Το κυνήγι για κατασκόπους της Ρωσίας στην Ευρώπη φέρνει στο προσκήνιο η υπόθεση του 39χρονου Έλληνα υπήκοου που διερευνάται από τις αυστριακές αρχές για κατασκοπεία για λογαριασμό των ρωσικών υπηρεσιών πληροφοριών.
Η Αυστρία ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι είχε ταυτοποιήσει έναν 39χρονο Έλληνα υπήκοο που είναι ύποπτος για κατασκοπεία για λογαριασμό της Ρωσίας, σημειώνοντας πως πρόκειται για τον γιο ενός Ρώσου πρώην κατασκόπου ο οποίος κάποτε υπηρετούσε στη Γερμανία και την Αυστρία ως διπλωμάτης. Το υπουργείο Εσωτερικών της Αυστρίας εξέδωσε ανακοίνωσε μετά από έρευνα της υπηρεσίας εσωτερικής ασφαλείας «σε στενή διεθνή συνεργασία» με χώρες ή θεσμούς που δεν κατονομάστηκαν. Όπως αναφέρθηκε, ο ύποπτος «ήταν σε επαφή με διπλωμάτες και αξιωματούχους και στελέχη υπηρεσιών πληροφοριών από πολλές χώρες και ήταν στη Μόσχα λίγο πριν και κατά τη στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία από ρωσικές δυνάμεις».
Σύμφωνα με το Reuters, ο ύποπτος αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης μέχρι και πέντε ετών για «υποστήριξη μυστικής υπηρεσίας πληροφοριών σε βάρος της Αυστρίας», ωστόσο, όπως είχε αναφερθεί τη Δευτέρα, δεν ήταν υπό κράτηση- ενώ συμπληρωνόταν πως θα γίνονταν περαιτέρω βήματα από τη Δικαιοσύνη. Σύμφωνα με το υπουργείο, αποστολή του ήταν να αναφέρει γενικότερα τι ήταν υπό συζήτηση στη Βιέννη, η οποία επί Ψυχρού Πολέμου ήταν γνωστή ως «άντρο κατασκόπων».
«Υπάρχουν υποψίες πως τον χρησιμοποιούσαν ως πηγή πληροφόρησης για τις συζητήσεις μεταξύ του αυστριακού πληθυσμού, της χώρας και του Τύπου σχετικά με την εξωτερική πολιτική, την κοινωνία στο σύνολό της και την πολιτική ασφαλείας και ως εκ τούτου κλήθηκε στη Μόσχα εν όψει της στρατιωτικής επιχείρησης για την αξιολόγηση πιθανών ξένων αντιδράσεων» ανέφερε το υπουργείο.
Από επαγγελματικής άποψης, δεν είχε κάποια σοβαρή απασχόληση και λάμβανε περιορισμένες κρατικές παροχές (επιδόματα), μα έκανε 65 ταξίδια στο εξωτερικό μεταξύ του 2018 και των αρχών του 2022 και αγόρασε ακίνητα σε Βιέννη, Ρωσία και Ελλάδα, ενώ έρευνα οδήγησε στον εντοπισμό συσκευής που βρίσκει «κοριούς» και κρυμμένες κάμερες, όπως αναφέρθηκε. «Συνωμοτικές τοποθεσίες στη Βιέννη χρησιμοποιήθηκαν για ανταλλαγή πληροφοριών, και διπλωματικό προσωπικό της Ρωσικής Ομοσπονδίας διαπιστώθηκε πως σχετιζόταν στενά, από άποψης χρόνου και χώρου, με αυτές τις τοποθεσίες», προστέθηκε. Επίσης, όπως αναφέρει το Associated Press, θεωρείται πως έλαβε «ειδική στρατιωτική εκπαίδευση» στη Ρωσία. Ως προς τους προορισμούς των ταξιδιών του, ήταν εντός της Ευρώπης και στη Ρωσία και τη Λευκορωσία, ενώ κατασχέθηκαν επίσης και προστατευτική ενδυμασία, κινητά τηλέφωνα και φορητοί υπολογιστές.
Σε εκτενές δημοσίευμα του Politico παρουσιάζονται και άλλες υποθέσεις ανά την Ευρώπη που σχετίζονται με δραστηριότητες Ρώσων κατασκόπων: Στη Σουηδία ένα ζευγάρι λίγο κάτω των 60 ετών κατηγορείται για κατασκοπεία και παροχή πληροφοριών στη GRU, μετά από εντυπωσιακή επιδρομή των αρχών με ελικόπτερα σε προάστιο της Στοκχόλμης, ενώ στην ίδια χώρα άρχισε η δίκη δύο αδελφών που κατηγορούνται πως προώθησαν μυστικά των σουηδικών υπηρεσιών ασφαλείας στη GRU. Στη γειτονική Νορβηγία συνελήφθη άνδρας που θεωρείται ότι είναι πράκτορας της GRU, ενώ στην Ολλανδία αποκαλύφθηκε πρόσφατα η περίπτωση ενός «deep cover» Ρώσου πράκτορα- σε κάτι που, σύμφωνα με το δημοσίευμα, φαίνεται να υποδεικνύει μια αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι ευρωπαϊκές χώρες διεξάγουν τις αντικατασκοπευτικές τους επιχειρήσεις, υιοθετώντας πιο επεμβατικές πρακτικές. Στις καταδίκες σχετικά με τέτοιες υποθέσεις κατασκοπείας φαίνονται να πρωτοστατούν οι χώρες της Βαλτικής (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία), με την Εσθονία να έχει τις μισές. Επίσης, η Σκανδιναβία φαίνεται να εξελίσσεται σε «hot spot», καθώς η Σουηδία και η Φινλανδία είναι σε επιφυλακή δεδομένων των επιδιώξεών τους για ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, ενώ η Νορβηγία προβληματίζεται για τις ενεργειακές υποδομές της- ειδικά μετά το σαμποτάζ στους αγωγούς Nord Stream.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως, σε δημοσίευμα της Le Monde τον Οκτώβριο με τίτλο «η Ρωσία αναδημιουργεί τα δίκτυα κατασκόπων της ανά την Ευρώπη» αναφερόταν πως, μετά την εισβολή στην Ουκρανία, οι γαλλικές υπηρεσίες πληροφοριών είχαν εντοπίσει πολλούς πράκτορες των στρατιωτικών υπηρεσιών πληροφοριών της Ρωσίας σε στρατηγικά σημεία της Ευρώπης. Από πλευράς του ο Κεν Μακάλουμ, γενικός διευθυντής της βρετανικής ΜΙ5, μιλώντας τον Νοέμβριο, αν και προειδοποίησε για μεγάλες απειλές ασφαλείας από τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν (που, όπως είπε, δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν πειθαναγκασμό, εκφοβισμό, ακόμα και βία σε ξένο έδαφος για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους) σημείωσε πως οι κατασκοπευτικές δυνατότητες της Ρωσίας είχαν δεχτεί «σημαντικό στρατηγικό πλήγμα» από την εισβολή στην Ουκρανία και μετά, λόγω της απέλασης άνω των 400 κατασκόπων που εργάζονταν υπό διπλωματική κάλυψη σε ρωσικές αποστολές ανά την Ευρώπη.
Με πληροφορίες από Reuters, Associated Press, Le Monde, Politico