Την ερχόμενη Τετάρτη, 14 Νοεμβρίου, στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου (Στρασβούργο), θα απονεμηθεί στον ουκρανικό λαό που εκπροσωπείται από τους εκλελεγμένους αντιπροσώπους του και την κοινωνία των πολιτών, το ανώτατο βραβείο στην ΕΕ, το βραβείο Ζαχάρωφ για την ελευθερία της σκέψης και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ορισμένοι δυσανασχετούν για την επιλογή, με επιχείρημα την διπλοπροσωπία της ΕΕ που επιδεικνύει ευαισθησία για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αλλά όχι για περιπτώσεις, όπως την συνεχιζόμενη παράνομη τουρκική εισβολή και κατοχή εδάφους της Κύπρου εντός ΕΕ. Εντούτοις, απαιτείται αξιοπρέπεια και σεβασμός στο δίκαιο, για να μην χρησιμοποιείται το βραβείο ως εργαλείο σκοπιμοτήτων και «αντιποίνων».
Το βραβείο Ζαχάρωφ έχει απονεμηθεί σε οργανισμούς και προσωπικότητες απ’όλο τον κόσμο, κάποιες ξεχώρισαν με τη στάση ζωής τους, όπως ο ίδιος ο Ζαχάρωφ, πυρηνικός επιστήμονας ο οποίος προέταξε τα ανθρώπινα δικαιώματα και φυλακίστηκε από το σοβιετικό καθεστώς. Ίδια στάση ζωής κι από τον πρώτο βραβευθέντα, Νέλσον Μαντέλα, που παρέμεινε για δεκαετίες φυλακισμένος, αρνούμενος την υποταγή του στο ρατσιστικό καθεστώς της Ν. Αφρικής.
Ίδια στάση κι από τον χαρισματικό Κούρδο ηγέτη Ντεμιρτάς –ήταν άλλοτε πρότασή μου αλλά δεν βραβεύτηκε– που παραμένει δέσμιος από το τουρκικό καθεστώς σε φυλακή υψίστης ασφαλείας, παρά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για απελευθέρωσή του. Απέναντι στην αυταρχική εξουσία που τον θέλει να εκλιπαρεί, ο Ντεμιρτάς διασώζει την αγωνιζόμενη ανθρωπότητα απευθυνόμενος με γενναιότητα στους δικαστές-μαριονέτες του καθεστώτος Ερντογάν: «Δεν είστε δικαστήριο. Η όποια απόφασή σας βασίζεται στο τι θα σας υποδείξει η (τουρκική) Κυβέρνηση.» Η φωνή του «ελεύθερου φυλακισμένου» Ντεμιρτάς δραπετεύει από τις τουρκικές φυλακές και φτάνει στα έδρανα της υποκρισίας των Βρυξελλών.
Με το βραβείο Ζαχάρωφ τιμήθηκαν επίσης γενναίοι ανθρωπιστές, όπως ο γυναικολόγος Μουκουέγκε από το Κόγκο, που σε κάθε γυναίκα ή κορίτσι που περιέθαλπε, έβλεπε τη γυναίκα, τη μητέρα, τα παιδιά κι αδέλφια του, σε μια χώρα που σπαρασσόταν για δεκαετίες από πολέμους, κι όπου κορίτσια, μητέρες, γιαγιάδες, άνδρες και αγόρια, βιάζονταν συχνά δημόσια και ομαδικά.
Με το βραβείο τιμήθηκε και η 25χρονη Νάντια Μουράντ από την κουρδική κοινότητα Γεζίντι στο Ιράκ, που όπως χιλιάδες κορίτσια της κοινότητας, βιάστηκε, βασανίστηκε και πωλήθηκε από τους τζιχαντιστές του «Ισλαμικού Κράτους», αλλά κατάφερε να δραπετεύσει, πρωτοστατώντας έκτοτε στην αναγνώριση της γενοκτονίας και στην ανεύρεση χιλιάδων γυναικών και παιδιών που παρέμειναν όμηροι. Κοινός παρονομαστής των βραβευθέντων η ανάγκη απονομής δικαιοσύνης με τιμωρία των εγκληματιών αφού η ατιμωρησία γεννά νέα εγκλήματα.
Εγκλήματα διαπράχθηκαν και στην Κύπρο από εγκληματίες εκατέρωθεν, αλλά το προδιαγραμμένο και συστηματικό έγκλημα της Τουρκίας για «ξεκαθάρισμα» των κατεχομένων από οποιοδήποτε ελληνικό και χριστιανικό αποτύπωμα αιώνων, δεν διαγράφεται ούτε εξισώνεται με τεχνητές μεθοδεύσεις, όπως το αισχρό «κάναμε κι εμείς πολλά κακά». Τέτοια μεθοδευμένη άρνηση και διαγραφή εγκλημάτων, αποτελούν προέκταση του αρχικού στυγνού εγκλήματος.
***
Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο