Καύσωνας: Οι κίνδυνοι που εγκυμονεί και τα μέτρα πρόληψης για την υγεία μας

Ποιες είναι οι σοβαρότερες απειλές, ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο, γιατί το καλοκαίρι στην Ευρώπη είναι δυσκολότερο και η αξιολόγηση της θερμοπληξίας.
Open Image Modal
Οι άνθρωποι δροσίζονται στην Piazza del Popolo, κατά τη διάρκεια καύσωνα σε όλη την Ιταλία, καθώς οι θερμοκρασίες αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω τις επόμενες ημέρες, στη Ρώμη. Ιταλία, 18 Ιουλίου 2023. REUTERS/Remo Casilli
REMO CASILLI via Reuters

Ενα νέο κύμα καύσωνα βρίσκεται σε εξέλιξη στη χώρα μας, με την ΕΜΥ να προβλέπει ακόμη και 45αρια μέσα στο επόμενο τριήμερο. 

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για την υγεία μας

Η θερμότητα επηρεάζει την υγεία με διάφορους τρόπους. Η θερμική εξάντληση, η οποία μπορεί να συνοδεύεται από συμπτώματα όπως ζάλη, πονοκεφάλους, τρέμουλο και δίψα, μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε και συνήθως δεν είναι σοβαρή, με την προϋπόθεση ότι η θερμοκρασία του σώματός μας θα επιστρέψει στα φυσιολογικά επίπεδα μέσα σε 30 λεπτά.

Η πιο σοβαρή απειλή είναι η θερμοπληξία, όταν η θερμοκρασία του πυρήνα του σώματος ξεπερνά τους 40,6 βαθμούς Κελσίου. Θεωρείται επείγουσα ιατρική κατάσταση και μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνια βλάβη οργάνων, ή ακόμα και στον θάνατο. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν γρήγορη αναπνοή, σύγχυση ή επιληπτικές κρίσεις και ναυτία.

Open Image Modal
14 Ιουλίου 2023, Αθήνα: Εργαζόμενοι του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού μοιράζουν μπουκάλια νερού στους επισκέπτες μπροστά από την Ακρόπολη. Το υπουργείο Πολιτισμού αποφάσισε να κλείσει τον αρχαιολογικό χώρο τις πιο ζεστές ώρες της ημέρας, από το μεσημέρι έως τις 5 το απόγευμα, καθώς η Ελλάδα πλήττεται από καύσωνα την συγκεκριμένη ημέρα... Photo: Angelos Tzortzinis/dpa (Photo by Angelos Tzortzinis/picture alliance via Getty Images)
picture alliance via Getty Images

Ποιος κινδυνεύει περισσότερο

Μερικοί άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι, συμπεριλαμβανομένων των βρεφών και των ηλικιωμένων, καθώς και των ατόμων που πρέπει να εργάζονται έξω ή είναι πιο εκτεθειμένα, όπως οι άστεγοι.

Οι υπάρχουσες παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων των αναπνευστικών και καρδιαγγειακών παθήσεων, καθώς και ο διαβήτης, μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο - και να επιδεινωθούν από τη ζέστη.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, κάτι λιγότερο από μισό εκατομμύριο θάνατοι ετησίως υπολογίζεται ότι οφείλονται στην υπερβολική ζέστη, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2021 στο «The Lancet», αν και λείπουν δεδομένα από πολλές χώρες χαμηλού εισοδήματος. Περίπου 61.000 άνθρωποι μπορεί να πέθαναν στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια των καύσωνα το περασμένο καλοκαίρι, με φόβο επανάληψης του φαινομένου αυτή την εποχή.

«Τα κύματα καύσωνα είναι ένας σιωπηλός και αόρατος δολοφόνος. Δεν βλέπουμε συχνά τον αντίκτυπο που είχαν στην ανθρώπινη υγεία έως ότου δημοσιευτούν τα στατιστικά στοιχεία θνησιμότητας πολλούς μήνες αργότερα», δήλωσε η καθηγήτρια Λιζ Στέφενς, ερευνήτρια στον τομέα του κλιματικού κινδύνου στη Βρετανία στο Πανεπιστήμιο του Reading.

Open Image Modal
Ένα παιδί βυθίζει το καπέλο του σε ένα σιντριβάνι καθώς περιμένει την έναρξη της προσευχής του Πάπα Φραγκίσκου στην πλατεία του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό, Κυριακή 16 Ιουλίου 2023. (AP Photo/Gregorio Borgia)
via Associated Press

Λιγότερο προφανείς κίνδυνοι

Η ατμοσφαιρική ρύπανση ενέχει επίσης κίνδυνο για την υγεία, με σοβαρές πιθανές επιπτώσεις από τον καπνό της δασικής πυρκαγιάς, συμπεριλαμβανομένης της φλεγμονής και της βλάβης σε ιστούς.

Η ζέστη μπορεί επίσης να οδηγήσει σε χαμηλό βάρος γέννησης και πρόωρο τοκετό για έγκυες γυναίκες και μωρά αντίστοιχα, έχει δείξει μια σειρά από μελέτες.

Υπάρχουν επίσης λιγότερο προφανείς κίνδυνοι. Η Δρ Βίκι Τόμσον, Climate Scientist του Βασιλικού Μετεωρολογικού Ινστιτούτου της Ολλανδίας, είπε ότι η υπερβολική ζέστη συχνά συμβάλλει στην κακή ψυχική υγεία, καθώς και στην αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων και των πνιγμών.

«Οι καύσωνες είναι ένας από τους πιο θανατηφόρους φυσικούς κινδύνους», δηλώνει χαρακτηριστικά.

Open Image Modal
ΑΓΚΥΡΑ, ΤΟΥΡΚΙΑ - 17 ΙΟΥΛΙΟΥ: Ένας άνδρας και ένας σκύλος προσπαθούν να δροσιστούν κοντά σε ένα σιντριβάνι στο πάρκο Kugulu στην Άγκυρα. 17 Ιουλίου 2023. (Photo by Osmancan Gurdogan/Anadolu Agency via Getty Images)
Anadolu Agency via Getty Images

Η σημασία της εποχής

Οι ειδικοί λένε ότι καταγράφονται περισσότεροι θάνατοι στις αρχές του καλοκαιριού, όταν ακόμη τα σώματα των ανθρώπων δεν έχουν την ευκαιρία να εγκλιματιστούν.

Η τοποθεσία έχει επίσης σημασία. Οι άνθρωποι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο σε μέρη όπου δεν είναι συνηθισμένοι σε τέτοια ζέστη, συμπεριλαμβανομένων περιοχών της Ευρώπης.

Ωστόσο, υπάρχουν όρια και οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο κινδυνεύουν από τον εξαιρετικά ζεστό καιρό που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή - ιδιαίτερα οι άνθρωποι που πρέπει να συνεχίσουν να εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους.

«Είναι πιο σημαντικό από ποτέ να λάβουμε μέτρα για να περιορίσουμε τις βλάβες στην υγεία μας», δήλωσε ο Δρ Μόντι Μουατσάμα, επικεφαλής της  Wellcome - μιας διεθνούς φιλανθρωπικής οργάνωσης για την υγεία με έδρα το Λονδίνο. Τα «μέτρα» μπορεί να περιλαμβάνουν από την παροχή σκιάς και το βάψιμο των κτιρίων σε λευκό χρώμα έως την επένδυση σε συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για ευαίσθητες στο κλίμα μολυσματικές ασθένειες, όπως η χολέρα.

Open Image Modal
Απελπισμένος περαστικός... δροσίζεται σε συντριβάνι στην Piazza del Popolo, κατά τη διάρκεια καύσωνα σε όλη την Ιταλία, καθώς οι θερμοκρασίες αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω τις επόμενες ημέρες στη Ρώμη. 18 Ιουλίου 2023. REUTERS/Remo Casilli
REMO CASILLI via Reuters

Τι μπορώ να κάνω για να προστατευτώ

Οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας, από την Ιταλία έως τις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν εκδώσει συμβουλές σχετικά με την ανάγκη για διατήρηση της ψυχραιμίας μας σε περίπτωση θερμοπληξίας, συμπεριλαμβανομένης της αποφυγής της εργασίας σε εξωτερικούς χώρους όπου είναι δυνατόν, καθώς και της αυξημένης ενυδάτωσης. Οι εργαζόμενοι θα πρέπει να σκεφτούν να κάνουν περισσότερα διαλείμματα και να αλλάξουν τα ρούχα τους επίσης, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, είπαν οι επιστήμονες.

Είναι επίσης σημαντικό να ελέγχονται τα ευάλωτα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων και των ατόμων που ζουν μόνα, υπογραμμίζουν.

Η θερμοπληξία θεωρείται επείγουσα ιατρική κατάσταση και απαιτεί άμεση επαγγελματική φροντίδα.