Όταν τα νιάτα της Αμερικής έσωσαν την Ευρώπη

Σαν σήμερα πριν 77 χρόνια η απόβαση στην Νορμανδία. Η D-Day σηματοδοτεί τον ισχυρό δεσμό Ευρώπης και Αμερικής
Carmen Martínez Torrón via Getty Images

Συμπληρώνονται σήμερα (6/6//2021) 77 χρόνια από την 6η Ιουνίου 1944, την περίφημη D-Day. Ήταν η μέρα κατά την οποία οι Σύμμαχοι πραγματοποίησαν το πιο παράτολμο και καταλυτικό εγχείρημα στη διάρκεια ολόκληρου του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Την απόβαση στη Νορμανδία. Η συγκεκριμένη επιχείρηση ανήκει σε εκείνες τις λίγες οριακές στιγμές της ιστορίας όπου η λήψη μίας απόφασης άλλαξε οριστικά τον ρου των γεγονότων.

Στις 6 Ιουνίου του 1944 οι ακτές της νότιας Γαλλίας γέμισαν με αποβατικά σκάφη, αλλά και με ατελείωτο αίμα. Το νερό της θάλασσας βάφτηκε κόκκινο. Ήταν ο ανθός της αμερικανικής νεολαίας που μόλις είχαν έρθει από την άλλη άκρη του Ατλαντικού για να πολεμήσει και να πεθάνει προκειμένου να λυτρώσει την Ευρώπη από το τέρας του γερμανικού ναζισμού.

Robert Sargent via Getty Images

Η «Επιχείρηση Ποσειδών» (Operation Neptune), όπως είχε ονομαστεί η αποβατική προσπάθεια, ξεκίνησε στις 6 Ιουνίου.

Αντικειμενικός σκοπός της απόβασης ήταν η δημιουργία προγεφυρωμάτων από την Καν έως το Χερβούργο, μέσω των οποίων οι Σύμμαχοι θα περνούσαν στρατεύματα από τη Μεγάλη Βρετανία στην Ηπειρωτική Ευρώπη και έτσι θα δημιουργούσαν για πρώτη φορά ένα νέο ευρωπαϊκό μέτωπο απέναντι στους Γερμανούς, οδηγώντας στην αρχή του τέλους του πολέμου.

Η επιχείρηση ήταν μέρος της Μάχης της Νορμανδίας, που ακολούθησε και είχε ονομαστεί κωδικά «Επιχείρηση Overlord». Η μάχη ολοκληρώθηκε στις 19 Αυγούστου 1944, όταν τα συμμαχικά στρατεύματα κατανίκησαν τους Γερμανούς και πέρασαν τον Σηκουάνα. Επικεφαλής του όλου εγχειρήματος ήταν ο Αμερικανός στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ.

O Ντουάιτ Αϊζενχάουερ
O Ντουάιτ Αϊζενχάουερ
Keystone via Getty Images

Η αρχική επίθεση έγινε σε δύο φάσεις: Κατά τα μεσάνυχτα 5ης προς 6η δύο αμερικανικές αερομεταφερόμενες μεραρχίες και μία βρετανική έπεσαν στα μετόπισθεν. Την αυγή ακολούθησε αμφίβια απόβαση συμμαχικών δυνάμεων που ξεκίνησε περίπου στις 6:30.

Για την πραγματοποίηση της απόβασης μεταφέρθηκαν στρατεύματα και υλικό από την Αγγλία και την Ουαλία με μεταγωγικά αεροπλάνα και πλοία, ενώ υπήρξε και υποστήριξη με πυρά από τον αέρα και τη θάλασσα.

Ακόμη, έλαβαν χώρα ναυτικές επιχειρήσεις αντιπερισπασμού και παρενόχλησης προκειμένου να μην επέμβει το γερμανικό ναυτικό στις περιοχές που θα γινόταν η απόβαση, ενώ η θάλασσα της Μάγχης αποναρκοθετήθηκε από τις γερμανικές νάρκες και ποντίσθηκαν νέες.

Universal History Archive via Getty Images

Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος πάνω από τρία εκατομμύρια άνθρωποι, από τους οποίους οι 195.700 ήταν το προσωπικό των συμμαχικών σκαφών.

Η απόβαση έλαβε χώρα στη χερσόνησο Κοταντέν, την ανατολική όχθη του ποταμού Ορν και τον κόλπο του Σηκουάνα, σε πέντε παραλίες με τα κωδικά ονόματα Γκολντ (Gold), Τζούνο, (Juno), Όμαχα (Omaha), Σουόρντ (Sword) και Γιούτα (Utah). Θεωρήθηκε ότι ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου 1944, όταν πια είχε εδραιωθεί το προγεφύρωμα των Συμμάχων.

Μέχρι τότε είχαν συνολικά μεταφερθεί 850.000 άνδρες, 148.000 οχήματα και 570.000 τόννοι προμηθειών στις γαλλικές ακτές από 7.000 πλοία, από τα οποία μόλις 59 βυθίστηκαν.

Universal History Archive via Getty Images

Στην απόβαση συμμετείχαν και δύο ελληνικά πλοία του τότε Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού, οι κορβέτες «Τομπάζης» και «Κριεζής», με πλήρωμα 155 ανδρών. Κυβερνήτης του πρώτου πλοίου ήταν ο πλωτάρχης Γεώργιος Παναγιωτόπουλος και του δεύτερου ο Δημήτριος Κιοσσές, μετέπειτα ναύαρχος και Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού.

Ο ύπαρχος του «Κριεζής», Γρηγόριος Παυλάκης, τιμήθηκε το 2004 με τον τίτλο του Ιππότη της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας, σε επετειακή τελετή που έγινε στη Γαλλία.

Όπως μετέδωσε το Euronews, στη μικρή αλλά διάσημη έκτοτε πόλη Καρεντάν, ξεκίνησαν ήδη από την Παρασκευή 4 Ιουνίου οι εκδηλώσεις μνήμης της απόβασης, παρουσία του 96χρονου Τσαρλς Νόρμαν Σέι, που σε ηλικία 19 ετών πήδηξε στη θέση Όμαχα για να πολεμήσει τους Ναζί από τη θέση του γιατρού.

Ο Αμερικανός βετεράνος έμεινε στη Γαλλία και μετά το τέλος του πολέμου.

«Στη Γαλλία οι άνθρωποι θυμούνται εκείνους τους άνδρες. Τους έχουν στην καρδιά τους και θυμούνται όλα όσα έκαναν γι αυτούς. Και δε νομίζω ότι ο γαλλικός λαός θα ξεχάσει ποτέ» είπε ο Τσαρλς Νόρμαν Σέι.

Η απόβαση στη Νορμανδία είναι ίσως η σημαντικότερη επέτειος από όλα τα ορόσημα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν εκείνη η χρονική στιγμή κατά την οποία οι δυνάμεις του Ελεύθερου Κόσμου αποφάσισαν ομοθυμαδόν να πουν ένα μεγάλο «ως εδώ» στους Γερμανούς ναζιστές, τους κατακτητές και βιαστές της ελεύθερης Ευρώπης.

Τραυματισμένοι Αμερικανοί στρατιώτες
Τραυματισμένοι Αμερικανοί στρατιώτες
Taylor via Getty Images

Η D-Day σηματοδοτεί, επιπλέον, τον ισχυρό δεσμό Ευρώπης και Αμερικής, ο οποίος σφυρηλατήθηκε στο πεδίο της μάχης και ποτίστηκε με το αίμα της αμερικανικής και ευρωπαϊκής νεολαίας.

Θα είναι για πάντα μια μεγάλη φωτεινή στιγμή στη σύγχρονη ιστορία της Ευρώπης.

Ιούνιος 1944 Αμερικανός στρατιώτης μαζί με μια ηλικιωμένη Γαλλίδα.
Ιούνιος 1944 Αμερικανός στρατιώτης μαζί με μια ηλικιωμένη Γαλλίδα.
Keystone via Getty Images

Δημοφιλή