Μία συλλογή από 33 αρχαία αντικείμενα που κατασχέθηκαν πρόσφατα από ιδιοκτήτη γκαλερί στη Νέα Υόρκη, έναν από τους μεγαλύτερους αρχαιοκάπηλους στον κόσμο σύμφωνα με τις αρχές, πήραν τον δρόμο της επιστροφής από τις Ηνωμένες Πολιτείες για το Αφγανιστάν.
«Η σημασία αυτών των αντικειμένων για την χώρα μας είναι τεράστια. Κάθε ένα από αυτά τα κομμάτια αντιπροσωπεύει την ίδια μας την ιστορία», δήλωσε η πρέσβης του Αφγανιστάν στις Ηνωμένες Πολιτείες, Ρόγια Ραχμάνι.
Η παραλαβή των αντικειμένων έγινε τη Δευτέρα 19 Απριλίου, στο πλαίσιο τελετής που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη παρουσία του εισαγγελέα του Μανχάταν και εκπροσώπων του Τμήματος Ερευνών Εσωτερικής Ασφάλειας, οι οποίοι ανακάλυψαν τα αντικείμενα ως μέρος μιας ευρύτερης έρευνας για το λαθρεμπόριο αρχαιοτήτων από διάφορες χώρες.
Τα αντικείμενα αφού εκτέθηκαν για μικρό χρονικό διάστημα στην πρεσβεία του Αφγανιστάν στην Ουάσινγκτον, μεταξύ αυτών μάσκες και γλυπτά, κάποια από τα οποία ανήκουν στον δεύτερο και τρίτο αιώνα, βρίσκονται καθοδόν προς την Καμπούλ και το Εθνικό Μουσείο.
Είναι το μουσείο στο οποίο το 2001, οι Ταλιμπάν κατέστρεψαν αρχαιότητες στο όνομα μιας «πολιτισμικής οργής» που βασίζεται σε μια φονταμενταλιστική εκδοχή του Ισλάμ, σύμφωνα με την οποία η απεικόνιση της ανθρώπινης μορφής θεωρείται προσβλητική.
Πριν από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οι Ταλιμπάν είχαν ήδη γίνει διεθνώς διαβόητοι για την επιβολή μιας σκληρής μορφής ισλαμικού νόμου που απαγόρευε στις γυναίκες να κυκλοφορούν σε δημόσιους χώρους και για την καταστροφή - με ρουκέτες και δυναμίτη, φημισμένων γιγαντιαίων αγάλματων του Βούδα του 6ου αιώνα, που είχαν φιλοτεχνηθεί σε βράχο στην επαρχία Μπαμιγιάν.
Η Ρόγια Ραχμάνι, η πρώτη γυναίκα πρέσβης στις Ηνωμένες Πολιτείες είχε πάντα στο μυαλό της την καταστροφή των αγαλμάτων, όχι μόνο γιατί ένα αντίγραφο - τοιχογραφία κοσμούσε τον χώρο επισκετών της πρεσβείας, αλλά γιατί δεν ξέχασε πόσο πολύ έκλαψε όταν έμαθε τι είχαν κάνει οι Ταλιμπάν.
Ήταν μια σημαντική στιγμή, λέει, επειδή είχε ορκιστεί ποτέ να μην αφήσει κανέναν να την δει να κλαίει ως ένδειξη αντίδρασης στον ανδροκρατούμενο πολιτισμό της πατρίδας της.
«Έσπασα τον όρκο μου. Έκλαψα πολύ. Έκλαιγα ασταμάτητα».
«Τα αντικείμενα επιστρέφουν στον ανθρώπους που λατρεύουν την ιστορία του τόπου μας, το παρελθόν μας και θα προστευθούν για τις μελλοντικές γενιές», είπε η Ρόγια Ραχμάνι.
Οσο για τους Ταλιμπάν, δεν τους φοβάται και δεν πιστεύει ότι αν επιστρέψουν στην εξουσία θα τολμήσουν να τα καταστρέψουν.
«Οι δυνάμεις ασφαλείας και η κυβέρνησή μας δεν θα το αφήσουν να συμβεί. Είμαστε αποφασισμένοι να μην το αφήσουμε να συμβεί».
Εκτός από αγάλματα του Βούδα, υπάρχει ένα του θεού Σίβα και μία μάσκα από την ελληνική αρχαιότητα. Τα αντικείμενα αντικατοπτρίζουν τις πολυπολιτισμικές επιρροές στο Αφγανιστάν που αποτελούσε σημαντικό κέντρο εμπορίου και σύμφωνα με τον αρχαιολόγο και μέλος του National Geographic Φρέντρικ Χίμπερτ.
«Το Αφγανιστάν έχει πολίτισμό 6.000 χρόνων. Συνεπώς αποτελεί μία από τις πλουσιότερες αρχαιολογικά χώρες, με τεράστια ιστορία».
Το κουβάρι για τα λαθραία αντικείμενα που έφτασαν στην Νέα Υόρκη άρχισε να ξετιλύγεται το 2007 και οδήγησε στην σύλληψη του ιδιοκτήτη της γκαλερί τέχνης, Σουμπάς Καπούρ και επτά ακόμα ατόμων. Κατασχέθηκαν περισσότερα από 2.600 αντικείμενα, αξίας άνω των 140 εκατομμυρίων δολαρίων (116 εκατ. ευρώ).
Ο Σουμπάς Καπούρ κρατείται σε φυλακές της Ινδίας και αντιμετωπίζει πιθανή έκδοση στις Ηνωμένες Πολιτείες.
