Τον δρόμο για νέα φάρμακα αδυνατίσματος φαίνεται να ανοίγει ένα νέο είδος φαρμάκου το οποίο δοκιμάστηκε σε ποντίκια με πολύ καλά αποτελέσματα και προκαλεί αδυνάτισμα μιμούμενο τη γυμναστική/ φυσική άσκηση- ενώ παράλληλα κάνει δυνατότερους τους μύες.
Το συγκεκριμένο φάρμακο αναπτύχθηκε και δοκιμάστηκε από έναν καθηγητή Φαρμακευτικής του University of Florida και συναδέλφους του. Η χρήση του σε παχύσαρκα ποντίκια οδήγησε στην απώλεια βάρους, καθώς «έπεισε» τους μύες τους ότι ασκούνταν περισσότερο από ό,τι ασκούνταν στην πραγματικότητα, επιταχύνοντας τον μεταβολισμό των ζώων. Επίσης, αύξησε την αντοχή των ποντικιών, κάνοντάς τα να τρέχουν περίπου 50% πιο μακριά από ό,τι προηγουμένως.
Το φάρμακο αυτό ανήκει σε μια κατηγορία που είναι γνωστή ως «exercise mimetics» (μιμητικά άσκησης), που παρέχουν κάποια από τα οφέλη της άσκησης χωρίς να αυξάνεται η σωματική δραστηριότητα. Η νέα αυτή θεραπεία βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης, μα κάποια στιγμή θα μπορούσε να δοκιμαστεί σε ανθρώπους για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, του διαβήτη, της απώλειας μυ λόγω ηλικίας κ.α. Η έρευνα αυτή έρχεται καθώς φάρμακα όπως το Ozempic έχουν οδηγήσει σε σημαντικές εξελίξεις ως προς τη μείωση της όρεξης, βοηθώντας στην αντιμετώπιση ασθενειών τέτοιων ειδών.
Το νέο φάρμακο, ωστόσο, γνωστό ως SLU-PP-332, δεν επηρεάζει την όρεξη ή τη λήψη τροφής, ούτε κάνει τα ποντίκια να ασκούνται πιο πολύ. Αντ’αυτού ενισχύει μια φυσική οδό μεταβολισμού που κατά κανόνα ανταποκρίνεται στην άσκηση. Στην πράξη το φάρμακο κάνει το σώμα να λειτουργεί σαν να εκπαιδεύεται για μαραθώνιο, οδηγώντας σε αυξημένη δαπάνη ενέργειας και ταχύτερο μεταβολισμό λίπους στο σώμα.
«Η ένωση αυτή βασικά λέει στους σκελετικούς μύες να κάνουν τις ίδιες αλλαγές που βλέπουμε κατά την προπόνηση αντοχής» είπε ο Τόμας Μπούρις, καθηγητής Φαρμακευτικής στο UF που ηγήθηκε της πρόσφατης έρευνας πάνω στο νέο φάρμακο.
«Όταν χορηγείται το φάρμακο σε ποντίκια, μπορείς να δεις ότι όλος ο μεταβολισμός του σώματός τους στρέφεται στη χρήση λιπαρών οξέων, που είναι πολύ παρόμοια με αυτά που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι όταν νηστεύουν ή ασκούνται» πρόσθεσε. «Και τα ζώα αρχίζουν να χάνουν βάρος.
Με ομάδα ερευνητών στο Washington University in St. Louis και στο St. Louis University ο Μπούρις δημοσίευσε τα ευρήματα στις 22 Σεπτεμβρίου στο Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics.
To νέο φάρμακο στοχεύει μια ομάδα πρωτεϊνών στο σώμα που είναι γνωστές ως ERRs και είναι υπεύθυνες για την ενεργοποίηση κάποιων από τις πιο σημαντικές οδούς μεταβολισμού σε ενεργοβόρους ιστούς όπως οι μύες, η καρδιά και ο εγκέφαλος. Τα ERRs είναι πιο ενεργά όταν οι άνθρωποι ασκούνται, μα έχει αποδειχθεί δύσκολη η ενεργοποίησή τους με φάρμακα.
Σε ένα άλλο paper που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο στο ACS Chemical Biology οι ερευνητές ανέφεραν πως είχαν επιτυχώς σχεδιάσει το SLU-PP-332 για να ενισχύσουν τη δραστηριότητα των ERRs. Επίσης παρατήρησαν πως η ένωση επέτρεπε σε ποντίκια φυσιολογικού βάρους να τρέχουν κατά 70% περισσότερο και 45% πιο μακριά από ποντίκια που δεν λάμβαναν το φάρμακο.
Οι ερευνητές δοκίμασαν το φάρμακο σε παχύσαρκα ποντίκια. Όπως διαπιστώθηκε, η χορήγησή του δύο φορές την ημέρα για έναν μήνα τα έκανε να αποκτούν 10 φορές λιγότερο λίπος από ό,τι ποντίκια που δεν το έπαιρναν και να χάσουν το 12% του βάρους τους. Ωστόσο τα ποντίκια συνέχιζαν να τρώνε την ίδια ποσότητα τροφής και δεν ασκούνταν άλλο. «Χρησιμοποιούν περισσότερη ενέργεια απλά και μόνο ζώντας» είπε ο Μπούρις.
Στο πλαίσιο άλλης δουλειάς τους, που αναμένεται να δημοσιευθεί σύντομα, οι ερευνητές είδαν στοιχεία πως το φάρμακο μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης κατά των καρδιοπαθειών, ενδυναμώνοντας τον καρδιακό μυ. Ως τώρα το φάρμακο δεν έχει δείξει παρενέργειες, και το επόμενο βήμα θα είναι η βελτίωση της δομής του έτσι ώστε ιδανικά να καταστεί διαθέσιμο ως χάπι αντί για ένεση. Μετά θα ακολουθούσαν περαιτέρω δοκιμές για παρενέργειες σε περισσότερα ζώα πριν περάσει στις ανθρώπινες δοκιμές.
Στο παρελθόν έχουν δοκιμαστεί και άλλα μιμητικά άσκησης, μα κανένα δεν κατάφερε να βγει στην αγορά, εν μέρει επειδή χρειάζονται χρόνια για την ανάπτυξη ενός νέου φαρμάκου. Κατά τον Μπούρις η μεγαλύτερη ελπίδα για το νέο φάρμακο θα είναι η διατήρηση της μυϊκής μάζας κατά την απώλεια βάρους ή κατά την αύξηση της ηλικίας, όταν το σώμα ανταποκρίνεται λιγότερο έντονα στην άσκηση.