Ο άκρως φιλελεύθερος Χαβιέρ Μιλέι, 53 ετών, θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Αργεντινής, αφού κατήγαγε καθαρή νίκη στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών χθες Κυριακή, εγκαινιάζοντας περίοδο αβεβαιότητας για την 3η οικονομία της Λατινικής Αμερικής, στην οποία εξαγγέλλει πως θα εφαρμόσει θεραπεία σοκ.
Ο κ. Μιλέι, «αντισυστημικός» πολιτικός, που καβάλησε το κύμα της βούλησης μεγάλου μέρους του εκλογικού σώματος να δει «να φεύγουν» οι περονιστές και οι δεξιοί που κυβέρνησαν τη χώρα τα τελευταία είκοσι χρόνια, επικράτησε του απερχόμενου υπουργού Οικονομίας Σέρχιο Μάσα με διαφορά έντεκα και πλέον μονάδων. Εξασφάλιζε το 55,6% των ψήφων, έναντι 44,3% του κεντρώου αντιπάλου του, με το 99% των ψηφοδελτίων να έχει καταμετρηθεί, κατά τα επίσημα αποτελέσματα.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος, που θα αναλάβει τα καθήκοντά του τη 10η Δεκεμβρίου, υποσχέθηκε στην επινίκια ομιλία του «το τέλος της παρακμής» και την «ανοικοδόμηση της Αργεντινής», διαμηνύοντας ταυτόχρονα πως δεν θα υπάρξουν «ημίμετρα».
Έκανε λόγο για «ιστορική βραδιά για την Αργεντινή» μπροστά σε χιλιάδες οπαδούς του σε αγαλλίαση μπροστά στα κεντρικά γραφεία της εκστρατείας του, στο Μπουένος Άιρες.
«Είμαστε αντιμέτωποι με μνημειώδη προβλήματα: τον πληθωρισμό (σ.σ. 143% σε ετήσια βάση), τη στασιμότητα, την έλλειψη αληθινών θέσεων εργασίας, την ανασφάλεια, τη φτώχεια και τη μιζέρια», απαρίθμησε.
«Δεν υπάρχει θέση για χλιαρότητες και ημίμετρα», προειδοποίησε αυτός που εδώ και δυο χρόνια εξαγγέλλει πως θα πετσοκόψει με το «αλυσοπρίονο» τις δημόσιες δαπάνες, για να αλλάξει πορεία το παθολογικά υπερχρεωμένο κράτος όπου το 40% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Επανέλαβε πως είναι αποφασισμένος να «βάλει σε τάξη» τα δημοσιονομικά και να λύσει τα προβλήματα της κεντρικής τράπεζας, θεσμό στον οποίο έχει πει πως θέλει να βάλει «δυναμίτιδα», να τον καταργήσει.
«Η (σ.σ. πολιτική) κάστα φοβάται», και «ζήτω η ελευθερία ρε γαμώτο», συνθήματα-φετίχ του υποψηφίου Μιλέι, επαναλαμβάνονταν έξω από τα κεντρικά γραφεία της εκστρατείας του.
«Η νεολαία έκανε τη διαφορά»
Ο Νικολάς Πάες, αρχιτέκτονας, 34 ετών, δήλωσε πως η νίκη του Χαβιέρ Μιλέι του δίνει «ελπίδα», ότι «ήταν απαραίτητη η αλλαγή» και πλέον «δεν θέλει να φύγει από τη χώρα», τονίζοντας πως ήταν «η νεολαία αυτή που έκανε τη διαφορά».
«Να φύγουν όλοι, να μη μείνει κανένας!», φώναζε το πλήθος των οπαδών του εκλεγμένου προέδρου, ανεμίζοντας σημαίες της Αργεντινής, γαλάζιες και λευκές, και του κόμματος La Libertad Avanza, κίτρινες, με έμβλημα το λιοντάρι, σύμβολο που παραπέμπει στον ίδιο τον Χαβιέρ Μιλέι. Ηχούσαν κλάξον αυτοκινήτων οπαδών του εκλεγμένου προέδρου.
Το εύρος της νίκης του εξέπληξε. Οι δημοσκοπήσεις του έδιναν ελαφρύ προβάδισμα, ενώ αναλυτές ανέμεναν πως το αποτέλεσμα θα κρινόταν στο νήμα, καθώς η χώρα έμοιαζε διχασμένη όσο ποτέ μετά την επιστροφή της στη δημοκρατία πριν από 40 χρόνια.
Στο εκλογικό σώμα προτάθηκαν δυο διαμετρικά αντίθετα οράματα.
Από τη μια ο κ. Μάσα, υπουργός Οικονομίας τους τελευταίους 16 μήνες, υποσχόταν «κυβέρνηση εθνικής ενότητας» και σταδιακή θεραπεία της οικονομίας, με υπεράσπιση του κράτους πρόνοιας, παράγοντα απόλυτα κρίσιμου για πολλούς στην Αργεντινή.
Απέναντί του το αουτσάιντερ, ο κ. Μιλέι, που αυτοχαρακτηρίζεται «αναρχοκαπιταλιστής», πολεμιστής αρχικά των τηλεοπτικών πλατό, κατόπιν της πολιτικής αρένας τα τελευταία δυο χρόνια, υποσχόταν να «κομματιάσει» το «κράτος-εχθρό» και να δολαριοποιήσει την οικονομία.
Είπε πως θα τείνει το χέρι σε «όλους τους πολίτες και τους πολιτικούς ηγέτες» που θέλουν να βαδίσουν μαζί του, αλλά προειδοποίησε εναντίον των πιθανών κοινωνικών αντιστάσεων στις μεταρρυθμίσεις που εννοεί να προωθήσει.
«Ο Μιλέι έκανε εκστρατεία υποσχόμενος αποτελέσματα γρήγορα. Βλέπουμε όλοι πως αυτό δεν είναι δυνατό, όμως η ιδέα έπεισε το εκλογικό του ακροατήριο: γρήγορη αλλαγή· το αλυσοπρίονο. Δεν πιστεύω πως θα έχει μεγάλη περίοδο χάριτος», συνόψισε η Λάρα Γοϊμπούρου, πολιτολόγος του πανεπιστημίου του Μπουένος Άιρες.
Για τον πολιτολόγο Γκαμπριέλ Βομάρο, του πανεπιστημίου του Σαν Μαρτίν, ο Χαβιέρ Μιλέι, με τον πολεμοχαρή λόγο του, ειδικά έναντι τομέων που αναμένεται να ξεσηκωθούν, ιδίως έναντι των δημοσίων υπαλλήλων, εγείρει κίνδυνο «πολιτικοκοινωνικής σύγκρουσης».
Ο Χαβιέρ Μιλέι «είναι σαν τον (σ.σ. Λιονέλ) Σκαλόνι» –τον προπονητή της εθνικής ποδοσφαίρου της Αργεντινής, που την οδήγησε να κερδίσει το παγκόσμιο κύπελλο το 2022–, «κανένας δεν τον πίστευε, παρ’ όλ’ αυτά σε τελευταία ανάλυση έκανε σωστά πράγματα. Ελπίζουμε πως θα έχει την ίδια πορεία», είπε η Σόνια Ντο Σάντο, εκπαιδευτικός, 36 ετών, εκστασιασμένη, ανάμεσα στο υπόλοιπο πλήθος των υποστηρικτών του εκλεγμένου προέδρου.
Νωρίτερα, η συνάδελφός της Σουσάνα Μαρτίνες, 42 ετών, που δεν έκρυψε πως ψήφισε τον κ. Μάσα, τόνιζε πως «οι πολιτικές του Μιλέι με τρομάζουν».
Ο εκλεγμένος πρόεδρος τάσσεται σθεναρά εναντίον των αμβλώσεων, υπέρ της χαλάρωσης της νομοθεσίας για την οπλοκατοχή, ενώ έχει καταφερθεί με βαριές εκφράσεις εναντίον του –συμπατριώτη του– προκαθημένου της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας Φραγκίσκου.
Πήγαινε συχνά σε προεκλογικές συγκεντρώσεις με αλυσοπρίονο στα χέρια. Το άφησε στο ράφι τις τελευταίες εβδομάδες της εκστρατείας.
Στο εξωτερικό, πολιτικοί με τους οποίους ο κ. Μιλέι έχει ιδεολογικές συγγένειες τον συνεχάρησαν θερμά: «περήφανος γι’ αυτόν», ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε βέβαιος πως θα «μεταμορφώσει» την Αργεντινή, θα «της ξαναδώσει το μεγαλείο της». Για τον πρώην πρόεδρο της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου, «η ελπίδα λάμπει ξανά» στη Λατινική Αμερική.
Η αμερικανική κυβέρνηση επίσης «συνεχάρη» τον Χαβιέρ Μιλέι για τη νίκη του, με τον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν να χαιρετίζει τη «μεγάλη συμμετοχή» και την «ειρηνική διεξαγωγή» της διαδικασίας και τον σύμβουλο εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας Τζέικ Σάλιβαν να διαβεβαιώνει πως η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν «ανυπομονεί» να οικοδομήσει σθεναρή σχέση με την επόμενη κυβέρνηση της Αργεντινής, βασισμένη «στα ανθρώπινα δικαιώματα, στις δημοκρατικές αξίες και στη διαφάνεια».
Ο κεντροαριστερός βραζιλιάνος πρόεδρος Λούλα –τον οποίο ο Χαβιέρ Μιλέι έχει χαρακτηρίσει «διεφθαρμένο κομμουνιστή», απειλώντας να διακόψει τις σχέσεις με την κυβέρνησή του, όπως και με αυτή της Κίνας–, ευχήθηκε «καλή τύχη και καλή επιτυχία» στην επόμενη κυβέρνηση της Αργεντινής, αποφεύγοντας να αναφερθεί ονομαστικά στον εκλεγμένο ομόλογό του.
Ο σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος της Κολομβίας Γουστάβο Πέτρο από την πλευρά του προτίμησε να αφήσει κατά μέρος τις ευγένειες: «Η άκρα δεξιά κέρδισε στην Αργεντινή (...) Λυπηρό για τη Λατινική Αμερική και θα δούμε», τόνισε.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP-Reuters-dpa