Ατσαλάκης Γιώργος Οικονομολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης. Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης
Το 2024 οι οικονομίες φθάνουν στην κορυφή ενός μακροχρόνιου οικονομικού κύκλου 56 ετών που ξεκίνησε το 1968 και τελειώνει το 2024. Πολλά προβλήματα δεν λύθηκαν κατά την διάρκεια αυτού του κύκλου και θα κληρονομηθούν στον επόμενο οικονομικό κύκλο. Ο επόμενος οικονομικός κύκλος θα φέρει αλλαγές που μοιάζουν με αυτές του προηγούμενου κύκλου, αλλά θα είναι πολύ επιταχυνόμενες.
Στον κύκλο που ξεκίνησε μετά το 1968, η ευρεία διάδοση των νέων τεχνολογιών, όπως της πληροφορικής και των αναρίθμητων εφαρμογών της κατά την περίοδο ύφεσης στασιμότητας και υψηλού πληθωρισμού του 1968-1996 μαζί με την εμφάνιση του φυσικού αερίου ως πηγή φθηνής ενέργειας, έδωσαν την ώθηση του τρέχοντος κύκλου ανάπτυξης 1996-2024.
Στον παρόντα οικονομικό κύκλο που κορυφώνεται το 2024 εμφανίστηκαν επιχειρήσεις εξ αιτίας των νέων τεχνολογιών που δεν υπήρχαν πριν όπως: iPhone, Facebook, YouTube, Instagram, Twitter, Τick tock, Αndroid, Βitcoin, Tesla, iPad, Gmail, Netflix, Reddit, WhatsApp, Messenger, Google maps, Snapchat, LinkedIn, Skype, Airbnb, Zoom, κλπ.
Κατά την στασιμότητα ή την ύφεση που θα ακολουθήσουν τα επόμενα 28 έτη 2024-2052, η ανθρωπότητα θα ανακαλύψει και θα εφαρμόσει νέες τεχνολογίες (τεχνητή νοημοσύνη, τρισδιάστατη εκτύπωση, τεχνολογίες νέων υλικών, βιοτεχνολογία, κβαντική υπολογιστική κλπ.) που θα διαδοθούν ευρέως θα δημιουργήσουν και πάλι καινούργιους κλάδους και καινούργιες επιχειρήσεις (ήδη εμφανίστηκαν η Open AI με το ChatGPT, η Nvidia κλπ.) και θα οδηγήσουν στο νέο κύκλο οικονομικής ανάπτυξης.
Μερικές από αυτές τις νέες τεχνολογίες, γύρω στο 2040, θα ωθήσουν την ευρεία διάδοση και την ενσωμάτωση στην παγκόσμια παραγωγική υποδομή του φθηνού, «καθαρού» και ανεξάντλητου καυσίμου από την πυρηνική σύντηξη, η οποία σταδιακά θα γίνει η κυρίαρχη πηγή ενέργειας θα είναι το καύσιμο από πυρηνική σύντηξη, το οποίο θα εκτοπίσει το φυσικό αέριο που ήταν η κυρίαρχη πηγή στις αρχές του τρέχοντος κύκλου, το οποίο με τη σειρά του εκτοπίζει το πετρέλαιο που παρήχε φθηνή ενέργεια στον προηγούμενο ανοδικό κύκλο (1940-1968).
Η ανθρωπότητα με φθηνή και άφθονη ενέργεια και τεχνολογίες που αυξάνουν εκθετικά την παραγωγικότητα, θα περάσει σε ένα νέο μακροχρόνιο οικονομικό κύκλο ευημερίας καθόσον το υψηλό σημερινό κόστος παραγωγής που αντιστοιχεί στην ενέργεια θα μειωθεί σημαντικά με αποτέλεσμα προϊόντα και υπηρεσίες να γίνουν ακόμα φθηνότερα για τους καταναλωτές και πολλά παγκόσμια προβλήματα θα αντιμετωπιστούν, όπως η κλιματική αλλαγή κατά τον βαθμό που δεν οφείλετε στους θερμοκρασιακούς κύκλους της ίδιας της γης ή σε άλλες ρυπάνσεις του πλανήτη. Επίσης θα εξαλειφθούν πολλές αιτίες συγκρούσεων εξ αιτίας του ελέγχου των ορυκτών καυσίμων. Η γεωστρατηγική σημασία πολλών χωρών με ορυκτά καύσιμα βαθμιαία θα ελαττώνεται και αντιθέτως οι χώρες που θα κατέχουν τις παραπάνω τεχνολογίες θα αποκτούν ολοένα και περισσότερη ισχύ.
Σημαντική ισχύ στο μέλλον θα έχουν εκείνα τα κράτη τα οποία θα κατέχουν τον μηχανισμό με τον οποίον η γνώση που παράγεται στα πανεπιστήμια και στα ερευνητικά κέντρα θα μετατρέπεται άμεσα σε νέες καινοτομίες και νέες τεχνολογίες για την παραγωγή φθηνών και αξιόπιστων προϊόντων και υπηρεσιών για τις ανάγκες των πολίτων με σεβασμό προς το περιβάλλον.
Μια σειρά νέων τεχνολογιών θα δούμε να εμφανίζονται και να επιταχύνονται το 2024 όπως οι παρακάτω:
Εφαρμοσμένη τεχνητή νοημοσύνη
ανάπτυξη λογισμικού επόμενης γενιάς
Cloud και edge υπολογιστική
αξιόπιστες αρχιτεκτονικές και ψηφιακή ταυτότητα.
Τεχνολογίες κινητικότητας που στοχεύουν στη βελτίωση της αποδοτικότητας και της βιωσιμότητας των χερσαίων και αεροπορικών μεταφορών ανθρώπων και αγαθών χρησιμοποιώντας αυτόνομες, συνδεδεμένες, ηλεκτρικές και κοινές λύσεις.
Εξηλεκτρισμός και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
κλιματική τεχνολογία πέρα από τον εξηλεκτρισμό και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Προηγμένη συνδεσιμότητα με δίκτυα 6G, Wi-Fi 6 κλπ.
Τεχνολογίες καθηλωτικής πραγματικότητας για να βοηθήσει τους χρήστες να «δουν τον κόσμο διαφορετικά» μέσω μικτής ή επαυξημένης πραγματικότητας ή «να δουν έναν διαφορετικό κόσμο» μέσω εικονικής πραγματικότητας.
Εκβιομηχάνιση και ευρεία διάδοση της μηχανικής μάθησης.
Το Web3 που θα περιλαμβάνει πλατφόρμες και εφαρμογές που στοχεύουν να επιτρέψουν τη μετάβαση προς ένα μελλοντικό, αποκεντρωμένο διαδίκτυο.
Ανάπτυξη της εμβιομηχανικής όπου οι συγκλίνουσες βιολογικές τεχνολογίες και τεχνολογίες πληροφοριών βελτιώνουν την υγεία και την ανθρώπινη απόδοση, μετασχηματίζουν τις αλυσίδες αξίας των τροφίμων και δημιουργούν καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες.
Ανάπτυξη διαστημικών τεχνολογιών όπου η πρόοδος και η μείωση του κόστους σε όλους τους δορυφόρους, τους εκτοξευτές και άλλες τεχνολογίες επιτρέπουν καινοτόμες διαστημικές λειτουργίες και υπηρεσίες.
Η γενετική τεχνική νοημοσύνη μπορεί να αυτοματοποιήσει, να αυξήσει και να επιταχύνει την εργασία αξιοποιώντας μη δομημένα σύνολα δεδομένων για να επιτρέψει τη δημιουργία νέου περιεχομένου σε διάφορες μορφές, όπως κείμενο, βίντεο, κώδικα, ακόμη και πρωτεϊνικές αλληλουχίες.
Επίσης πολλές άλλες τεχνολογίες που υποστηρίζουν μια σειρά ψηφιακών λύσεων, μπορούν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη και την παραγωγικότητα σε όλους τους σημερινούς κλάδους της οικονομίας αλλά και στους μελλοντικούς κλάδους. Όλα αυτά μαζί θα δημιουργούν σταδιακά μια κοινωνία της αφθονίας.
Η επιτάχυνση της τεχνολογίας δημιουργεί μια ιλιγγιωδώς ανοδική καμπύλη προόδου. Την ίδια στιγμή, η κοινωνία έχει μια πολύ πιο γραμμική εξέλιξη, καθώς η ικανότητά της να προσαρμόζεται στις νέες τεχνολογίες είναι σταθερά χαμηλή. Αυτό το κενό που σχηματίζεται ανάμεσα στις ταχύτατες τεχνολογικές εξελίξεις και τις στάσιμες κοινωνικές διεργασίες θα δημιουργήσει ένα χάσμα ανάπτυξης το οποίο οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αποφασίσουν τους τρόπους με τους οποίους θα το καλύψουν εγκαίρως.
Είναι η πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία που θα μπορούμε να παράγουμε τόσο φθηνά την ενέργεια, την τροφή, τους υπολογιστές και πολλούς άλλους πόρους μας. Θα μπορούμε να καλύψουμε τις ανάγκες της ανθρωπότητας κι ακόμα περισσότερο, καταβάλλοντας ένα κόστος που συνεχώς θα μειώνεται για όλες τις κοινωνίες.