Ποιοι είναι οι Δρούζοι:
Οι Δρούζοι αποτελούν μια μικρή αλλά ιστορικά σημαντική θρησκευτική και εθνοθρησκευτική κοινότητα της Μέσης Ανατολής, με ρίζες στον ισμαηλιτικό σιιτισμό του 11ου αιώνα. Το δόγμα τους συνδυάζει στοιχεία ισλαμικής θεολογίας, πλατωνικής φιλοσοφίας και γνωστικισμού, ενώ παραμένει εν μέρει μυστικό, με την πρόσβαση στα ιερά τους κείμενα περιορισμένη μόνο στους μυημένους. Στη Συρία ζουν κυρίως στην ορεινή επαρχία Σουέιντα, κοντά στα σύνορα με την Ιορδανία, και υπολογίζονται γύρω στις 700.000. Έχουν μακρά παράδοση τοπικής αυτοδιοίκησης και ένοπλης αυτοάμυνας.
Αιτία και αφορμές σύγκρουσης:
Η νέα σύγκρουση του Ιουλίου 2025 έχει βαθύτερες αιτίες:
τη χρόνια πίεση του καθεστώτος Άσαντ για υποχρεωτική επιστράτευση νέων Δρούζων, την οικονομική κρίση που έχει καταρρακώσει τα εισοδήματα και έχει αυξήσει την εγκληματικότητα, καθώς και την παρουσία φιλοϊρανικών πολιτοφυλακών που ενισχύουν τον έλεγχο της Δαμασκού στην περιοχή. Η αφορμή δόθηκε από ένοπλες επιχειρήσεις φιλοκυβερνητικών δυνάμεων που προκάλεσαν αντίδραση ντόπιων ομάδων αυτοάμυνας, με αποτέλεσμα αιματηρές συγκρούσεις.
Νυν κατάσταση:
Αυτή τη στιγμή επικρατεί εύθραυστη ηρεμία, με περιοδικά επεισόδια έντασης. Στη Σουέιντα, ένοπλες ομάδες ελέγχουν δρόμους και χωριά, ενώ κάτοικοι φοβούνται νέες συγκρούσεις. Η κοινότητα εμφανίζεται διχασμένη ανάμεσα σε όσους επιδιώκουν συμβιβασμό με τη Δαμασκό και εκείνους που θέλουν μεγαλύτερη αυτονομία και αντίσταση στην κυβερνητική πίεση.
Οι Δρούζοι της Σουέιντα αποδέχθηκαν 48ωρη κατάπαυση πυρός για να ελεγχθεί η κατάσταση από τον συριακό στρατό, με δύο σημεία ανθρωπιστικής βοήθειας – το ένα κοντά στα σύνορα με το Ισραήλ, όπου απαγορεύεται η πρόσβαση άλλων. Κατηγορούν τον Αλ Σάραα για απόπειρα εξάλειψης της μειονότητας και προειδοποιούν για κλιμάκωση αν συνεχιστούν επιθέσεις. Ο μεταβατικός Πρόεδρος Αλ Γκολανι, κατηγόρησε Ισραήλ και Δρούζους για αποσταθεροποίηση και ευχαρίστησε τις ΗΠΑ για τη διαμεσολάβηση.
Mονάδες ειδικών δυνάμεων έχουν μετακινηθεί στη μεθόριο των Υψωμάτων του Γκολάν και βρίσκονται σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας, σε περίπτωση νέων επιθέσεων κατά των Δρούζων της νοτιοανατολικής Συρίας.
Εν τω μεταξύ, ο ηγέτης των Δρούζων του Λιβάνου, Ουαλίντ Τζουμπλάτ, διαφοροποιείται από τη στάση των ομοθρήσκων του στο Ισραήλ, υποστηρίζοντας ανοιχτά τη Δαμασκό. Μάλιστα, επιρρίπτει ευθύνες για τη βία στη Σουέιντα σε «μερίδα Δρούζων της περιοχής» και σε ισραηλινές προσπάθειες αποσταθεροποίησης.
Πιθανολόγηση παρόντος και μέλλοντος:
Είναι πιθανό να συνεχιστούν περιορισμένα επεισόδια, ιδιαίτερα αν το καθεστώς επιχειρήσει νέα κύματα επιστράτευσης ή καταστολής. Αν όμως επικρατήσουν οι μετριοπαθείς φωνές και υπάρξει διεθνής διαμεσολάβηση, ενδέχεται να επιτευχθεί μια συμφωνία που θα εγγυάται μεγαλύτερη αυτοδιοίκηση στη Σουέιντα και την ασφάλεια των κατοίκων. Η τελική έκβαση θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις στις συγκρούσεις και την οικονομία της Συρίας.
Συμπέρασμα:
Η σύγκρουση των Δρούζων δεν αφορά μόνο μια τοπική μειονότητα αλλά φανερώνει την αδυναμία του συριακού κράτους να ενσωματώσει διαφορετικές ομάδες ισότιμα και να διαχειριστεί την πολυμορφία του. Το μέλλον της Σουέιντα θα δείξει αν θα αποτελέσει παράδειγμα αυτοδιοίκησης ή αν θα παρασυρθεί στην ευρύτερη βία.
Πηγές / Βιβλιογραφία:
– Fabrice Balanche, *Sectarianism in Syria’s Civil War*
– International Crisis Group, *Druze in Syria: Between Damascus and the Diaspora*
– Middle East Institute, *The Druze of Syria: History and Present*
– BBC, Al Jazeera, Syria Direct (ρεπορτάζ Ιούλιος 2025)
