο εισηγητής Nacho Sánchez Amor (S&D, Ισπανία).
Κυπριακό
Όσον αφορά το Κυπριακό, σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το ΚΥΠΕ (Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων), πέρα από την αρχική αναφορά στο προσχέδιο στη στήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην επανέναρξη διαπραγματεύσεων στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, προστέθηκαν μετά από τροπολογίες Κύπριων και άλλων ευρωβουλευτών και αναφορές που καταδικάζουν τις πρόσφατες θέσεις της Τουρκίας που παραπέμπουν σε λύσεις πέραν του συμφωνημένου πλαισίου όπως τα δύο κράτη. Παράλληλα, η ΕΕ καλείται να επεξεργαστεί ένα πιο αποτελεσματικό πλαίσιο παρέμβασης στο Κυπριακό.
Στο κείμενο η Τουρκία επικρίνεται ακόμα για την συμπεριφορά της και τις πιέσεις της απέναντι στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, ενώ καλείται να σταματήσει τις προσπάθειες δημογραφικής αλλοίωσης στην Κύπρο.
Ευθυγράμμιση της Τουρκίας με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ
Σε άλλα σημεία η έκθεση χαιρετίζει την ψήφο της Τουρκίας υπέρ της καταδίκης του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και τη δέσμευσή της στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, εκφράζοντας τη λύπη της για το γεγονός ότι η Τουρκία δεν υποστηρίζει κυρώσεις εκτός του πλαισίου του ΟΗΕ.
Όπως τονίζει το Ευρωκοινοβούλιο το ποσοστό ευθυγράμμισης της Τουρκίας με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ έχει υποχωρήσει στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 7%, καθιστώντας το μακράν το χαμηλότερο από όλες τις χώρες της διεύρυνσης.
Οσον αφορά το μεταναστευτικό οι ευρωβουλευτές επαινούν τις προσπάθειες της Τουρκίας να συνεχίσει να φιλοξενεί τον μεγαλύτερο προσφυγικό πληθυσμό στον κόσμο, σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπους και χαιρετίζουν τη συνεχιζόμενη παροχή χρηματοδότησης της ΕΕ για τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής στην Τουρκική Δημοκρατία. Παράλληλα και εκφράζουν την ισχυρή δέσμευσή τους να τη διατηρήσουν στο μέλλον.
Τέλος οι Ευρωβουλευτές εκφράζουν τα θερμά τους συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων των καταστροφικών σεισμών της 6ης Φεβρουαρίου 2023 και δηλώνουν ότι η ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσει να στηρίζει τον λαό της Τουρκίας για την κάλυψη των ανθρωπιστικών αναγκών και των προσπαθειών ανοικοδόμησης. Ακόμη τονίζουν ότι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη θα μπορούσε να οδηγήσει σε απτή βελτίωση των σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας.
Υπενθυμίζεται ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ έχουν ουσιαστικά σταματήσει από το 2018, λόγω της πολιτικής του Ερντογάν που έχει σαν αποτέλεσμα την υποχώρηση του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας στην Τουρκία.