Παρόλο που δεν έχουν και την καλύτερη φήμη, οι καρχαρίες σύντομα, αναμένεται να συμβάλουν ακόμα περισσότερο στη διάσωση της ανθρώπινης ζωής.
Μέσα σε 400 εκατομμύρια χρόνια το ανοσοποιητικό σύστημα των καρχαριών έχει εξελιχθεί με βελτιωμένες άμυνες, πολύ πιο ακριβείς από εκείνες των ανθρώπων, οι οποίες είναι ικανές να απομακρύνουν σχεδόν κάθε επικίνδυνο ιό ή απειλητικό για τη ζωή όγκο.
Αυτός θεωρείται και ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους ορισμένα είδη, όπως ο μεγάλος λευκός καρχαρίας, μπορούν να ζήσουν έως και εβδομήντα χρόνια. Επιπλέον, οι καρχαρίες έχουν εξαιρετικές δυνατότητες επούλωσης πληγών, πράγμα που σημαίνει ότι ο τραυματισμός τους σπάνια οδηγεί στο θάνατο.
Πλέον, οι ερευνητές έχουν λύσει το παζλ του γιατί το ανοσοποιητικό σύστημα των καρχαριών είναι τόσο αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση των ασθενειών. Τα ευρήματα μάλιστα, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέα φάρμακα για την καταπολέμηση ασθενειών όπως ο καρκίνος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Στον ανθρώπινο οργανισμό, όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αισθάνεται την παρουσία ξένων κυττάρων όπως ένας ιός ή κάποια βακτήρια, απελευθερώνει μια πρωτεΐνη που ονομάζεται αντίσωμα. Αυτό ζητά υποστήριξη από πιο ισχυρά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, που ονομάζονται Τ-κύτταρα, προκειμένου να εξουδετερώσουν τον εισβολέα από κοινού. Μόλις εντοπίσουν τον στόχο τους, τα συνθετικά αντισώματα ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα και επιτίθενται στα καρκινικά κύτταρα. Το Herceptin, το φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία ορισμένων μορφών καρκίνου του μαστού και του στομάχου, στην ουσία του είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα.
Ωστόσο, τα ανθρώπινα και τα τεχνητά αντισώματα τείνουν να είναι ογκώδη μόρια σχήματος Υ, τα οποία, εξαιτίας του μεγέθους τους, συνήθως περιορίζονται μόνο σε έναν μικρό αριθμό στόχων από τα κύτταρα εισβολής. Αυτό εξηγεί γιατί το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα και τα φάρμακα που βασίζονται σε αντισώματα δεν είναι 100% αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του εχθρού.
Στους καρχαρίες, τα αντισώματα είναι δέκα φορές μικρότερα αυτών που βρίσκονται στον άνθρωπο. Το μέγεθός τους, τους επιτρέπει να διεισδύσουν βαθύτερα σε μικροσκοπικές ρωγμές που βρίσκονται στην επιφάνεια βακτηρίων ή καρκινικών κυττάρων, ενισχύοντας τις πιθανότητες το ανοσοποιητικό σύστημα να ανταπεξέλθει στις επιδρομές.
Εκτός αυτού, έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα αντισώματα του καρχαρία είναι πολύ σκληρά. Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι παρόλο που τα έβρασαν και τα βούτηξαν σε διαβρωτικό οξύ, αυτά επέζησαν.
«Οι καρχαρίες συγκαταλέγονται στα αρχαιότερα ζωντανά πλάσματα του πλανήτη, γι′ αυτό οι επιστήμονες επιθυμούσαν να δουν εάν η ”εργαλειοθήκη” τους για την καταπολέμηση των ασθενειών ήταν ίδια με εκείνη των ανθρώπων», εξηγεί η Δρ Κάρολάιν Μπάρελ, διευθύνουσα σύμβουλος της Elasmogen Ltd, εταιρείας από το Πανεπιστήμιο του Aberdeen που αναπτύσσει συνθετικές εκδόσεις αντισωμάτων καρχαρία για τους σκοπούς της ανθρώπινης ιατρικής.
«Σύντομα ανακαλύψαμε ότι οι καρχαρίες διαθέτουν αντισώματα, τα οποία είναι μικρά με απλή δομή και δυνητικά τεράστια οφέλη σε σχέση με τα ογκώδη ανθρώπινα αντισώματα που είναι εξαιρετικά περίπλοκα και μπορούν να καταπολεμήσουν μόνο έναν-έναν τους στόχους».
Η Elasmogen δοκιμάζει συνθετικά αντισώματα καρχαρία κατά μιας επιθετικής μορφής του καρκίνου του μαστού. Η ελπίδα είναι ότι οι ανθρωπογενείς εκδόσεις μικροσκοπικών αντισωμάτων καρχαρία, που εγχέονται στην κυκλοφορία του αίματος, έχουν περισσότερες πιθανότητες να συνδεθούν με τα καρκινικά κύτταρα, εισχωρώντας σε μικροσκοπικά κενά και προειδοποιώντας το ανοσοποιητικό σύστημα.
Περαιτέρω στόχος της ιατρικής κοινότητας είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα, νόσος που ελλοχεύει ο κίνδυνος να προκαλέσει ακρωτηριαστικό πόνο.
Πηγή:dailymail.co.uk