Αυτές τις μέρες με αφορμή την καταγγελία του κ. Ανδρουλάκη, ότι η παρακολούθηση του τηλεφώνου του από την ΕΥΠ ήταν μη νόμιμη, αλλά και με την σύλληψη της αστυνομικού που έδινε πληροφορίες στη συμμορία της Φοιτητικής Εστίας στου Ζωγράφου, επανήλθε στην επικαιρότητα το παραπάνω ερώτημα. Ένα ερώτημα που είναι διαχρονικό και παγκόσμιο και στο οποίο έχουν δοθεί πολλές, κυρίως θεωρητικές, απαντήσεις. Μια από αυτές είναι να υπάρχουν άλλοι φύλακες οι οποίοι θα φυλάνε τους φύλακες και ούτω καθεξής με κατάληξη absurdum ή αλλιώς μη δημοκρατικά καθεστώτα.
Δεν πρόκειται να ασχοληθώ με την συγκεκριμένη επισύνδεση, η οποία ήδη πήρε την κοινοβουλευτική και δικαστική της πορεία και παραμένει ως πολιτικό ζήτημα, αλλά με δεδομένο ότι η ύπαρξη ανεξάρτητων μυστικών υπηρεσιών με δυνατότητες παρακολουθήσεων, ερευνών και επισυνδέσεων, είναι απαραίτητη για την εθνική και δημόσια ασφάλεια και ως εκ τούτου, σύμφωνα άλλωστε και με τις κυβερνητικές εξαγγελίες, πρέπει να δημιουργηθούν αξιόπιστοι θεσμοί και διαδικασίες ελέγχου της συλλογής πληροφοριών ώστε να μην είναι δυνατή οποιαδήποτε παρέκκλιση.
Σαφώς όλοι πρέπει, εφόσον κατά την κρίση των αρμόδιων οργάνων υπάρχει αποχρών λόγος, να αποτελούν υποκείμενο ελέγχου ακόμα και οι βουλευτές και δεν νοείται η δια νόμου εξαίρεση κανενός.
Πολλές φορές όπως αποδείχθηκε στη πράξη, τίποτα δεν είναι δεδομένο και έχει αποδειχθεί ότι οι φύλακες μπορούν να μας δέσουν, όπως συνέβη στη χώρα μας κατά την εποχή των στρατιωτικών κινημάτων και στη σύγχρονη ιστορία μας με τη Χούντα. Αντίστοιχα φαινόμενα εξακολουθούν να συμβαίνουν σε τριτοκοσμικές και χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Όμως συμβαίνει και σε κράτη όπου έχει επικρατήσει μια ψευδεπίγραφη δημοκρατία στην οποία οι φύλακες, που οι πολίτες εκλέξανε με δημοκρατικές διαδικασίε,ς παραβιάζουν συστηματικά τους νόμους, το Σύνταγμα και τα δικαιώματα των πολιτών με την επίκληση συνήθως εθνικών κινδύνων.
Βασική αρχή για την ομαλή λειτουργία ενός δημοκρατικού πολιτεύματος και δεν αναφέρομαι σε θεοκρατικά ή δικτατορικά καθεστώτα, που στηρίζεται στην πραγματική και όχι ψευδεπίγραφη διάκριση των εξουσιών, είναι η μη άμεση ή έμμεση παρέμβαση της μιας εξουσίας στις αρμοδιότητες της άλλης, εκτός των περιπτώσεων που αυτό προβλέπεται από καταστατικό νόμο. Την λειτουργία ενός δημοκρατικού πολιτεύματος ρυθμίζουν θεσμοί και διαδικασίες που πρέπει να τους στελεχώνουν άτομα με αξιοκρατική επιλογή και κυβερνήσεις που χαίρουν της λαϊκής εντολής.
Στη χώρα μας υπάρχουν τεράστια κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, που ταλαιπωρούν τους πολίτες, όπως η έλλειψη δημόσιας ασφάλειας, η έξαρση της εγκληματικότητας από αλλοδαπούς και ημεδαπούς, η ακρίβεια και ο πληθωρισμός, η ενεργειακή κρίση και οι υπέρογκοι λογαριασμοί, που θα κληθούμε να πληρώσουμε, η αισχροκέρδεια, τα ναρκωτικά και το μαύρο χρήμα, που κυκλοφορεί και διαφθείρει συνειδήσεις.
Για την αντιμετώπιση κάποιων από αυτά έχουν ιδρυθεί θεσμοί, οργανώσεις, κρατικές δομές, που αν υπήρχε συνεχής πολιτική βούληση διαχρονικά και όχι πελατειακό κράτος, θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν τα παραπάνω προβλήματα πιο ικανοποιητικά, γιατί κάποια από τα όργανα που τα στελεχώνουν για κάποιους λόγους, κυρίως από παντελή έλλειψη ελέγχου, δεν εκπληρώνουν ικανοποιητικά την αποστολή τους. Είναι δηλαδή και αυτοί κάποιοι φύλακες που δεν μας φυλάνε σε βαθμό που επιβάλλεται από το νόμο και το καθήκον τους.
Επομένως το αρχικό ερώτημα μπορεί να συμπληρωθεί ως εξής: Ποιος θα μας φυλάξει όχι μόνο από τις ενεργητικές παράνομες πράξεις των φυλάκων, αλλά και από τις μη ενεργητικές δια παραλείψεως συνειδητές ή από υπαλληλική νωχέλεια απραξίες κάποιων φυλάκων στους παραπάνω τομείς. Ποιος θα μας φυλάξει από εκείνους οι οποίοι υποχρεούνται να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους για να διασφαλίσουν τα αγαθά, που παρέχει ένα κράτος δικαίου και δεν το πράττουν;
Στο ολοκληρωμένο αυτό ερώτημα κάποιος θα αντιτάξει με αναστροφή της ερώτησης την απάντηση, που στη Λογική ονομάζουμε αρχή του ζητουμένου (petitio principii), δηλαδή να υπάρχουν θεσμοί και να λειτουργούν σωστά.
Είναι γεγονός ότι την εποχή της αντιβασιλείας του Όθωνα ιδρύθηκαν θεσμοί βάσει των οποίων με το νόμο της αδράνειας λειτουργεί ακόμα το κράτος και κατά καιρούς δίνεται μία ώθηση που του επιτρέπει να συνεχίσει το έργο του.
Το πελατειακό όμως κράτος εξακολουθεί να υπάρχει και οι κομματικές αντιπαραθέσεις εξακολουθούν να είναι έντονες. Αυτές μαζί με τις συνδικαλιστικές αγκυλώσεις σε κρίσιμους τομείς, αλλά και το ρεσιτάλ λαϊκισμού, καθυστερούν την πρόοδο και τον εκσυγχρονισμό.
Σαφώς απαιτείται μια γενικότερη και όχι ψευδεπίγραφη ως πολιτικό σύνθημα, αλλαγή νοοτροπίας των πολιτών και δημιουργία θεσμών που θα διασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος της χώρας μας με τους φύλακες να εκτελούν σύννομα το καθήκον τους.
Λέανδρος Τ.Ρακιντζής
Αρεοπαγίτης ε.τ.