Με αφορμή το Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Εκτιμητικής, όπου παρουσιάστηκαν τα Ευρωπαϊκά Εκτιμητικά Πρότυπα για Η/Μ εγκαταστάσεις και εξοπλισμό, που πραγματοποιήθηκε σε διοργάνωση του Συλλόγου Εκτιμητών Ελλάδος στις 21 Οκτωβρίου στην Αθήνα στο Ξενοδοχείο Grande Bretagne (φωτογραφία), θα ήθελα να «φωτίσω» έναν διαφορετικό εκτιμητικό τομέα, εκείνον των έργων τέχνης.
Εν μέσω μιας μετα-covid έξαρσης διοργάνωσης εκθέσεων κατακλυζόμαστε ως επισκέπτες όχι μόνο από ευφορία, αλλά και από σκέψεις πιο πρακτικές σχετικά με την προβολή, αξιοποίηση, διαχείριση, μεταφορά, ασφάλιση, αλλά και την οικονομική εκτίμηση των έργων...
Ωστόσο, ενώ η ελληνική κοινωνία έχει αγκαλιάσει, ή έστω εξοικειώνεται μέρα τη μέρα περισσότερο με το φαινόμενο Tέχνη, το επίπεδο της στελέχωσης και των υπηρεσιών του χώρου δεν είναι πάντα το αναμενόμενο. Θα ήθελα, με αφορμή το προαναφερθέν συνέδριο, εδώ να σταθώ στην «υπηρεσία» της οικονομικής εκτίμησης, την αντιστοίχιση δηλαδή του έργου με έναν αριθμό. Ενυπάρχει η έννοια της αξίας σε κάθε δραστηριότητα, σκέψεις σχετικά με τις αξίες αποδεικνύονται ωστόσο ιδιαίτερα αποκαλυπτικές και χρήσιμες σε δεκαετίες έντονων διακυμάνσεων στο χρόνο και στο χώρο.
Η ενίοτε ασαφής και παρερμηνευμένη ιδιότητα του εκτιμητή, έχει πίσω της μια μακρά περίοδο εξέλιξης σε χώρες του δυτικού κόσμου, όπως η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η κεντρική Ευρώπη γενικότερα και η Αμερική, κατά τη διάρκεια της οποίας διαμορφώθηκαν ευρωπαϊκά αλλά και διεθνή εκτιμητικά πρότυπα για όλους τους τομείς της οικονομίας, ένα μικρό αλλά σημαντικό δείγμα των οποίων παρουσιάστηκε στο προαναφερθέν συνέδριο.
Ο ανεξάρτητος πιστοποιημένος εκτιμητής έργων τέχνης είναι ικανός και επαρκής να εκτιμήσει τη σωστή αξία τόσο σε μια εγκατάσταση ενός καλλιτέχνη της Arte Povera, σε ένα πορτρέτο του Andy Warhol, σε μια ελληνική θαλασσογραφία του 19ου αιώνα, στο χτενάκι μαλλιών μιας σταρ, όσο και σε μια σπάνια σειρά γραμματοσήμων.Ο εκτιμητής θα συνεργαστεί με τον πελάτη του, προσανατολισμένος στις ανάγκες του και ακολουθώντας τα διεθνή ή τα ευρωπαϊκά εκτιμητικά πρότυπα θα διερευνήσει τον εμπορικό χώρο των αξιών και θα συνυπολογίσει στην εκτίμηση του πορισματα επιστημονικής έρευνας της Ιστορίας της Τέχνης.
Παράλληλα με τη σταδιακή αναγνώριση και κατοχύρωση των εξειδικευμένων επαγγελματιών του χώρου, στην εκθεσιακή αλλά και εμπορική δραστηριότητα παρατηρείται έντονη κινητικότητα, την οποία θα ήθελα εδώ συνοπτικά να παρουσιάσω, όσον αφορά το φετινό φθινόπωρο στη χώρα μας.
Σε συνέχεια των επικών εκδηλώσεων για την Επέτειο των 200 χρόνων από το 1821 οι οποίες άλλοτε βρήκαν τη θέση τους στο χώρο κι άλλοτε ολοκληρώθηκαν βιασμένα λόγω της πανδημίας ή και καθόλου, οι τελευταίοι μήνες έχουν να επιδείξουν μια ευρεία γκάμα ποιοτικών επιλογών εικαστικών δράσεων.
Υπό αυτήν την έννοια μας εντυπωσίασε και μας ξάφνιασε η επέκταση της δραστηριότητας του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά στη διοργάνωση έκθεσης video art στην πέτρινη αποθήκη του λιμένα Πειραιά με έργο του βραβευμένου στη Μπιενάλε της Βενετίας Arthur Jafa σε επιμέλεια Σωζήτας Γκουντούνα στην αρχή του φετινού φθινοπώρου.
Συγχρόνως η Δημοτικη Πινακοθήκη της πρωτεύουσας παρουσιάζεται δραστήρια και ποιοτική όσο ποτέ – απολύτως ενδεικτικά θα αναφερθώ στην παρουσίαση του έργου του Γρηγόρη Σεμιτέκολο προ μηνός, τον οποίο δύσκολα θα είχε κανείς την ευκαιρία να γνωρίσει.
Κοινής αποδοχής πλέον η έκθεση σύγχρονης τέχνης σε μνημειακά αρχιτεκτονικά σύνολα, όπως το Καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν, όπου εκτίθεται ακόμη ένα μέρος της συλλογής του οργανισμού ΝΕΟΝ και μας δείχνει το δρόμο ως προς την αξιοποίηση παραμελημένων και δύσχρηστων ακινήτων αλλά και ως προς τη διαχείριση συλλογών σύγχρονης τέχνης.
Δυνατές εντυπώσεις επίσης αφήνει η έκθεση σύγχρονης τέχνης σε εγκαταλελειμένο κτίριο του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου του Δαφνίου σε επιμέλεια Κώστα Πράπογλου, που επαναλαμβάνεται φέτος για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά και παρατείνεται μέχρι 13 Νοεμβρίου!
Σταθερή αξία η –νέα- Εθνική Πινακοθήκη, η οποία κάνει το ντεπούτο της στις μονογραφικές εκθέσεις με την παρουσίαση του θρυλικού πρωτοπόρου των αρχών του 20ου αιώνα Κωνσταντίνου Παρθένη. Αλλά και στο Ιδρυμα Θεοχαράκη έχουμε την ευκαιρία να δούμε την αναδρομική έκθεση του μοναδικού έλληνα μεταΪμπρεσσιονιστή Σπύρου Παπαλουκά. Και οι δύο εκθέσεις των ελλήνων «κλασικών» θα διαρκέσουν μεχρι το τελευταίο δεκαήμερο του Νοεμβρίου.
Ήδη πραγματοποιήθηκε το Σεπτέμβριο η Art Athina, η εμπορική έκθεση του Πανελληνίου Συλλόγου Αιθουσών Τέχνης στους χώρους του Ζαππείου αλλά και η Art Thessaloniki στις αρχές του τρέχοντος μηνός. Η Platforms στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τέχνων έδωσε το δικό της στίγμα, εκείνο της ελεύθερης συνέργειας καλλιτεχνών απ’όλο τον κόσμο.
Επιπροσθέτως το τεράστιο γλυπτό - αράχνη της μοναδικής γαλλίδας φεμινίστριας Louise Bourgeois στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, προέβαλε παραδειγματικά τις φιλοδοξίες του παραλιακού μετώπου (φωτογραφία).
Τέλος, η απόφαση για την μεταφορά του διακόσμου του θρυλικού Fofi’s Restaurant του Βερολίνου στο καφέ του κεντρικού κτιρίου του μουσείου Μπενάκη συμπληρώνει το παζλ της συνεχώς εξελισσόμενης πολιτιστικής ταυτότητας που η Αθήνα πλέον δικαίως διεκδικεί!
***
Εργίνα Ξυδούς Mag., MRICS
Iστορικός Τέχνης – Μέλος του Μητρώου Πιστοποιημένων Εκτιμητών.
ΥΓ. Η υπογράφουσα είναι εκτιμήτρια, εγγεγραμμένη στο Μητρώο Πιστοποιημένων Εκτιμητών του Υπ. Οικ. από τα πρώτα μέλη με αποκλειστική εξειδίκευση στα έργα τέχνης.