Υπάρχουν κάποιοι «αόρατοι ένοχοι» που ίσως να προσθέτουν μικροσκοπικά σωματίδια πλαστικού, γνωστά ως μικροπλαστικά, στα ίδια τα γεύματα που με τόση φροντίδα ετοιμάζουμε υπονομεύοντας την προσπάθειά μας.
Αυτά τα σωματίδια προέρχονται από καθημερινά σκεύη κουζίνας που χρησιμοποιούμε χωρίς δεύτερη σκέψη. Και τι πειράζουν τα μικροπλαστικά; Οι ειδικοί τονίζουν ότι μπορούν να διεισδύσουν στο αίμα, στα όργανα και στους ιστούς μας, αυξάνοντας τον κίνδυνο φλεγμονών, ορμονικών διαταραχών και χρόνιων παθήσεων.
Δεν μπορούμε ακόμη να τα εξαλείψουμε πλήρως, αλλά μπορούμε να περιορίσουμε την έκθεσή μας σε αυτά μέσα στο σπίτι.
Ας δούμε μερικές από τις πιο συνηθισμένες πηγές μικροπλαστικών στην κουζίνα μας.
1. Αντικολλητικά σκεύη μαγειρικής
Τα αγαπημένα μας αντικολλητικά τηγάνια κάνουν το μαγείρεμα εύκολο όμως η επικάλυψή τους μπορεί να καταλήξει στο πιάτο μας. Πολλά τέτοια σκεύη είναι φτιαγμένα από πολυτετραφθοροαιθυλένιο (PTFE), ένα είδος πλαστικού.
Όταν υπερθερμανθούν ή γρατζουνιστούν με μεταλλικά εργαλεία, η επίστρωση φθείρεται και απελευθερώνει μικροπλαστικά.
Με τον καιρό, αυτά τα σωματίδια αποκολλώνται πιο εύκολα, ειδικά καθώς το τηγάνι παλιώνει. Η ευκολία στο καθάρισμα μπορεί τελικά να κοστίζει ακριβά στην υγεία μας.
Γρήγορη επισκόπηση:
Το πρόβλημα: Η υψηλή θερμότητα και οι γρατζουνιές αποδομούν την αντικολλητική επίστρωση.
Απλή λύση: Επιλέγουμε μαντεμένιο τηγάνι, ανοξείδωτο ατσάλι ή κεραμικά σκεύη.
Συμβουλή φροντίδας: Αν κρατήσουμε τα αντικολλητικά, χρησιμοποιούμε ξύλινα ή σιλικονούχα εργαλεία και αποφεύγουμε το ψήσιμο σε υψηλές θερμοκρασίες.
2. Πλαστικές επιφάνειες κοπής
Μια πλαστική επιφάνεια κοπής μετράει τη «ζωή» της μέσα από τις χαρακιές των μαχαιριών μας. Κάθε μία από αυτές τις χαρακιές είναι και ένα μικροσκοπικό κομμάτι πλαστικού που αποσπάται. Έρευνες έχουν δείξει ότι το κόψιμο λαχανικών σε πλαστικό παράγει σημαντική ποσότητα μικροπλαστικών, τα οποία στη συνέχεια αναμειγνύονται με το φαγητό μας.
Η ειρωνεία; Προσπαθώντας να ετοιμάσουμε υγιεινό φαγητό, μπορεί να το «μολύνουμε» χωρίς να το καταλάβουμε. Όσο πιο μαλακό ή φθαρμένο είναι το πλαστικό, τόσο περισσότερα σωματίδια απελευθερώνει.
Γρήγορη Επισκόπηση:
Το πρόβλημα: Οι χαρακιές από τα μαχαίρια απελευθερώνουν μικροπλαστικά στο φαγητό.
Απλή λύση: Προτιμούμε ξύλινες, μπαμπού ή γυάλινες επιφάνειες κοπής.
Συμβουλή φροντίδας: Λαδώνουμε τα ξύλινα τακτικά για να παραμένουν ανθεκτικά και να μη σπάνε.
3. Πλαστικά μαχαίρια, κουτάλες και σπάτουλες
Μας εξηγεί ο ειδικός ότι τα πλαστικά εργαλεία κουζίνας, όπως οι σπάτουλες και οι κουτάλες που χρησιμοποιούμε για να ανακατεύουμε σούπες ή σάλτσες, εκτίθενται συνεχώς στη θερμότητα και στην τριβή. Αυτός ο συνδυασμός οδηγεί τη δομή του πλαστικού να διασπάται και να απελευθερώνει μικροπλαστικά στο φαγητό μας.
Η κίνηση μιας σπάτουλας πάνω στον πυθμένα ενός καυτού τηγανιού είναι ιδανικό σενάριο για τη δημιουργία μικροπλαστικών. Το ίδιο ισχύει και για τα πλαστικά μαχαιροπίρουνα μιας χρήσης, ειδικά όταν χρησιμοποιούνται με ζεστά ή όξινα τρόφιμα· το υλικό τους αποδομείται εύκολα, αφήνοντας πίσω μικροσκοπικά θραύσματα.
Γρήγορη Επισκόπηση:
Το πρόβλημα: Η θερμότητα και η τριβή αποδυναμώνουν το πλαστικό και απελευθερώνουν σωματίδια.
Απλή λύση: Επιλέγουμε εργαλεία από ανοξείδωτο ατσάλι, ξύλο ή μπαμπού.
Συμβουλή φροντίδας: Αν χρησιμοποιούμε πλαστικά, να αποφεύγουμε την επαφή με πολύ καυτά σκεύη ή το έντονο ξύσιμο.
4. Πλαστικά δοχεία αποθήκευσης τροφίμων
Όλοι μας έχουμε φυλάξει φαγητό σε πλαστικά τάπερ όμως, όπως μας επισημαίνει ο ειδικός, πρόκειται για μια ακόμη σημαντική πηγή μικροπλαστικών. Το πρόβλημα γίνεται πολύ πιο έντονο όταν ζεσταίνουμε το φαγητό στο φούρνο μικροκυμάτων μέσα σε αυτά τα δοχεία.
Η θερμότητα προκαλεί έκλυση μικροπλαστικών και χημικών από το πλαστικό στο φαγητό.
Ακόμα και χωρίς θέρμανση, λιπαρές ή όξινες τροφές μπορούν με τον καιρό να αποδομήσουν το υλικό, ειδικά όταν υπάρχουν γρατζουνιές από τη χρήση.
Γρήγορη Επισκόπηση:
Το πρόβλημα: Η θερμότητα ή η φθορά απελευθερώνουν μικροπλαστικά από τα δοχεία.
Απλή λύση: Προτιμούμε γυάλινα ή ανοξείδωτα δοχεία για αποθήκευση και ζέσταμα.
Συμβουλή φροντίδας: Αν διατηρούμε πλαστικά δοχεία, να μην τα βάζουμε στο φούρνο μικροκυμάτων ή στο πλυντήριο πιάτων, γιατί η υψηλή θερμότητα τα καταστρέφει γρηγορότερα.
5. Πλαστικά φίλτρα νερού
Παρόλο που τα φίλτρα νερού έχουν σχεδιαστεί για να καθαρίζουν το νερό, πολλά από αυτά όπως οι κανάτες και τα φίλτρα βρύσης περιέχουν πλαστικά μέρη.
Αν και αφαιρούν κάποιες βλαβερές ουσίες, υπάρχει ανησυχία πως οι ίδιες οι κασέτες φίλτρου, που περιέχουν πλαστικές ρητίνες ή ενεργό άνθρακα, ενδέχεται να απελευθερώνουν μικροπλαστικά μέσα στο νερό που πίνουμε.
Η συνεχής ροή νερού μέσα από τα πλαστικά μέρη μπορεί να προκαλέσει σταδιακή διάβρωση και απελευθέρωση μικροσκοπικών σωματιδίων.
Γρήγορη Επισκόπηση:
Το πρόβλημα: Τα πλαστικά μέρη των φίλτρων μπορεί να απελευθερώνουν μικροπλαστικά.
Απλή λύση: Επιλέγουμε φίλτρα με γυάλινες ή μεταλλικές επιφάνειες, ή ένα σύστημα αντίστροφης όσμωσης κάτω από τον νεροχύτη.
Συμβουλή φροντίδας: Να αντικαθιστούμε τα φίλτρα σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή για να αποφύγουμε τη φθορά τους.
6. Πλαστικά μπλέντερ και επεξεργαστές τροφίμων
Τα μπλέντερ και οι πολυκόφτες δημιουργούν ένα εξαιρετικά ισχυρό περιβάλλον τριβής μέσα στο οποίο το πλαστικό μπορεί να φθαρεί.
Αν ο κάδος ή το δοχείο είναι πλαστικό, οι λεπίδες και τα σκληρά υλικά, όπως πάγος ή ξηροί καρποί, μπορούν να ξύνουν τα εσωτερικά τοιχώματα, απελευθερώνοντας μικροπλαστικά που τελικά καταλήγουν στο σμούθι ή στη σάλτσα μας.
Γρήγορη Επισκόπηση:
Το πρόβλημα: Η υψηλή ταχύτητα και η τριβή δημιουργούν μικροπλαστικά στο μπλέντερ.
Απλή λύση: Επιλέγουμε μπλέντερ με γυάλινες κανάτες ή μεταλλικά μπολ.
Συμβουλή φροντίδας: Αν έχουμε πλαστικό μοντέλο, αποφεύγουμε να δουλεύουμε για πολλή ώρα με παγωμένα ή πολύ σκληρά υλικά, ώστε να περιορίσουμε τη φθορά.
7. Πλαστικά φακελάκια τσαγιού
Ένα χαλαρωτικό φλιτζάνι τσάι μπορεί να περιέχει περισσότερα από αρωματικά φύλλα. Πολλά φακελάκια τσαγιού, ειδικά τα «μεταξένια» σε σχήμα πυραμίδας, είναι φτιαγμένα από πλαστικά όπως PET ή νάιλον.
Όταν τα βάζουμε σε καυτό νερό, ένα μόνο φακελάκι μπορεί να απελευθερώσει δισεκατομμύρια μικροπλαστικά και νανοπλαστικά σωματίδια.
Τα χαρτινά φακελάκια είναι καλύτερη επιλογή, αλλά και πάλι κάποια από αυτά σφραγίζονται με μικρή ποσότητα πολυπροπυλενίου για να μην διαλύονται στο ζεστό νερό.
Γρήγορη Επισκόπηση:
Το πρόβλημα: Τα πλαστικά φακελάκια απελευθερώνουν τεράστιες ποσότητες μικροπλαστικών.
Απλή λύση: Χρησιμοποιούμε φύλλα τσαγιού με μεταλλικό ή σιλικονούχο φίλτρο, ή επιλέγουμε μάρκες που αναφέρουν 100% χωρίς πλαστικό.
Συμβουλή φροντίδας: Ελέγχουμε πάντα τη συσκευασία για το υλικό του φακέλου.
8. Προσυσκευασμένα μπαχαρικά σε πλαστικά βάζα
Τα βάζα μπαχαρικών στο ντουλάπι μας φαίνονται αβλαβή, αλλά όπως μας εξηγεί ο ειδικός, μπορούν να είναι πηγή μικροπλαστικών. Όταν πασπαλίζουμε τα μπαχαρικά, η τριβή μεταξύ κόκκων και πλαστικού μπορεί να ξύσει μικροσωματίδια και να τα ανακατέψει με το φαγητό.
Το πρόβλημα είναι πιο διακριτικό, αλλά η καθημερινή χρήση κάνει τη διαφορά. Αν τα μπαχαρικά αποθηκεύονται για μεγάλα διαστήματα, η φθορά του πλαστικού αυξάνεται.
Γρήγορη Επισκόπηση:
Το πρόβλημα: Τριβή και μακροχρόνια αποθήκευση προκαλούν απελευθέρωση μικροπλαστικών.
Απλή λύση: Αγοράζουμε μπαχαρικά σε γυάλινα βάζα ή χύμα και τα φυλάμε εμείς σε δικά μας γυάλινα δοχεία.
Συμβουλή φροντίδας: Η αναγέμιση γυάλινων βάζων μειώνει έκθεση σε πλαστικό και ταυτόχρονα τη σπατάλη συσκευασίας.
9. Σιλικόνες ή στεγανωτικά γύρω από νεροχύτες και πάγκους
Μας λέει ο ειδικός ότι τα ελαστικά στεγανωτικά γύρω από νεροχύτες και πάγκους, συχνά από σιλικόνη ή ακρυλικό, μπορούν να αποσυντεθούν με τον χρόνο, τη θερμότητα ή τα καθαριστικά.
Τα μικρά θραύσματα μπορούν να πέσουν στην επιφάνεια εργασίας και να αναμιχθούν με το φαγητό μας. Δεν τρώμε απευθείας το στεγανωτικό , αλλά μπορεί να βρεθεί σε επιφάνειες όπου ακουμπάμε τρόφιμα.
Γρήγορη Επισκόπηση:
Το πρόβλημα: Τα παλιά ή φθαρμένα στεγανωτικά θρυμματίζονται και αφήνουν πλαστικά σωματίδια σε επιφάνειες.
Απλή λύση: Δεν υπάρχουν άμεσες αντικαταστάσεις, αλλά η συντήρηση και έλεγχος είναι αποτελεσματική.
Συμβουλή φροντίδας: Ελέγχουμε τακτικά τα στεγανωτικά και αν παρουσιάζουν ρωγμές ή ξεφλουδίσματα, τα αντικαθιστούμε.
10. Πλαστικές σακούλες και μεμβράνες μιας χρήσης
Η χρήση πλαστικών σακουλών για μαρινάρισμα ή πλαστικής μεμβράνης για κάλυψη μπολ φαίνεται αθώα, αλλά αυτά τα λεπτά πλαστικά μπορούν να αφήσουν σωματίδια, ειδικά αν έρχονται σε επαφή με λίπη, όξινα ή ζεστά τρόφιμα.
Η άμεση επαφή και τα χημικά που χρησιμοποιούνται για να γίνουν τα πλαστικά εύκαμπτα αυξάνουν την πιθανότητα μεταφοράς. Πρόκειται για εργαλεία άνεσης, αλλά η μιας χρήσης φύση τους συμβάλλει στη ρύπανση και την έκθεση σε μικροπλαστικά.
Γρήγορη Επισκόπηση:
Το πρόβλημα: Πλαστικές σακούλες και μεμβράνες απελευθερώνουν μικροπλαστικά, κυρίως σε λιπαρά ή όξινα τρόφιμα.
Απλή λύση: Χρησιμοποιούμε γυάλινα δοχεία με καπάκι, καλύμματα από κερί ή σιλικονούχα καλύμματα.
Συμβουλή φροντίδας: Αν πρέπει να χρησιμοποιήσουμε μεμβράνη, να μην έρχεται σε άμεση επαφή με το φαγητό.
Με πληροφορίες από yahoo.com
