Ο πρώην επικεφαλής εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) προειδοποίησε ότι το Αζερμπαϊτζάν ετοιμάζει γενοκτονία κατά των Αρμενίων στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να παραπέμψει το θέμα στο διεθνές δικαστήριο.
Μια έκθεση του Λουίς Mορένο Οκάμπο που εκδόθηκε την Τρίτη αναφέρει ότι ο αποκλεισμός από το Αζερμπαϊτζάν του μοναδικού δρόμου που οδηγεί από την Αρμενία στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ εμποδίζει σοβαρά την παροχή τροφίμων, ιατρικών προμηθειών και άλλων βασικών αγαθών στην περιοχή όπου κατοικούν περίπου 120.000 ανθρώπων.
″Υπάρχουν εύλογοι λόγοι για να πιστεύουμε ότι διαπράττεται γενοκτονία”, αναφέρει η έκθεση του Οκάμπο, σημειώνοντας ότι μια σύμβαση του ΟΗΕ ορίζει τη γενοκτονία ως ”σκόπιμη επιβολή στο σύνολο συνθηκών ζωής που υπολογίζεται ότι θα επιφέρουν τη φυσική καταστροφή της”.
″Δεν χρειάζονται κρεματόρια και επιθέσεις με μαχαίρια. Η πείνα είναι το αόρατο όπλο της γενοκτονίας. Χωρίς άμεση δραματική αλλαγή, αυτή η πληθυσμιακή ομάδα των Αρμενίων θα καταστραφεί σε λίγες εβδομάδες”, αναφέρει η έκθεση.
Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι μια περιοχή εντός του Αζερμπαϊτζάν που τέθηκε υπό τον έλεγχο των εθνοτικών αρμενικών δυνάμεων που υποστηρίζονται από τον αρμενικό στρατό σε αυτονομιστικές μάχες που έληξαν το 1994. Οι αρμενικές δυνάμεις πήραν επίσης τον έλεγχο σημαντικών εδαφών γύρω από την περιοχή.
Το Αζερμπαϊτζάν ανέκτησε τον έλεγχο των γύρω περιοχών σε έναν πόλεμο έξι εβδομάδων με την Αρμενία το 2020. Η ανακωχή που επετεύχθη με τη μεσολάβηση της Ρωσίας και τερμάτισε τον πόλεμο άφησε την πρωτεύουσα της περιοχής, Στεπανακέρτ, που συνδέεται με την Αρμενία μόνο με έναν δρόμο γνωστό ως Διάδρομος του Λατσίν κατά μήκος του οποίου οι ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις υποτίθεται ότι θα εξασφάλιζαν την ελεύθερη κυκλοφορία.
Εκπρόσωπος της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν απέρριψε την έκθεση του Οκάμπο, λέγοντας ότι ”περιέχει αβάσιμους ισχυρισμούς και κατηγορίες”.
″Είναι προκατειλημμένη και διαστρεβλώνει την πραγματική κατάσταση επί τόπου και αντιπροσωπεύει σοβαρά, νομικά και ουσιαστικά σφάλματα”, δήλωσε την Τετάρτη στο Associated Press ο Χικμέτ Χατζίγιεφ, βοηθός του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ.
Τον Δεκέμβριο, πλήθος διαδηλωτών που ισχυρίζονταν ότι ήταν περιβαλλοντικοί ακτιβιστές απέκλεισαν τον Διάδρομος του Λατσίν. Αργότερα το Αζερμπαϊτζάν εγκατέστησε στρατιωτικό σημείο ελέγχου στο δρόμο, εμποδίζοντας την κυκλοφορία που ισχυριζόταν ότι μετέφερε όπλα και άλλα λαθραία εμπορεύματα.
Στο Κορνιτζόρ, ένα αρμένικο χωριό κοντά στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν, μια ουρά από 19 φορτηγά φορτωμένα με περίπου 360 τόνους φαρμάκων και προμηθειών τροφίμων έχουν σταθμεύσει εδώ και δύο εβδομάδες περιμένοντας άδεια για να περάσουν.
Ο Βαρντάν Σαργκσιάν, εκπρόσωπος της ομάδας εργασίας για τη διαχείριση της κρίσης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ που έχει συσταθεί από την αρμενική κυβέρνηση, δήλωσε στο Associated Press ότι η αρμενική κυβέρνηση ζήτησε άδεια για τη διέλευση των φορτηγών και παρείχε λεπτομέρειες σχετικά με το περιεχόμενό τους, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει λάβει καμία απάντηση από το Αζερμπαϊτζάν.
″Δυστυχώς, υπήρξαν πολλές προσπάθειες από την πλευρά του Αζερμπαϊτζάν να χειραγωγήσει αυτή την κατάσταση”, είπε. ”Ελπίζουμε απλώς ότι αυτή η ανθρωπιστική πρωτοβουλία θα γίνει αποδεκτή και ότι θα είναι δυνατή η μεταφορά των αγαθών”.
Η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού παραπονέθηκε επίσης ότι δεν μπόρεσε να μεταφέρει φορτία βοήθειας στον απομονωμένο θύλακα κατά τη διάρκεια του αποκλεισμού, αν και η οργάνωση έλαβε άδεια να μεταφέρει έναν περιορισμένο αριθμό ασθενών στην Αρμενία για ιατρική περίθαλψη.
Ο Οκάμπο δήλωσε ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα πρέπει να παραπέμψει την κατάσταση στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, ένα βήμα που θα ήταν απαραίτητο για να το αναλάβει το ΔΠΔ, επειδή το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει υπογράψει το καταστατικό που δημιούργησε το δικαστήριο.
Δεν είναι σαφές αν η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει το δικαίωμα βέτο που διαθέτει στο Συμβούλιο Ασφαλείας κατά μιας τέτοιας κίνησης. Η Ρωσία έχει αντιμετωπίσει συνεχείς επικρίσεις για την αδράνεια των ειρηνευτικών της δυνάμεων στον αποκλεισμό.
″Η Ρωσία, υπεύθυνη για τη διατήρηση της ειρήνης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, και οι ΗΠΑ, που προωθούν τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, είναι κράτη-μέλη της Σύμβασης για τη Γενοκτονία ... Έχουν μια προνομιακή θέση για να αποτρέψουν αυτή τη γενοκτονία. Η έντονη αντιπαράθεσή τους λόγω της ουκρανικής σύγκρουσης δεν πρέπει να μετατρέψει τους Αρμένιους σε παράπλευρα θύματα”, έγραψε ο Οκάμπο.