Κάνοντας μια αναδρομή στη χρονιά που φεύγει και εστιάζοντας στις εξελίξεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μια ιεράρχηση τύπου «ποιο γεγονός ήταν πιο σημαντικό» είναι αδύνατη. Είναι όλα εξίσου σημαντικά, δεν μπαίνουν σε ζυγαριά και οι εκπτώσεις ή η καταπάτηση αυτών δεν νοείται ως ανεκτή. Στην Ελλάδα του μνημονίου η… οπισθοχώρηση στον τομέα των δικαιωμάτων-ατομικών, κοινωνικών κλπ- είναι δυστυχώς μια πραγματικότητα όπως κατέδειξε και η έκθεση της Διεθνούς Ομοσπονδίας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (FIDH), οι ευθύνες πολλές και όπως υποστήριξε μιλώντας στη HuffPost Greece και ο αντιπρόεδρος της FIDH, Δημήτρης Χριστόπουλος η επιλογή αυτή δεν ήταν μονόδρομος…
Κοιτώντας πίσω στο 2014 η HuffPost Greece και ο Κωστής Παπαϊωάννου, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου επέλεξαν, κάποια θέματα «εμβληματικής σημασίας για τον ορίζοντα των δικαιωμάτων στη χώρα μας» όπως αναφέρει και ο ίδιος.
Ζητήματα που χρονίζουν, για τα οποία το 2014 υπήρξαν διεργασίες αλλά όπως φαίνεται δεν υπήρξε και η αναγκαία επιτυχής και οριστική διευθέτησή τους. Θα μας απασχολήσουν- και οφείλουμε να μας απασχολήσουν- και το 2015 καθώς αφορούν χιλιάδες πολίτες οι οποίοι συνεχίζουν να είναι «παγιδευμένοι» σε…νομοθετικά κενά.
Σύμφωνο συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια…next year και αν!
Πριν την αποτυχία εκλογής ΠτΔ και την αναγκαστική πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, αυτό το θέμα θα γραφόταν διαφορετικά. Πιθανότατα κάπως έτσι: «Ελπίδες για σύμφωνο συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών από το 2015».
"Η Πολιτεία θεσμοθέτησε μια διάκριση σε βάρος ομάδας συμπολιτών μας… Δεν είναι θεμιτό όμως να διεκδικεί μια πατερναλιστικού τύπου ηθική καθοδήγηση στον τρόπο που διάγουμε τον αυστηρά ιδιωτικό μας βίο" Ωστόσο, δεν είναι μόνο οι αιφνίδιες πολιτικές εξελίξεις που θα παρατείνουν τις διακρίσεις σε βάρος των ομοφυλοφίλων οι οποίοι θα συνεχίσουν να ζουν στο πλευρό των συντρόφων τους σαν «φαντάσματα», τουλάχιστον από νομικής πλευράς. Η Πολιτεία ούτως ή άλλως δεν ήταν «θετική» προς μια οριστική διευθέτηση του ζητήματος. Εδώ και έξι χρόνια- απ’ όταν θεσμοθετήθηκε το σύμφωνο συμβίωσης αλλά μόνο για τους ετερόφυλους συντρόφους- η Πολιτεία μεταθέτει διαρκώς την «επέκταση» του στα ομόφυλα ζευγάρια.
Αυτό όμως που συνέβη το 2014 είναι πως πλέον παρανομεί και με τη…βούλα της καταδικαστικής απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Ο κ.Παπαϊωάννου στο συγκεκριμένο ζήτημα είναι κάθετος: «Η πολιτεία συνειδητά νομοθέτησε με τρόπο που οδηγούσε στην καταδίκη από το Ευρ. Δικαστήριο. Η κλιμακωτή ρύθμιση που επέλεξε ο τότε υπουργός κ. Χατζηγάκης μετέθεσε για το μέλλον το πικρό ποτήρι της «στενοχώριας» γνωστών συντηρητικών κύκλων, εντός και εκτός Εκκλησίας».
Το 2014 ασκήθηκαν επί μήνες πιέσεις, από την κοινότητα των ομοφυλοφίλων, φορείς, κόμματα της αντιπολίτευσης αλλά και του ΠΑΣΟΚ για την άρση της διάκρισης με την ένταξη συγκεκριμένης διάταξης στο αποκαλούμενο «αντιρατσιστικό νομοσχέδιο». Στο ιδιότυπο όμως «μπρα-ντε-φερ» με τις οργισμένες και απειλητικές αντιδράσεις Μητροπολιτών και τις παρασκηνιακές κινήσεις μερίδας στελεχών και βουλευτών της ΝΔ, κέρδισαν οι δεύτεροι.
«Η πολιτεία θεσμοθέτησε μια διάκριση σε βάρος ομάδας συμπολιτών μας και τους υποσχέθηκε πως ίσως η διάκριση αυτή αρθεί κάποτε. Ε λοιπόν, το μέλλον ήρθε και ας μη δυσφορούμε με τις καταδίκες και τα πρόστιμα. Εντέλει, η πατερναλιστικού τύπου ηθική καθοδήγηση στον τρόπο που διάγουμε τον αυστηρά ιδιωτικό μας βίο είναι αναμενόμενη όταν εκπορεύεται από την Εκκλησία. Δεν είναι όμως θεμιτό να διεκδικεί αυτόν το ρόλο μια δημοκρατική πολιτεία» δηλώνει ο κ.Παπαϊωάννου .
Στο μεταξύ, εν μέσω θέρους η Ελλάδα «εισέπραξε» ακόμη 162 προσφυγές ζευγαριών στο ΕΔΑΑ και εν τέλει ο υπουργός Δικαιοσύνης, Χαράλαμπος Αθανασίου ανακοίνωσε πως θα υπάρξει νομοθετική πρόβλεψη στο πλαίσιο αναμόρφωσης του Οικογενειακού Δικαίου. Το έργο όμως της ειδικής νομοπαρασκευαστικής που θα έπρεπε να ολοκληρωθεί τέλη του έτους, θα παραμείνει εκ των πραγμάτων, στα αζήτητα. Για κάποιους βέβαια, η εξέλιξη αυτή ίσως να μην είναι τελείως αρνητική, καθώς πρόσφατες δηλώσεις του κ.Αθανασίου μεταφράστηκαν ως πρόθεση αναγνώρισης του δικαιώματος σύναψης συμφώνου σε ομόφυλα ζευγάρια αλλά με «κουτσουρεμένες» ρυθμίσεις…Ο υπουργός μάλιστα κατηγορήθηκε, εμμέσως, και για μια προσπάθεια αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης με αναφορές σε γάμους ομοφυλοφίλων, θέμα που δεν έχει τεθεί.
Στην… παράταση και η ιθαγένεια για όσους γεννήθηκαν στην Ελλάδα
"Συνεχίζουμε να αρνούμαστε το προφανές: ότι ένας άνθρωπος που γεννιέται σε έναν τόπο, πάει σχολείο και είναι μέρος της κοινότητας, ευλόγως αξιώνει να είναι τμήμα του λαού και του έθνους πριν από τα 18 του χρόνια" Το θέμα της χορήγησης ιθαγένειας στους «μετανάστες δεύτερης γενιάς» αποτέλεσε μια ακόμη περίπτωση ράβε-ξήλωνε όπου το…ξήλωνε, σε συνδυασμό με την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, παρατείνει την ιδιότυπη αιχμαλωσία σε ένα «γκρίζο» νομικό καθεστώς χιλιάδων πολιτών.
Η απόφαση του ΣτΕ το 2013 περί αντισυνταγματικότητας του νόμου Ραγκούση είχε ευθέως επηρεάσει περί τα 200.000 παιδιά μεταναστών καθώς «μπλόκαρε» τη δυνατότητα απόκτησης ιθαγένειας.
Το Νοέμβριο νέα νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείο Εσωτερικών προέβλεπε τη χορήγηση ιθαγένειας μόνο μετά τη συμπλήρωση των 18 ετών, κατόπιν σχετικής αίτησης και με απαραίτητη προϋπόθεση την απόκτηση τίτλων σπουδών διαφόρων βαθμίδων.
Για τον κ.Παπαϊωάννου όμως, η νομοθετική ρύθμιση δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές απαιτήσεις των καιρών αλλά μάλλον «χαϊδεύει» αυτιά. «Το νομικό κενό που προέκυψε με την απόφαση του ΣτΕ δεν επιλύθηκε, αφού δεν προωθήθηκε ούτε καν η πρόσφατη άτολμη και συντηρητική νομοθετική ρύθμιση. Στο όνομα της προστασίας της εθνικής μας ιδιοσυστασίας -και βεβαίως του καλοπιάσματος της Ακροδεξιάς- συνεχίζουμε να αρνούμαστε το προφανές: ότι ένας άνθρωπος που γεννιέται σε έναν τόπο, πάει σχολείο και είναι μέρος της κοινότητας, ευλόγως αξιώνει να είναι τμήμα του λαού και του έθνους πριν από τα 18 του χρόνια».
Αυτό, καθώς ακόμη και με αυτή τη νομοθετική ρύθμιση παρέμειναν σε… εκκρεμότητα χιλιάδες παιδιά που γεννήθηκαν στην Ελλάδα από νόμιμους μετανάστες, ζήτημα το οποίο παραπέμφθηκε σε ειδική Επιτροπή Κώδικα Ιθαγένειας που προβλεπόταν να συσταθεί με το επίμαχο νομοσχέδιο, αφού πρώτα οι προτάσεις που κατατέθηκαν από άλλα κόμματα δεν έγιναν δεκτές από τη ΝΔ. Οι πρόωρες κάλπες μεταθέτουν και αυτό το θέμα στο απώτερο μέλλον…
«Για παιδιά γεννημένα εδώ από γονείς που έχουν ριζώσει σε αυτή τη χώρα, η ιθαγένεια δε μπορεί να λογίζεται σαν έπαθλο που έρχεται με την ενηλικίωση. Σε περίοδο τεράστιας κοινωνικής κρίσης, ο εγχώριος εθνολαϊκισμός επιλέγει για μικροπολιτικούς λόγους να διατηρεί στην αβέβαιη αλλοδαπότητα πολλές χιλιάδες νέους ανθρώπους», σχολιάζει ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιωάματα του Ανθρώπου δίνοντας μια άλλη διάσταση στο ζήτημα.
Στον τομέα βέβαια των δικαιωμάτων των μεταναστών το 2014 ήταν μια ακόμη «αρνητική» χρονιά ξεκινώντας από την απόφαση για την υπόθεση των 35 εργατών γη στη Μανωλάδα, την απόφαση του ΝΣΚ για την τύχη των μεταναστών που κρατούνται σε κέντρα «φιλοξενίας» μετά την επιχείρηση «Ξένιος Δίας» και πολλές άλλες.
Internet και Τύπος σε τροχιά λογοκρισίας;
Αν η λέξη «λογοκρισία» ηχεί κάπως βαριά σε μια δημοκρατική χώρα τότε σίγουρα τα ευρήματα του διεθνούς οργανισμού Ρεπόρτερς χωρίς Σύνορα έχουν κάτι να μας πουν. Η Ελλάδα το 2014 βρέθηκε στην 99η θέση μεταξύ 180 χωρών που «βαθμολογήθηκαν» για την ελευθερία του Τύπου.
Και δύο επιπλέον στοιχεία προς σκέψη: το 2009 η χώρα βρισκόταν στην 35η θέση ενώ σήμερα μετά από την Ελλάδα και τη Βουλγαρία δεν συναντάται καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα! Οι δε επιθέσεις, πρωτίστως της αστυνομίας σε βάρος εκπροσώπων του Τύπου τα τελευταία χρόνια αλλά και φέτος συνέβαλαν τα μέγιστα σε αυτό το αρνητικό ρεκόρ και κατ’ επανάληψη απασχόλησαν τους ΡΧΣ.
Και σε επίπεδο διαδικτύου όμως φαίνεται να συγκεντρώνονται «σύννεφα». Στην έκθεση της Διεθνούς Ομοσπονδίας για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου υπάρχουν αναφορές τόσο των ΡΧΣ όσο και της Διεθνούς Αμνηστίας για πρακτικές της αστυνομίας όπως της διακοπής σύνδεσης σε περιπτώσεις πορειών και για την ελευθερία έκφρασης των bloggers αντίστοιχα.