Ως άφτρα, ή άφθα ή αλλιώς αφθώδη πληγή ορίζουμε μια μικρή στρογγλυή ή ωοειδή πληγή που αναπτύσσεται μέσα στο στόμα, συμπεριλαμβανομένων σημείων όπως η γλώσσα, τα χείλη ή και ο ουρανίσκος.
Αυτές οι πληγές έχουν συνήθως λευκό ή γκρι χρώμα με κόκκινο περίγραμμα και μας πονάνε ιδίως όταν μιλάμε, τρώμε ή βουρτσίζουμε τα δόντια μας.
Eνώ οι άφτρες είναι ενοχλητικές και επίπονες, ευτυχώς δεν είναι μεταδοτικές και δεν επιφυλάσσουν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία. Αν και η ακριβής αιτία που της προκαλεί παραμένει άγνωστη, παράγοντες όπως το στρες, ένας τραυματισμός στο στόμα, οι τυχόν ορμονικές μεταβολές και οι διατροφικές ελλείψεις μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξή τους.
Οι περισσότερες άφτρες επουλώνονται μέσα σε μία έως δύο εβδομάδες και οι θεραπείες, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών φαρμάκων και των στοματικών διαλυμάτων ενδέχεται να βοηθήσουν τόσο στην ανακούφιση του πόνου, όσο και στην προώθηση της γρήγορης επούλωσης.
Οι άφτρες συνήθως εμφανίζονται για πρώτη φορά κατά την εφηβεία και επηρεάζουν από 5 έως 50% του πληθυσμού.
Τα συμπτώματα
Μία ή δύο ημέρες προτού ανιχνεύσουμε την άφτρα, ενδέχεται να αισθανθούμε μούδιασμα ή κάψιμο στην περιοχή που θα κάνει την εμφάνισή της η πληγή. Πιθανές περιοχές είναι η γλώσσα, το σημείο κάτω από τη γλώσσα ή η άκρη της, η κοιλότητα πίσω από τα μάγουλα, ο ουρανίσκος, το εσωτερικό των χειλιών και ο ιστός των ούλων
Ο πόνος συνήθως διαρκεί δέκα ημέρες, αν και μπορεί να χρειαστούν έως και τρεις εβδομάδες για να επουλωθεί πλήρως η πληγή.
Τι προκαλεί τις άφτρες
Οι πληγές αναπτύσσονται όταν οι ευαίσθητοι ιστοί στο εσωτερικό του στόματος καταστραφούν ή ερεθιστούν. Συχνά προκύπτουν από μια απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος μετά από έκθεση σε ορισμένες ουσίες, όπως αυτές που κρύβονται στα εσπεριδοειδή ή το τυρί, ερεθιστικούς παράγοντες, όπως τα μικρόβια που κατοικούν στα χέρια μας, τραυματισμούς ή ορμονικές διαταραχές κατά την εγκυμοσύνη και την έμμηνο ρύση.
Η άφτρα μπορεί επίσης να έρθει ως αποτέλεσμα της αποδυνάμωσης του ανοσοποιητικού ή της ανεπαρκούς πρόσληψης των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών μέσα από μια ισορροπημένη διατροφή.
Παράγοντες κινδύνου
Γενετικοί
Το 46% των ατόμων που εμφανίζουν άφτρες δηλώνουν πως το πρόβλημα απασχολεί και άλλα μέλη της οικογένειας.
Το φύλο
Οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άφτρες σε σύγκριση με τους άντρες.
Ορισμένες παθήσεις υγείας
Συμπεριλαμβανομένου του HIV, γαστρεντερικών διαταραχών όπως η νόσος του ευερέθιστου εντέρου ή ορισμένων μορφών καρκίνου.
Πώς θα απαλλαγούμε
Οι περισσότερες πληγές θεραπεύονται χωρίς ιατρική παρέμβαση, μέσα σε μία έως δύο εβδομάδες. Οι μη συνταγογραφούμενες θεραπείες και οι μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να βοηθήσουν δραστικά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, μέχρι να επουλωθεί η πληγή.
Για σοβαρές περιπτώσεις ίσως χρειαστεί ένας γιατρός να μας συνταγογραφήσει φάρμακα για την ανακούφιση από τον πόνο.
Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς
- Καταναλώνουμε μαλακές ήπιες τροφές που δεν απαιτούν πολύ μάσημα και καταπίνονται εύκολα, όπως το γιαούρτι ή το τυρί κότατζ.
- Αποφεύγουμε τα πικάντικα ή όξινα τρόφιμα όπως τα εσπεριδοειδή ή οι ντομάτες
- Κάνουμε πλύσεις με αλατόνερο ή φυσιολογικό ορό
- Βουρτσίζουμε τα δόντια μας απαλά με μια μαλακή οδοντόβουρτσα
- Η κατανάλωση δροσερών υγρών, όπως το παγωμένο νερό ή το τσάι, μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση του πόνου
- Αποφεύγουμε το κάπνισμα
- Δοκιμάζουμε φάρμακα που δίνονται χωρίς ιατρική συνταγή και μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων του ερεθισμού, όπως: Τοπικές αλοιφές, τζελ ή στοματικά διαλύματα που περιέχουν συστατικά όπως η βενζοκαΐνη ή λιδοκαΐνη.
(Με πληροφορίες από health).