Μια ημέρα μετά την άτυπη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στην Κοπεγχάγη, όπου οι Ευρωπαίοι ηγέτες δυσκολεύθηκαν να καταλήξουν σε αποφάσεις για την άμυνα και τη στήριξη της Ουκρανίάς, ακολουθεί σήμερα η συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας. Στην πρωτεύουσα της Δανίας συναντώνται 47 ηγέτες μαζί με τον ΓΓ του ΝΑΤΟμ Μαρκ Ρούτε, ενώ μεταξύ των συμμετεχόντων είναι και ο Ελληνας Πρωθυπουργός καθώς και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Στην ατζέντα βρίσκονται ο πόλεμος στην Ουκρανία, η οικονομική ασφάλεια, οι υβριδικές απειλές, η μελλοντική αρχιτεκτονική ασφαλείας, αλλά και το «καυτό» ζήτημα του μεταναστευτικού.
Πολλά λόγια χωρίς αποφάσεις
Η άτυπη σύνοδος κορυφής της Κοπεγχάγης ανέδειξε για μία ακόμη φορά τη δυσκολία της Ε.Ε. να περάσει από τις διακηρύξεις στις πράξεις, τόσο ως προς τη δημιουργία του «τείχους προστασίας από τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη» (Drone Wall) στην ανατολική πτέρυγα της Ευρώπης, όσο και ως προς την αξιοποίηση των «παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων» για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και, κατ’ επέκταση, της Ουκρανίας.
Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να συνεχίζεται και την εσωτερική συνοχή της Ένωσης να δοκιμάζεται, η «μεγάλη στιγμή» της Ευρώπης φαίνεται να μετατίθεται για την επόμενη σύνοδο. Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, στη συνέντευξη Τύπου μετά το πέρας των εργασιών, η συνεδρίαση είχε προπαρασκευαστικό χαρακτήρα, με στόχο να ανοίξει τον δρόμο για αποφάσεις σχετικά με την ευρωπαϊκή άμυνα και τη στήριξη προς την Ουκρανία. Ο ίδιος υπογράμμισε ότι σε τρεις εβδομάδες, στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, «θα είναι η ώρα των αποφάσεων».
Επιφυλάξεις για το Drone Wall
Όσον αφορά στον Drone Wall επιφυλάξεις εκφράστηκαν τόσο από τη Γαλλία όσο και από τη Γερμανία με τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν να αναφέρει ότι δεν είναι τόσο απλό και επικεντρώθηκε περισσότερο στην ανάγκη ανάπτυξης συστημάτων πρώιμης προειδοποίησης και της δυνατότητας χρήσης βαλλιστικών πυραύλων. Επίσης, προβληματισμοί εκφράζονται για το χρόνο υλοποίησης του Drone Wall με ορισμένους να υποστηρίζουν ότι αυτό μπορεί να συμβεί σε ένα χρόνο και άλλοι να επιμένουν ότι απαιτούνται τουλάχιστον τρία χρόνια.
«Οποιοδήποτε κοινό ευρωπαϊκό έργο άμυνας δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στα ανατολικά σύνορα της ηπείρου, αλλά πρέπει να βλέπει την ασφάλεια της Ευρώπης συνολικά» δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης. Την ίδια ώρα η Μελόνι επεσήμανε ότι «Τα σύνορα της Συμμαχίας είναι πολύ εκτεταμένα…Δεν πρέπει να ξεχάσουμε τη νότια πτέρυγα αν θέλουμε να είμαστε αποτελεσματικοί» προσθέτοντας ότι η Ευρώπη οφείλει να ενισχύσει τις αμυντικές της δυνατότητες, χωρίς όμως να χάσει την ψυχραιμία της.
«Παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία
Σχετικά με την πρόταση της φον ντερ Λάιεν για τη δυνατότητα χορήγησης δανείου ύψους 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία με εγγύηση τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και εκεί υπήρξε δυσκολία καθώς το Βέλγιο αρνήθηκε να άρει τις αντιρρήσεις του, ενώ η Γαλλία και το Λουξεμβούργο εξέφρασαν ανησυχίες για τις νομικές συνέπειες βάσει του διεθνούς δικαίου.
Παρά τις διαβεβαιώσεις της προέδρου της Κομισιόν ότι τα assets δεν θα χρησιμοποιηθούν και πως η αποπληρωμή του δανείου από την Ουκρανία θα γίνει αφού η Ρωσία καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις οι ηγέτες δεν φάνηκε να καθησυχάζονται.
Τα ρωσικά κεφάλαια παραμένουν «παγωμένα» στην Euroclear (βέλγικο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα) και ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπάρτ ντε Βέβερ, εύλογα εκφράζει τους φόβους του ότι σε περίπτωση που η Ρωσία θα κινηθεί νομικά τότε η χώρα του μπορεί να βρεθεί ζημιωμένη. Πρόσφατα είχε εκφράσει τον προβληματισμό του λέγοντας πως αν η ΕΕ ανοίξει τον δρόμο για να χαθούν τα αποθεματικά μιας κεντρικής τράπεζας «επειδή το κρίνουν οι πολιτικοί», τότε θα σταλεί επικίνδυνο μήνυμα διεθνώς: άλλα κράτη θα σκεφτούν ότι αύριο μπορεί να συμβεί και σε εκείνα. Έτσι, θα μπορούσαν να αποσύρουν τα δικά τους συναλλαγματικά αποθέματα από την ευρωζώνη, με άμεσο πλήγμα για το ευρώ ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Όπως και να έχει η χρήση αυτών των περιουσιακών στοιχείων για να στηριχθεί δάνειο προς το Κίεβο απαιτεί ομοφωνία και των 27 κρατών-μελών.
«Φρένο» από Ορμπάν στην κατάργηση της ομοφωνίας
Μιλώντας για ομοφωνία η συζήτηση για την κατάργηση της αρχής της ομοφωνίας στις αποφάσεις διεύρυνσης της Ε.Ε. έμεινε, όπως ήταν αναμενόμενο, χωρίς συνέχεια. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επιχείρησε να προωθήσει την ιδέα ως μέσο για να ξεπεραστούν τα εμπόδια που θέτει η Ουγγαρία στην ενταξιακή πορεία της Ουκρανίας, ωστόσο ο Ούγγρους πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν αντέδρασε με κατηγορηματικό τρόπο, δηλώνοντας ότι «σε καμία περίπτωση» δεν θα δεχθεί την αλλαγή.
