Από μικρό παιδί τα Πάθη του Χριστού οδηγούσαν τη σκέψη του στα πάθη του λαού μας. Και κάθε φορά, ως να ήταν η πρώτη φορά, μέσω μιας μυστηριακής οδύνης κατέληγε να στοχάζεται αγναντεύοντας πέρα από τα εγκόσμια. Κάποια συμβάντα των τελευταίων ημερών, τον κίνησαν πάλι στον δρόμο ενός τέτοιου στοχασμού.
Η ιστορία για την «ιεράν μανδήλαν» αναφέρεται στα Πάθη του Χριστού, όταν υβριζόμενος και ραπιζόμενος κουβαλούσε τον Σταυρό Του στην Οδό του Μαρτυρίου προς τον Γολγοθά.
Εκεί, στον ανηφορικό δρόμο προς τον Γολγοθά, μια γυναίκα, καθώς είδε τον Χριστό με τον Σταυρό, βγήκε από την αυλή του σπιτιού της και με μια μαντήλα σκούπισε το καταϊδρωμένο και καταματωμένο πρόσωπό Του. Περιφρονώντας τις κραυγές των Ρωμαίων στρατιωτών και τις φοβέρες του όχλου, η γυναίκα αυτή με την μαντήλα της δρόσισε το πρόσωπό Του.
Για εκείνη την ιερή μαντήλα γράφτηκαν τόμοι θεολογικών ερευνών και λογοτεχνικών βιβλίων με επινοήσεις και διάφορες εκδοχές, αλλά εκείνος από μικρός ένιωθε το ίδιο πάντα συγκινησιακό σφίξιμο στην καρδιά, όταν αντίκριζε μαντηλοφορούσες της Κύπρου, με τη μαντήλα να αποκτά βαθύτερο νόημα όσο ο ίδιος μεγάλωνε.
Εξαρχής, ήταν οι μαντηλοφορούσες Μυροφόρες της Μεγάλης Παρασκευής κάθε Πάσχα. Ύστερα, στην προσφυγιά, κάποια χρόνια μετά το 1974, οι καθηγητές κάλεσαν τη μάνα του στο σχολείο, για να αποφασισθεί ποιο κλάδο θα ακολουθούσε κι εκείνη πήγε με μαντήλα στα μαλλιά της, κι ας ήταν μόλις σαράντα χρονών. Μια μάνα μαθητή Γυμνασίου, με μαντήλα στο κεφάλι, ανάμεσα σε καθηγητές και γονείς της αστικής κυρίως Λευκωσίας, δεν «ταίριαζε» με το περιβάλλον, αλλά για κάποιο λόγο έτσι έπρεπε να γίνει.
Μια ξεθωριασμένη μαύρη μαντήλα φορούσε και η Θεογνωσία σε χωριό της κατεχόμενης Κερύνειας. Ήταν παντρεμένη με τον καλοκάγαθο Κωστή, τον οποίον άρπαξαν Τουρκοκύπριοι εξτρεμιστές και τον δολοφόνησαν χρόνια πριν το 1974, ενώ από το 1974, γιος και γαμπρός αγνοούνται. Μια τέτοια μαντήλα φορούσε και μια μαυροφορεμένη γιαγιά, με τις κάτασπρες πλεξούδες της, που μεταλάμβανε τελευταία κάθε Δεκαπενταύγουστο στο εκκλησάκι της Παναγίας της Χρυσοπατερίττισας, στην Τηλλυρία.
Καθώς το Πάσχα ο Χριστός πορεύεται στην Οδό του Μαρτυρίου, οι μανάδες της Κύπρου που εγκατέλειψαν τα εγκόσμια, βγαίνουν από τις αυλές των σπιτιών τους στα κατεχόμενα και σκουπίζουν το ματωμένο Ιησού.
Βγαίνουν από τις αυλές και συναπαντούν το Νυμφίο Χριστό, καθώς περνάει καταϊδρωμένος και καταματωμένος μέσα από συλημένα κοιμητήρια, σπασμένους σταυρούς, ρημαγμένες εκκλησίες και αυλές καθαγιασμένων σπιτιών στην οδό του Μαρτυρίου της Κύπρου… Καθώς ο Χριστός συνεχίζει μέσα από χαράδρες και γκρεμούς στον Πενταδάκτυλο, συναπαντά μανάδες που ακόμη αναζητούν τα αγνοούμενα παιδιά τους κι άλλες, που κρατώντας ελάχιστα οστά τυλιγμένα στις μαντήλες τους, τα γλυκοφιλούν και νανουρίζουν με το «Ευλογημένος ο ερχόμενος…». Πού να ΄ξεραν οι μανάδες ότι οι μαντήλες τους είναι κομμάτι από την ακατάλυτη «ιεράν μανδήλαν» του Χριστού, εκείνην που δροσίζει τον πονεμένο Ελληνισμό και την ανθρωπότητα.
Μέσα στην χαρμολύπη της Ορθοδοξίας, την πλήρη νοημάτων και απαντήσεων στα αναπάντητα ερωτήματα, ευλογημένο το Πάσχα του λαού μας.
(Παραλλαγή κειμένου που δημοσιεύτηκε ενόψει της Μ. Εβδομάδας πριν ένα χρόνο)
***
Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο.