Βαλλιστικοί πύραυλοι Jericho: Ένα απρόσμενο ενδεχόμενο απάντησης του Ισραήλ στο Ιράν

Αν υπάρχουν πύραυλοι Jericho με συμβατικές κεφαλές, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για αντίποινα.
Πύραυλος Shavit για εκτοξεύσεις στο Διάστημα- θεωρείται ότι βασίζεται στον Jericho 2.
Πύραυλος Shavit για εκτοξεύσεις στο Διάστημα- θεωρείται ότι βασίζεται στον Jericho 2.
Pallava Bagla via Getty Images

Τα σενάρια δίνουν και παίρνουν όσον αφορά στην απάντηση που αναμένεται να δώσει το Ισραήλ στην ιρανική επίθεση με πυραύλους και drones το Σαββατοκύριακο, όπου η συντριπτική πλειονότητα των ιρανικών όπλων καταρρίφθηκαν από την ισραηλινή αεράμυνα. Πολλοί θεωρούν ότι το Ισραήλ θα απαντήσει δυναμικά, ωστόσο εκτιμάται πως θα επιδιωχθεί μια απάντηση που θα εκληφθεί ως «εντός πλαισίου» προκειμένου να μην κλιμακωθεί ανεξέλεγκτα η σύγκρουση- ειδικά δεδομένων των πιέσεων από τους συμμάχους του στο εξωτερικό για αυτοσυγκράτηση.

Οι επιλογές που υπάρχουν είναι σίγουρα πολλές. Η πιο «ασφαλής» θεωρείται να κρατήσει το Ισραήλ τη νίκη που σημείωσε – την επιτυχή άμυνα απέναντι στην ιρανική επίθεση- και να αρκεστεί σε πλήγματα εναντίον ιρανικών στόχων υψηλής αξίας εκτός ιρανικής επικράτειας (ειδικά δυνάμεις των Φρουρών της Επανάστασης και άλλων πληρεξουσίων/ υποχειρίων της Τεχεράνης). Πλήγματα κατά των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων- πχ πλοίων στην ανοιχτή θάλασσα- θα αποτελούσαν επίσης επιλογή, αν και πιο ριψοκίνδυνη. Ανεβάζοντας επίπεδο, υπάρχει η επιλογή για πλήγματα σε εγκαταστάσεις που σχετίζονται με όπλα μακράς εμβέλειας εντός του Ιράν, με τη δυσκολία να αυξάνεται. Η πιο παράτολμη επιλογή θα ήταν πλήγματα κατά του πυρηνικού προγράμματος, που έχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο και τη μεγαλύτερη δυσκολία (θα χρειαζόταν βοήθεια από τις ΗΠΑ, τουλάχιστον για την εξουδετέρωση και όχι απλά για την υποβάθμισή του).

Αναλογικότητα

Η έννοια της αναλογικότητας είναι «κλειδί»: Το Ισραήλ εδώ και μήνες έβλεπε την υποστήριξή του στη διεθνή κοινότητα να μειώνεται, στον απόηχο των πολεμικών επιχειρήσεων στη Γάζα. Η ιρανική επίθεση το άλλαξε αυτό, με σαφή στήριξη από τους συμμάχους του – και έμπρακτη, καθώς η αεράμυνά του βοηθήθηκε από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιορδανία και ενδεχομένως άλλους. Αν το Ισραήλ προέβαινε σε ένα πλήγμα που θα οδηγούσε σε γενικευμένο πόλεμο, θα έχανε αυτά που κέρδισε. Σε αυτό το πλαίσιο, δεν είναι παράλογο να σκεφτεί κανείς πως, εφόσον το Ιράν χρησιμοποίησε όπλα μακράς εμβέλειας – βαλλιστικούς πυραύλους, πυραύλους cruise, drones- το Ισραήλ θα μπορούσε να κάνει το ίδιο, κατά στόχων εντός ή εκτός του Ιράν.

Jericho

Δεν είναι πολλά γνωστά για την «οικογένεια» των βαλλιστικών πυραύλων Jericho του Ισραήλ, κάτι που είναι αναμενόμενο, δεδομένου ότι αποτελούν βασικό πυλώνα του πυρηνικού οπλοστασίου του Ισραήλ- την ύπαρξη του οποίου το ίδιο δεν έχει παραδεχτεί επίσημα ποτέ. Ως εκ τούτου, υπάρχει μια έντονη μυστικοπάθεια (δηλαδή μεγαλύτερη του «κανονικού», καθώς, σε κάθε περίπτωση, μιλάμε για εξοπλισμούς) για τους πυραύλους Jericho- και δεν είναι γνωστό εάν το Ισραήλ διαθέτει βαλλιστικούς πυραύλους τέτοιου είδους οπλισμένους και με συμβατικές κεφαλές (αν και προφανώς δεν αποκλείεται- άλλωστε, όπως προαναφέρθηκε, δεν έχει επιβεβαιωθεί επίσημα ότι φέρουν και πυρηνικές κεφαλές, για την ακρίβεια, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του War Zone, το Ισραήλ δεν έχει παραδεχτεί δημόσια ότι έχει βαλλιστικούς πυραύλους μεγάλης εμβέλειας).

Για αυτά τα όπλα λίγα είναι γνωστά: Οι πρώτοι Jericho αναπτύχθηκαν με γαλλική και αμερικανική βοήθεια τη δεκαετία του 1960. Ακολούθησε ο Jericho 2 της ΙΑΙ, τις δεκαετίες του 1970 και του 1980, που θεωρείται ότι είναι ένας μέσης εμβέλειας βαλλιστικός πύραυλος δύο ορόφων- θεωρείται μάλιστα πως είναι η βάση για τον διαστημικό πύραυλο Shavit. H εμβέλειά του εκτιμάται πως θα μπορούσε να κινείται από 1.500 χλμ και άνω, ενώ ο Jericho 3 είναι δύο ή τριών ορόφων και έχει χαρακτηριστεί ως διηπειρωτικός, δηλαδή με εμβέλεια άνω των 5.500 χλμ. Λέγεται ότι τέθηκε σε υπηρεσία το 2011, μα είναι άγνωστο πόσοι είναι σε υπηρεσία. Όλοι οι πύραυλοι Jericho θεωρείται πως είναι ικανοί να φέρουν πυρηνικές κεφαλές. Πάντως, το Center for Strategic and International Studies εκτιμά πως οι 1 και 2 έχουν και επιλογή για συμβατική κεφαλή- και δεν αποκλείεται το ίδιο να ισχύει και για τον 3.

Το πόσοι πύραυλοι Jericho υπάρχουν είναι άγνωστο: Θα μπορούσαν να είναι από λίγες δεκάδες μέχρι και 100 και άνω.

Αποτροπή και κίνδυνοι

via Associated Press

Η ισραηλινή ηγεσία έχει αποσαφηνίσει ότι θα υπάρξει απάντηση, και δεδομένων των απειλών του Ιράν ότι μπορεί να προβεί σε μεγαλύτερα πλήγματα (ενδεχομένως ασύμμετρης φύσης), εκτιμάται πως η ισραηλινή απάντηση θα είναι και αυτή μια επίδειξη ισχύος, ώστε να αποτραπεί περαιτέρω κλιμάκωση από το Ιράν. Υπό αυτή την έννοια, η χρήση πυραύλων Jericho θα είχε κάποια λογική: Θα ήταν ένα πολύ ισχυρό μήνυμα, καθώς οι πύραυλοι αυτοί αποτελούν βασικό πυλώνα της ισραηλινής πυρηνικής αποτρεπτικής ισχύος, αλλά ταυτόχρονα θα ήταν στο ίδιο «πνεύμα» με την ιρανική πυραυλική επίθεση- μιλώντας πάντα για πυραύλους Jericho με συμβατικές κεφαλές. Ήδη αποτελούν το ταχύτερο μέσο για πλήγματα σε στόχους στο Ιράν, και η βαλλιστική τους φύση καθιστά δύσκολη την αναχαίτισή τους από την ιρανική αεράμυνα. Παράλληλα, δεν θα κινδύνευε προσωπικό των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, ενώ τα πράγματα θα ήταν και πιο εύκολα όσον αφορά στη διέλευση από εναέριους χώρους άλλων χωρών. Επίσης, ένας συμβατικός Jericho θα ήταν ισχυρό όπλο ούτως ή άλλως- πολύ μεγάλης καταστρεπτικής ισχύος, ώστε να μπορεί να πλήξει αποτελεσματικά και πιο «σκληρούς»/καλά προστατευμένους στόχους, ειδικά λαμβάνοντας υπόψιν τις πολύ μεγάλες ταχύτητες που περιλαμβάνει μια τέτοια επίθεση.

Ωστόσο το σημαντικότερο θα ήταν το μήνυμα που θα έστελναν: Το Ισραήλ είναι σε θέση να απαντήσει χτυπώντας οπουδήποτε στο Ιράν, με ένα όπλο ικανό να φέρει πυρηνική κεφαλή. Αυτό από μόνο του θα μπορούσε να μειώσει το ενδεχόμενο ιρανικών αντιποίνων, σταματώντας την πορεία στην «σκάλα της κλιμάκωσης»- ειδικά εφόσον το Ιράν δεν διαθέτει πυρηνικά όπλα. Σε παρόμοιο πνεύμα, θα είχε νόημα για το Ισραήλ να δείξει ότι μπορεί να κάνει με λίγα όπλα αυτό που το Ιράν δεν ήταν σε θέση να καταφέρει με ένα μπαράζ βαλλιστικών πυραύλων, πυραύλων cruise και drones (οπότε και η ισραηλινή ηγεσία θα μπορούσε να δείξει πως δεν κλιμακώνει, βάσει αριθμών και μόνο). Επίσης, δεν θα ήταν απαραίτητο να στοχευθούν πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν- θα μπορούσαν πχ να στοχευθούν αεροπορικές ή ναυτικές βάσεις, βάσεις πυραύλων κλπ.

Στην άλλη πλευρά, βεβαίως, υπάρχουν και σημαντικά μειονεκτήματα σε μια τέτοια κίνηση: Ένα είναι πως οι πύραυλοι αυτοί είναι κομμάτι του πυρηνικού οπλοστασίου της χώρας, και ως εκ τούτου, αφ‘ενός είναι υψηλής αξίας από κάθε άποψη και μάλλον περιορισμένων αριθμών (ειδικά συγκριτικά με τα πολύ πιο περιορισμένων δυνατοτήτων μεν, πολυάριθμα δε, όπλα από τα οποία απαρτίζεται το πυραυλικό οπλοστάσιο του Ιράν), και αφ’ετέρου, εφόσον είναι γνωστό πως έχουν πυρηνικό «πρόσημο», τότε ίσως και μόνο η εκτόξευση ενός να έφερνε απότομη κλιμάκωση. Κοινώς, όταν η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία μιας χώρας βλέπει να εκτοξεύεται εναντίον της πύραυλος που είναι γνωστό ότι μπορεί να φέρει πυρηνικά όπλα, δεν μπορεί να γνωρίζει από πριν τι κεφαλή φέρει, και τα χρονικά περιθώρια αντίδρασης είναι πολύ περιορισμένα, οπότε και υπάρχει πολύ σοβαρό ενδεχόμενο εξαπόλυσης μαζικών αντιποίνων, καθώς λαμβάνεται υπόψιν το χειρότερο δυνατό σενάριο (δηλαδή ότι το όπλο που έρχεται έχει όντως πυρηνική κεφαλή).

Ως εκ τούτου, το Ισραήλ θα έπρεπε να δείξει με κάποιον τρόπο εκ των προτέρων ότι ο βαλλιστικός πύραυλος που εκτοξεύει δεν φέρει πυρηνικά, προκειμένου να αποφευχθεί μια μαζική απάντηση αντιποίνων από ένα Ιράν που θα θεωρούσε ότι ίσως δέχεται πυρηνική επίθεση και δεν έχει πλέον τίποτα να χάσει.

Σε κάθε περίπτωση, η χρήση πυραύλων Jericho από το Ισραήλ ως αντίποινα θα ήταν μια από τις πιο ακραίες επιλογές της ισραηλινής ηγεσίας- και ως εκ τούτου δεν είναι η πιο πιθανή. Παρόλα αυτά, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί πως, στα «αχαρτογράφητα ύδατα» που βρίσκεται αυτή τη στιγμή Μέση Ανατολή δεν μπορούν να αποκλείονται ενδεχόμενα τα οποία στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν θα φάνταζαν αδιανόητα- και η χρήση πυραύλων Jericho με συμβατικές κεφαλές για να δοθεί ένα ισχυρό μεν, θεωρούμενο ως αναλογικό δε, μήνυμα αποτροπής θα μπορούσε να είναι ένα από αυτά.

Δημοφιλή