Βρισκόμαστε στο ξεκίνημα μιας νέας σχολικής χρονιάς με δύσκολες σχολικές συνθήκες και με προκλήσεις άλλοτε πρωτόγνωρες και άλλοτε πιο γνώριμες. Η βία και ο εκφοβισμός στο σχολικό περιβάλλον δεν είναι φαινόμενα των τελευταίων ετών, έχουν παρατηρηθεί και καταγραφεί σε διεθνές επίπεδο εδώ και πολλά χρόνια, παραμένουν όμως δυστυχώς πάντοτε επίκαιρα, όπως αναδεικνύουν οι έρευνες που πραγματοποιούνται στη θεματική (βλ. Πανελλήνια έρευνα για την ενδοσχολική βία και τον εκφοβισμό στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, 2016) αλλά και η ίδια η σχολική πραγματικότητα και καθημερινότητα. Την ίδια στιγμή ακραίες εκφάνσεις της βίας με βάση το φύλο, όπως οι γυναικοκτονίες, πλήττουν χιλιάδες γυναίκες και κορίτσια στον κόσμο, με 137 γυναικοκτονίες να καταγράφονται παγκοσμίως κάθε μέρα11.
Κατά την περίοδο που διανύουμε το ζήτημα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, καθώς οι προϋπάρχουσες τοξικές κοινωνικές νόρμες και ανισότητες μεταξύ των φύλων, μαζί με την οικονομική και κοινωνική πίεση που προκαλείται από την πανδημία, σε συνδυασμό με μέτρα περιορισμού των μετακινήσεων και κοινωνικής αποστασιοποίησης, έχουν οδηγήσει σε εκθετική αύξηση έμφυλης βίας2. Δυστυχώς, φαινόμενα έμφυλης βίας βρίσκονται συχνά στην επικαιρότητα.
Τα σχολεία, σε στρατηγική συνεργασία με άλλους φορείς, μπορούν να διαδραματίσουν, κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια να καταστεί η ανισότητα των φύλων και η έμφυλη βία μεταξύ των εφήβων μη αποδεκτή. Θα πρέπει να είναι ένας χώρος όπου οι έφηβες και οι έφηβοι αισθάνονται ασφαλείς, ενώ παράλληλα η ισότητα των φύλων να προωθείται πλήρως μέσω προγραμμάτων πρόληψης και διαδικασιών για την αναφορά, την αντιμετώπιση και την παραπομπή περιπτώσεων έμφυλης βίας, οι οποίες να είναι εύκολα προσβάσιμες και προσαρμοσμένες στις ανάγκες των εφήβων.
Το Youth for Love* είναι ένα έργο το οποίο έχει ως στόχο να συνεισφέρει στην πρόληψη και την καταπολέμηση της έμφυλης βίας μεταξύ των εφήβων. Υλοποιείται σε 4 ευρωπαϊκές χώρες και στην Ελλάδα πραγματοποιείται και συντονίζεται από την ActionAid. Στο έργο συμμετέχει μια διεθνής, διεπιστημονική ομάδα επιστημόνων που εξειδικεύονται σε θέματα φύλου, ψυχολόγων, παιδαγωγών, θεατρολόγων και επιστημόνων που εξειδικεύονται στη χρήση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση. Η ομάδα αυτή έχει εργαστεί για τη δημιουργία, μεταξύ άλλων, κατευθυντήριων γραμμών για την αναγνώριση των αναγκών κάθε σχολικής μονάδας, και εκπαιδευτικών οδηγών για την πραγματοποίηση επιμόρφωσης εκπαιδευτικών, εκπαιδευτικών εργαστηρίων με εφήβους και μαθητικών δράσεων, παρέχοντας έτσι εργαλεία για μια ολιστική προσέγγιση του ζητήματος.
Παράλληλα, στο πλαίσιο του έργου έχει αναπτυχθεί ένα καινοτόμο εργαλείο ευαισθητοποίησης των νέων, ένα παιχνίδι σοβαρού σκοπού, το Youth for love – the game. Πρόκειται για ένα παιχνίδι για την αναγνώριση των σημαδιών του εκφοβισμού και των συνεπειών των καθημερινών επιλογών. Τα παιδιά επιλέγουν χαρακτήρα και μέσα από τις επιλογές που τους δίνονται και τις αποφάσεις που καλούνται να πάρουν στο παιχνίδι, σταδιακά αποκτούν καλύτερη εικόνα για τις κατάλληλες συμπεριφορές που μπορούν να συμβάλλουν ενεργά στην πρόληψη του εκφοβισμού και την προώθηση του σεβασμού προς τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων. Το παιχνίδι είναι κατάλληλο για άτομα άνω των 15 ετών και είναι διαθέσιμο δωρεάν στο www.youthforlove.eu.
*Το Youth for Love συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα «Δικαιώματα, Ισότητα και Ιθαγένεια» (2014-2020) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.