* Των Κώστα Φωτάκη, πρώην Αναπληρωτή Υπουργού Έρευνας & Καινοτομίας, Ομότιμου Καθηγητή Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και τέως Προέδρου του ΙΤΕ, Πατρίτσιας Κυπριανίδου, Διδάκτορα Χημείας, πρώην Γενικής Γραμματέα Έρευνας & Τεχνολογίας και Αλέξανδρου Σελίμη, Διδάκτορα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης -
Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στην προαγωγή της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής και στην άμβλυνση των επιπτώσεων από την υγειονομική και οικονομική κρίση, με έμφαση στην πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό εν μέσω πανδημίας.
Στην ελληνική περίπτωση όμως, αυτές οι στοχεύσεις πρέπει να συνάδουν με την αδήριτη ανάγκη για το μετασχηματισμό της οικονομίας και τη διαμόρφωση ενός νέου διαφορετικού μοντέλου δίκαιης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης: την Οικονομία και την Κοινωνία της Γνώσης.
Στη μελέτη αυτή γίνεται μια κριτική ανασκόπηση των θέσεων και των προτάσεων που έχουν διατυπωθεί από την Επιτροπή Πισσαρίδη για το «Σχέδιο Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία» σε ό,τι αφορά την Έρευνα και Καινοτομία (Ε&Κ). Επισημαίνεται ότι οι προτάσεις θίγουν το δημόσιο και ακαδημαϊκό χαρακτήρα της Έρευνας και έχουν έντονα αποδιαρθρωτικό χαρακτήρα για τον ερευνητικό ιστό, ενώ επαναφέρουν ανεπιτυχή μοντέλα του παρελθόντος για την καινοτόμο επιχειρηματικότητα.
Τα επιχειρήματα της Έκθεσης έχουν ελλιπή και μονομερή τεκμηρίωση, και δεν λαμβάνουν υπόψη τις επενδύσεις και τις θετικές τάσεις και δυνατότητες που διαμορφώθηκαν στην Ε&Κ την περίοδο 2015-2019 στη χώρα. Στη μελέτη αποδομείται η πρόταση της Έκθεσης για τη δημιουργία ενός νομικού προσώπου (Εθνικός Οργανισμός Επιστημών – ΕΟΕ) στο οποίο θα συγχωνευθούν οι ερευνητικοί φορείς, η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) και το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ).
Παράλληλα, η μελέτη προτείνει την αξιοποίηση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης με βασικούς άξονες:
Την τόνωση και ανάδειξη του ανθρώπινου δυναμικού, της πολυτιμότερης παρακαταθήκης που διαθέτει η χώρα τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, καθώς και την αναβάθμιση των μεγάλων ερευνητικών υποδομών, των οποίων η βέλτιστη αξιοποίηση οφείλει να διαμορφώνεται στον ενιαίο χώρο Παιδείας και Έρευνας.
Την προαγωγή νέων τεχνολογικών και ερευνητικών τομέων στους οποίους υπάρχει κρίσιμη μάζα ειδικευμένου επιστημονικού δυναμικού και ώριμη επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως είναι η τεχνητή νοημοσύνη και η ρομποτική, η πληροφορική, η βιοτεχνολογία, η φωτονική, τα προηγμένα υλικά και η νανοτεχνολογία.
Την έμφαση στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, απαραίτητη για την εξειδίκευση των δράσεων έρευνας και της κοινωνικής τους απήχησης, τη μελέτη των σύγχρονων κοινωνικών φαινομένων και την ανάδειξη της χώρας σε διεθνές κέντρο πολιτισμού, γραμμάτων και τεχνών, με στόχο την ισόρροπη ανάπτυξη και την προσέλκυση άδηλων πόρων.
Όλη η ανάλυση περιλαμβάνεται στον φάκελο του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ «Διάλογοι: Για ένα προοδευτικό σχέδιο με βιωσιμότητα & δικαιοσύνη» → https://bit.ly/3mBbSHf